نفی شماتت در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شماتت است. شماتت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شماتت در قرآن - شماتت در فقه اسلامی - نفی شماتت در معارف دعا و زیارات - نفی شماتت در معارف و سیره سجادی - نفی شماتت در معارف و سیره نبوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
چنانچه کسی از بداحوالی و بدبختی دیگران شادمان شود و خوشحالی نماید، این حالت را شَماتت گویند[۱]. البته در عرف مردم شماتت به معنی سرزنش کردن به کار می‌رود. از امام صادق (ع) روایت شده است که لقمان به پسرش گفت: ای پسرم! هر چیزی نشانه‌ای دارد که بدان شناخته می‌شود و براساس آن گواهی می‌گردد... حسود سه نشانه دارد: غایب را غیبت، حاضر را چاپلوسی، و گرفتار را شماتت می‌کند[۲]. امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه از شماتت دو گروه، شیطان و دشمنان، یاد کرده است: «وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ»[۳]؛ به تو (خدا) پناه می‌بریم از شادکامی دشمنان. و در مورد شیطان می‌فرماید: «ای خداوند، چون بر معصیت تو از پی شیطان رفتم شیطان بر من شماتت کرد. پس درود بفرست بر محمد و خاندانش و... هرگز مبادا که او را بر ما مجال شماتت باشد»[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ معاصر عربی – فارسی.
- ↑ خصال، ص۱۲۱؛ بحارالانوار، ج۱۳، ص۴۱۵.
- ↑ دعای ۸.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ فرهنگ آذرتاش آذرنوش، نشر نی، ۱۳۷۹، چاپ اول.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «شماتت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۰۳.