علی بن حسن بن علی بن فضال کوفی در معارف و سیره رضوی

آشنایی اجمالی

او از بزرگان اهل حدیث و مشاهیر راویان می‌باشد، او فقیهی آگاه به اخبار و احادیث و مسموع القول بود و در کوفه سکونت داشت و مورد توجه عامه قرار گرفت. احمد بن ابی عبدالله برقی او را از اصحاب امام هادی و امام عسکری(ع) ذکر کرده و شیخ هم وی را از راویان امام هادی(ع) نقل می‌کند.

شیخ الطائفه در الفهرست گوید: علی بن حسن بن فضال فطحی‌مذهب بود، ولی از ثقات اهل کوفه به شمار است، او مردی عالم و کثیر الاخبار بود، تألیفات خوبی از وی به جای ماند، او به ما نزدیک بود و با امامیه که معتقد به امامت اثناعشر هستند همفکری داشت و سی کتاب تألیف کرد.

نجاشی گوید: ابوالحسن علی بن حسن بن علی بن فضال از فقهای اصحاب ما در کوفه بود، او مورد توجه محافل شیعه و محل اعتماد آنها بوده، در شناخت حدیث بصیرت داشت و لغزشی از او دیده نشد، او از ضعفا حدیث نقل نمی‌کرد و اگر هم نقل کرده بسیار اندک است، او با این که فطحی مذهب بود ولی از پدرش حدیث نقل نمی‌کرد. او می‌‌گفت: من جوان بودم و اخبار پدرم را درک نمی‌کردم و اکنون آنها را روایت نمی‌کنم.

کشی گوید: از ابوالنضر محمد بن مسعود راجع به علی بن حسن بن فضال سؤال کردم، گفت: من در ناحیه عراق و خراسان فقیه‌تر و داناتر از وی ندیدم، و در کوفه هم کسی از وی فاضل‌تر نبود، و همه کتاب‌هایی که در آنها اخبار و روایات ائمه(ع) جمع شده بودند در نزد او وجود داشت، و او حفظش از همه بهتر بود، جز این که وی مذهب فطحیه داشت ولی بعد به موسی بن جعفر(ع) برگشت و او از ثقات به شمار می‌رفت.

علامه حلی نیز در بخش اول خلاصه او را ذکر می‌کند و می‌گوید: او یکی از فقهای شیعه است و در کوفه مورد توجه و محل اعتماد بوده، و همگان او را توثیق کرده‌اند، علامه بعد از نقل سخنان شیخ طوسی و کشی و نجاشی گفته: چون این بزرگان او را توثیق کرده‌اند من هم روایات او را مورد عمل قرار میدهم اگرچه وی از نظر مذهب فاسد می‌باشد. او از امام رضا(ع) فقط یک حدیث نقل می‌کند.^[۱]

منابع

عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا

پانویس

↑ عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 287-288.

[1] عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص 287-288.

[۱]