موالی در لغت
مقدمه
«موالی» جمع «مولی» است و مولی در لغت به معنی آقا، سرور، بندگان، یاران، گماشتگان[۱]، آزاد کرده، آزاد کننده، همپیمان[۲] و آزادشدگان[۳].[۴]، سرپرست، پیشوا و صاحب اختیار آمده است. تعبیری که پیامبر خدا(ص) در حجة الوداع، در روز غدیر خم ضمن خطبهای مفصّل دربارۀ علی بن ابی طالب(ع) بهکار برد و او را مولای مردم دانست و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاه»، واژۀ مولی و معنای آن و دلالتش بر خلافت و ولایت امیر المؤمنین، از مباحث جنجالی در تاریخ شیعه است[۵].
در اصطلاح به تمام ملل غیر عرب تحت تسلط عربها، «موالی» میگفتند. «موالی» بیشتر به ایرانیان اطلاق میشد؛ چون یا اجداد آنها پس از اسارت، آزاد شده بودند و یا با برخی از قبایل عرب، پیمان حمایت بسته بودند و به تدریج به همه مردم ایران «موالی» گفته میشد[۶].
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ معین.
- ↑ دایرة المعارف فارسی، ج۲، بخش دوم، ص۲۸۸۱.
- ↑ فرهنگ دهخدا.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۳۴.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۵۵۸.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص۳۴.