مودت در لغت

این مدخل زیرشاخهٔ بحث مودت است. مودت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مودت در لغت - مودت در فقه سیاسی - مودت در خانواده - پرسش مرتبط ندارد

مودت ضد عداوت در لغت به معنای دوست داشتن چیزی، همراه با آرزوی تحقّق آن است. مودت، محبت شدیدی است که ابراز می‌شود و به اطاعت و الگوبرداری از محبوب منجر می‌شود.

مقدمه

"مودت" از ماده "ودّ" (به ضمّ و فتح واو) به معنای دوست داشتن چیزی، همراه با تمنّی (آرزوی) تحقّق آن است. مودّت، ضد عداوت، از یاران عقل و از جمله ارزش‌هاست: «الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ».

تفاوت مودت با محبت

مودت، محبت شدیدی است که ابراز می‌شود و به اطاعت و الگوبرداری از محبوب منجر می‌شود؛ مثلاً درباره محبت زوجین به یکدیگر، خداوند از واژه مودّت استفاده می‌کنند و می‌فرماید: ﴿وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ﴾.

آغاز مودت از قلب انسان است، ولی به قلب انسان منحصر نشده و دارای آثاری در رفتار و عملکرد انسان است، به گونه‌ای که اگر نشانه‌های آن در اعضا و جوارح یا رفتار انسان دیده نشود، از آن به مودّت یاد نمی‌شود.

در واژه‌هایی مثل مودّت و محبت که در آنها معنای گرایش و تقرّب به چیزی وجود دارد، در معنای ملازمی آنها نوعی تمایل به هم‌گونی و مأنوس شدن دائمی با محبوب دیده می‌شود؛ به گونه‌ای که محب تمایل به قرب به محبوب دارد. خداوند درباره محبت بنی‌اسرائیل به گوساله سامری می‌فرماید: ﴿وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ﴾.

تفاوت محبت و مودّت را می‌توان چند چیز دانست:

1. محبت غریزی، ولی مودّت عقلانی است.
2. محبت فردی و مودّت اجتماعی است.
3. محبت به میل کم هم اطلاق می‌شود، ولی مودّت، میل شدید است.
4. محبت تشکیلاتی نیست، ولی مودّت تشکیلاتی است.
5. محبت رو به کاهش و مودّت رو به افزایش است.
6. محبت عامل وحدت نیست، ولی مودّت عامل وحدت است.
7. محبت بدون عمل هم می‌شود، ولی مودّت همراه با عمل و تبعیت است.
8. محبت در غریزه، ولی مودّت ریشه در وظیفه دارد.

منابع

1. فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵
2. مقامی، مهدی، ولایت و امامت در قرآن