محمد بن مسلم زهری

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از محمد بن شهاب زهری)

آشنایی اجمالی

ابوبکر محمد بن مسلم بن عبدالله بن عبدالله بن شهاب زهری قرشی مدنی در سال ۵۲هـ متولد شد.[۱] او اهل مدینه و ساکن شام بود و از خاندان بنی زهرة بن کلاب، از قبیله قریش[۲] و جزء تابعین به شمار می‌‌رفت.[۳] برخی زمان ولادت او را مختلف ذکر کرده‌اند.[۴] او از اصحاب و یاران امام زین العابدین و امام صادق (ع) بود[۵] و از امام سجاد (ع) و افرادی مانند عطاء بن ابی رباح، عروة بن زبیر و عقبة بن سوید انصاری روایت کرده است.[۶]

زهری فردی فقیه،[۷] مورخ[۸] و از راویان و حافظان حدیث بوده[۹] و آنچه می‌‌شنید، ثبت می‌‌نمود.[۱۰] نسائی او را از راویان برتر دانسته است. او فردی موثق و دارای احادیث بسیار بود. روایتگرانی همچون سفیان بن عیینة، صالح بن کیسان، ایوب سختیانی و خالد بن یزید مصری از او روایت کرده‌اند.[۱۱] او به دربار سلاطین اموی مانند «عبدالملک»، «ولید»، «سلیمان» و عمر بن عبدالعزیز رفت وآمد داشت و از جانب یزید بن عبدالملک به منصب قضاوت منصوب گردید. او در زمان هشام بن عبدالملک تعلیم فرزندان وی را به عهده داشت. برخی او را فردی نظامی و در رتبه فرماندهان دانسته‌اند.[۱۲] او فردی سخاوتمند بود.[۱۳]

مامقانی حال او را معلوم ندانسته و رأی و عقیده او را مستقیم نمی‌داند و به اخبار او اعتماد نمی‌کند.[۱۴] شیخ طوسی نیز درباره او اصطلاح «عدوّ» را به کار برده است[۱۵] و در مقابل، تستری او را از موالی امام سجاد (ع) دانسته و کلام شیخ طوسی را قبول ندارد.[۱۶] کتاب «مغازی رسول الله (ص)» اثر اوست.[۱۷] وی در سال ۱۲۴هـ [۱۸] در شغب، ناحیه‌ای در مرز حجاز و فلسطین درگذشت.[۱۹] زمان فوت او را مختلف آورده اند[۲۰].[۲۱]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. رجال الطوسی، ص۳۰۰.
  2. وفیات الاعیان، ج ۴، ص۱۷۷ و۱۷۸.
  3. رجال ابن داود، ص۳۳۶.
  4. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج ۹، ص۴۵۰؛ معجم المؤلفین، ج ۱۲، ص۲۱ تهذیب الکمال، ج ۲۶، ص۴۴۰.
  5. رجال الطوسی، ص۱۱۹ و۲۹۹.
  6. تهذیب الکمال، ج ۲۶، ص۴۲۶.
  7. وفیات الاعیان، ج ۴، ص۱۷۷.
  8. معجم المؤلفین، ج ۱۲، ۲۱.
  9. تقریب التهذیب، ج ۲، ص۲۰۷.
  10. غایة النهایه، ج ۲، ص۲۶۲.
  11. تهذیب الکمال، ج ۲۶، ص۴۲۷، ۴۲۸، ۴۳۱ و ۴۳۵.
  12. سیر اعلام النبلاء، ج ۵، ص۳۳۱ و۳۴۱.
  13. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۹، ص۴۴۹.
  14. تنقیح المقال، ج ۳، ص۱۸۷.
  15. رجال الطوسی، ص۱۱۹.
  16. قاموس الرجال، ج ۸، ص۳۷۷ و ۳۸۶.
  17. کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۴۷.
  18. رجال الطوسی، ص۲۹۹.
  19. معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۲۱.
  20. وفیات الاعیان، ج ۴، ص۱۷۸.
  21. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۰۲.