قارون در علوم قرآنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

از جمله قصه‌های قوم بنی‌اسرائیل، قصه قارون است. قارون از شخصیت‌های منفور در قرآن کریم است. او از قوم بنی‌اسرائیل بود. نامش سه بار در قرآن کریم ذکر شده است: ﴿إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَيْهِمْ وَآتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ[۱]، ﴿إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ[۲]، ﴿وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مُوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ[۳]. از آیات قرآن استفاده می‌شود:

  1. او از بنی‌اسرائیل بود؛ ولی راه تعدّی و تکبّر پیش گرفت.
  2. ثروت کلانی داشت. در مقام پند به او می‌گفتند هم بخور و هم بخوران و این ثروت خدادادی را مایه خودپسندی مکن. در جواب می‌گفت: خدا این ثروت را به من نداده است؛ بلکه با لیاقتِ خود به‌آن دست یافته‌ام.
  3. ثروت خویش را به رخ مردم می‌کشید.
  4. قدرت و ثروت خویش را مایه افساد قرار داده، از آن سوء‌استفاده می‌کرد.
  5. سرانجام زمین دهان گشود و او و خانه‌اش را فروبرد.
  6. سرگذشت او چه پیش از عذاب و چه پس از عذاب مایه شگفتی و اعجاب دیگران بود.

لفظ "قارون" در تورات وجود ندارد؛ ولی سه تن به نام "قورح" در تورات معرفی شده‌اند و درباره یکی از آنها داستانی شبیه داستان قرآن کریم در تورات، تلمود و کتاب‌های دیگر یهود با تفصیل بیشتر ذکر شده است [۴].[۵]

منابع

پانویس

  1. «بی‌گمان قارون از قوم موسی بود و در برابر آنان سرکشی کرد و ما بدو از گنج‌ها چندان دادیم که (حمل) مخزن های آن بر گروه نیرومند هم گرانبار می‌آمد؛ هنگامی که قوم وی بدو گفتند: سرخوشی پیشه مکن که خداوند سرخوشان را دوست نمی‌دارد» سوره قصص، آیه ۷۶.
  2. «به سوی فرعون و هامان و قارون و آنان گفتند جادوگری بسیار دروغگوست» سوره غافر، آیه ۲۴.
  3. «و قارون و فرعون و هامان را (نیز) عذاب کردیم و البتّه موسی برای آنان برهان‌ها آورد امّا آنان در آن سرزمین گردن‌کشی پیشه کردند و پیشرو نبودند» سوره عنکبوت، آیه ۳۹.
  4. خزائلی، محمد، اعلام القرآن، صفحه ۴۸۹؛ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، جلد۵، صفحه ۳۱۰؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۱۶، صفحه ۱۵۱؛ خرمشاهی، بهاءالدین، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، جلد۲، صفحه:۱۶۱۷-۱۶۱۸.
  5. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۳۸۷۱.