منبر در معارف و سیره حسینی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث منبر است. منبر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: منبر در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

"آنچه خطیب بر آن ایستد و خطبه خواند. کرسی مانندی پایه دار که واعظ و خطیب بر بالای آن نشسته خطبه خواند و موعظه کند. کرسی چند پله برای وعّاظ و مذکّران. اهل منبر: روضه‌خوان و خطیب و واعظ". منبر: آنچه بر بالای آن می‌روند، برای وعظ و خطبه. ریشه‌اش از "نبر" به معنای رفعت و بالایی است و به منبر، منبر گفته‌اند، بخاطر ارتفاعش. منبر، انواع گوناگون دارد: چوبی، آهنی، سنگی با پله‌های متفاوت از نظر تعداد.

منبر بعنوان جایی که خطبا و ائمۀ جمعه از فراز آن به القاء خطبه و ایراد سخن می‌پرداخته‌اند، از صدر اسلام وجود داشته و اغلب، در سیطرۀ حکومت‌ها و خلافت‌ها بوده و وسیلۀ ترویج یک فکر محسوب می‌شده است.

منبری که خطیب وابسته به یزید بر فراز آن رفته و از یزید تعریف می‌کرد و آل علی را ناسزا می‌گفت. امام سجاد(ع) اجازه گرفت تا بر منبر فراز آید. بر منبر رفت و خود را معرفی کرد و یزید و دودمان او را رسوا ساخت. آن حضرت، از منبری که خطیب وابسته به ستم بر فراز آن سخنان ناروا می‌گفت، بعنوان چوب یاد کرد و فرمود: «يَا يَزِيدُ ائْذَنْ لِي حَتَّى أَصْعَدَ هَذِهِ الْأَعْوَادَ...». رسول خدا(ص) هم زمانی خواب دیده بود که پس از او، بنی امیه از منبر او بالا می‌روند و مردم را از راه راست، بازمی‌دارند و از این خواب، بسیار پریشان شده بود.

امروز نیز استفاده از منبر هنگام وعظ و ارشاد و سخنرانی‌های مذهبی، چه در ایام محرم و ماه رمضان و چه در مناسبت‌ها و ایام دیگر سال، رایج است و منبر رفتن از شیوه‌های کهن تبلیغات مذهبی به شمار می‌رود. استفادۀ از منبر در خطابه، خاصّ روحانیون است و سخنرانان غیر روحانی برای سخن گفتن از میز و تریبون استفاده می‌کنند، نه منبر. حرمت منبر بعنوان آنچه یادگار عصر رسول خدا(ص) است، همچنان محفوظ است.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا