علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث راویان امام رضا است. علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ابوالحسن علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی تیمی. اهل کوفه[۱] و مولای عکرمة بن ربعی فیاض بود.[۲] با اینکه از مشاهیر فرقه فطحیه به شمار می‌‌رود، رجالیون امامیه از او به نیکویی یاد کرده‌اند. نجاشی می‌‌گوید: فقیه اصحاب ما در کوفه و از بزرگان و افراد موثق و آشنا به حدیث بود، روایاتش پذیرفته می‌‌شد و لغزش و عیبی از او دیده نشده و از ضعفا کمتر روایت کرده است.[۳]
شیخ طوسی می‌‌گوید: علی بن حسن بن فضال فطحی‌مذهب اما غیر معاند، بلکه به امامیه نزدیک و ثقه بود. علم او فراوان، روایاتش زیاد و نوشته‌هایش نیکوست.[۴]
شاگردش محمد بن مسعود عیاشی گفته است که در عراق و خراسان فقیه‌تر و با فضیلت‌تر از علی بن حسن ندیده‌ام، به گونه‌ای که هر کتابی از ائمه در علوم مختلف وجود داشت، نزد او بود. او موثق بود و حافظ‌ترین مردم به شمار می‌‌رفت.[۵]
ابن فضال صحابی امام هادی و امام حسن عسکری (ع) بود[۶] و از برادرانش محمد و احمد، حسن بن محبوب، حسن بن علی وشّاء، محمد بن عبدالله بن زراره و عباس بن عامر روایت کرده است. او در سند حدود ۵۱۰ روایت واقع شده و احمد بن محمد بن سعید معروف به ابن عقده، محمد بن مسعود عیاشی و علی بن محمد بن زبیر از او روایت کرده‌اند.[۷]
نجاشی می‌‌گوید: علی از پدرش روایتی ندارد، چون هنگام مقابله کتاب پدرش هجده ساله بوده و روایات را به درستی درک نمی‌کرده است،[۸] با این حال روایات زیادی از علی بن حسن از پدرش گزارش شده است.[۹]
وفات این راوی را در دهه‌های آخر قرن سوم تخمین زده‌اند.[۱۰]
تألیفات وی فراوان است: در فقه کتاب‌های وضوء صلاة خمس و زکات صیام مناسک حج جنائز طلاق حیض و نفاس نکاح وصایا فرائض و متعه، و در موضوعات دیگر التفسیر العقیقه الملاحم الدلائل فضل الکوفه المواعظ المعرفة التنزیل من القرآن و التحریف الزهد الانبیاء الغیبه البشارات الطب اسماء آلات رسول الله و اسماء سلاحه العلل الرجال وفاة (صفاة) النبی عجائب بنی اسرائیل ما روی فی الحمام الجنة و النار الدعاء و المثالب و کتاب اثبات امامة عبدالله.[۱۱] نجاشی همچنین از کتاب معروف به اصفیاء امیرالمؤمنین (ع) که به ابوالحسن نسبت داده‌اند، نام برده و گفته است که اساتید ما معتقدند چنین کتابی از او نیست.[۱۲].[۱۳]
جستارهای وابسته
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ الفهرست (طوسی) ۹۲.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۸۳.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۸۳.
- ↑ الفهرست (طوسی) ۹۲.
- ↑ اختیار معرفة الرجال ۵۳۰.
- ↑ رجال الطوسی ۴۱۹ و ۴۳۳.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱۱/۳۳۸ و ۳۳۹.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۸۳.
- ↑ معجم رجال الحدیث ۱۱/۳۳۵.
- ↑ الاعلام ۴/۲۷۲ معجم رجال الحدیث ۱۱/۳۳۴.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۸۳ الفهرست (طوسی) ۹۲.
- ↑ رجال النجاشی ۲/۸۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۵۲۵-۵۲۶.