نقد و بررسی دیدگاه نصر حامد ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی (مقاله)
| نقد و بررسی دیدگاه نصر حامد ابو زید درباره چیستی وحی قرآنی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | جواد گلی |
| موضوع | وحی، وحی در قرآن |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | دوفصلنامه معرفت کلامی |
| وابسته به | موْسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| شماره | ۶ |
| شماره صفحات | از صفحه ۵۱ تا ۷۸ مجله |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
نقد و بررسی دیدگاه نصر حامد ابو زید درباره چیستی وحی قرآنی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی وحی قرآنی از منظر نصر حامد ابو زید می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۸ صفحه‌ای به قلم جواد گلی نگاشته شده و در دوفصلنامه معرفت کلامی (شماره ۶، تابستان ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «چیستی وحی قرآنی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که نصر حامد ابو زید، اندیشمند معاصر مصری، دیدگاه‌هایی بحث‌انگیز را درباره آن مطرح کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی و نقد دیدگاه‌های مزبور با محور قرار دادن آثار نصر حامد ابو زید و با شیوه توصیفی و تحلیلی است.
- نویسنده در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسد:تاریخ‌مندی قرآن و تعامل آن با واقعیت، هسته مشترک دیدگاه‌های ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی است. او در نظریه نخستین خود، وحی قرآنی را متنی بشری و محصول ارتباط زبانی خدا و پیامبر دانسته؛ در نظریه دومش، قرآن را از سنخ متن و محصول تجربه دینی پیامبر معرفی کرده و سرانجام در نظریه سوم خود، قرآن را مجموعه‌ای از گفتمان‌ها به شمار آورده است. ادله هسته مشترک دیدگاه نصر حامد ابو زید با ادله عقلی و حکمت خداوند منافات دارد. ادله اثبات کننده ناطق بودن قرآن نیز با دیدگاه نخستین ابوزید در تنافی است. همچنین تفاوت ماهوی وحی قرآنی با تجربه دینی و ناسازگاری محتوای قرآن با نگاه تجربی به وحی از مهم‌ترین اشکال‌‌های نظریه دوم و سوم ابوزیدند».[۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
تعریف وحی قرآنی
نظریات سه‌گانه ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی
- هسته مشترک نظریات سه‌گانه ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی:
- تاریخمند بودن وحی قرآنی:
- الف) وقوع تغییر و تحول در قرآن؛
- ب) از مقوله فعل بودن قرآن؛
- ج) نیازمندی تحقق کلام به وجود مخاطب؛
- نقد کلی
- تعامل وحی قرآنی با واقعیت:
- تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ عصر نزول؛
- تأثیرپذیری قرآن از شرایط گوناگون عصر نزول؛
- انکار نزول دفعی قرآن.
مفاد دیدگاه اول نصر حامد ابو زید درباره چیستی وحی قرآنی
- ارتباط زبانی بودن وحی قرآنی؛
- از سنخ متن بودن قرآن؛
- اعجاز قرآن؛
- بشری شدن قرآن؛
دیدگاه دوم ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی
- خاستگاه دیدگاه دوم نصر حامد ابو زید؛
- ادله دیدگاه دوم نصر حامد ابو زید:
- دلیل عقلی.
دیدگاه سوم ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی
- ماهیت گفتمانی قرآن؛
- قرآن محصول تجربه دینی پیامبر اکرم (ص) و تجربه جامعه وی؛
- انکار اعجاز قرآن؛
- خاستگاه دیدگاه سوم نصر حامد ابو زید؛
- ادله دیدگاه سوم نصر حامد ابو زید؛
- وجود عناصر فرهنگ عصر نزول در قرآن؛
- بازتاب یافتن پرسش‌ها و رفتارهای مردم عصر نزول در قرآن؛
- نتیجه‌گیری؛
- پی‌نوشت‌ها؛
- منابع.
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین جواد گلی، (متولد 1358 ش، قم)؛ تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حجج الاسلام و المسلمین: قادر حیدری فسایی، ابوالقاسم علیدوست، فرا گرفت. تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه دین از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. مدرس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه مجازی مؤسسه امام خمینی؛ محقق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی و حوزوی تا کنون چندین مقاله به رشته تحریر در آورده است. «جریان‌شناسی آرای کلامی حسن حنفی»، «کارکردهای اجتماعی نبوت»، «نقد و بررسی دیدگاه نومعتزله درباره چیستی وحی قرآنی»، «بررسی عوامل تأثیرگذار بر معرفت دینی در تفسیر المیزان»، «تأویل قرآن از دیدگاه نصر حامد ابوزید» و
«نقد و بررسی دیدگاه نصر حامد ابوزید درباره چیستی وحی قرآنی» برخی از این آثار است.پانویس
دریافت متن
- دریافت متن PDF مقاله از پایگاه مجلات تخصصی نور
- دریافت متن PDF مقاله از سامانه نشریات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
- دریافت متن PDF مقاله از بانک اطلاعات نشریات کشور
- متن دیجیتال مقاله در وبگاه مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران