مشروعیت الهی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از مشروعیّت الهی)

مقدمه

مشروعیت الهی دلالت بر اتصال حاکمیت سیاسی به اراده و امر خداوند متعال دارد. این اتصال می‌تواند به صورت‌های مختلفی تعریف و عملیاتی شود. برای مثال می‌توان به «نظریه نصب الهی» اشاره داشت که قائل به تعیین حاکم از سوی شارع است. «نصب» به دو شکل عام و یا خاص قابل تصور است. در نصب خاص هم ویژگی‌ها و هم مصداق حاکم توسط شارع مشخص شده و صرفاً همان مصداق تعیین شده برای اعمال قدرت سیاسی، مشروعیت (تأیید شرعی) دارد. حال آنکه در نصب عام، فقط ویژگی‌ها مشخص شده و مصداق را شارع مشخص نکرده است[۱]. این انتخاب نیز به نوبه خود، می‌تواند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم باشد. اما باید توجه داشت در هر حال باید اذن الهی (از طریق تحصیل شرایط مصوب برای حاکم از سوی شارع) قبلاً اثبات شده باشد.

در تفکر شیعی، امام منصوص و منصوب لازم‌الاتباع است؛ یعنی امامی که ولایت وی به نص محرز شود، اطاعت از او در مکتب اهل بیت (ع)واجب است و مردم باید با او بیعت کنند. این آموزه از اصول و محکمات تشیع است[۲].[۳].

منابع

پانویس

  1. نک: امام خمینی، ولایت فقیه و جهاد اکبر، ص۵۳-۵۴.
  2. مهدوی کنی، محمدرضا، عقل و دین: بیست گفتار در شناخت ابعاد معنوی حیات عقلانی انسان، ص۱۷۴.
  3. افتخاری، اصغر، دانشنامه اندیشه سیاسی آیت‌الله مهدوی کنی ص ۹۱.