توحید در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ک: دانشنامه نهج البلاغه' به 'ک: [[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه'
جز (جایگزینی متن - '؛ [[دانشنامه نهج البلاغه' به '؛ دینپرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه') |
جز (جایگزینی متن - 'ک: دانشنامه نهج البلاغه' به 'ک: [[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه') |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
آثار [[توحید]] همواره و برای همگان یکسان نیستند و با توجّه به انواع و مراتب [[توحید]] و استعداد موحّدان، گوناگون میگردند و هرکس به [[قدر]] مرتبه و استعداد خویش از [[برکات]] آنها بهرهمند میشود. [[قرآن کریم]] به بسیاری از این رهاوردها اشاره کرده است که مهمترین آنها عبارتاند از: | آثار [[توحید]] همواره و برای همگان یکسان نیستند و با توجّه به انواع و مراتب [[توحید]] و استعداد موحّدان، گوناگون میگردند و هرکس به [[قدر]] مرتبه و استعداد خویش از [[برکات]] آنها بهرهمند میشود. [[قرآن کریم]] به بسیاری از این رهاوردها اشاره کرده است که مهمترین آنها عبارتاند از: | ||
# '''[[تقوی]] و [[اطاعت الهی]]:''' [[نظام توحیدی]] ما را مکلّف میکند نه فقط در [[عبادات]] خویش تنها او را [[پرستش]] کنیم، بلکه در [[اطاعت]] هم تنها از او [[اطاعت]] کنیم و از هر اطاعتی جز [[اطاعت]] او بپرهیزیم. [[نظام توحیدی]] از ما [[تقوا]] میطلبد؛ تقوایی که محصول [[شناخت]] [[ذات خداوند]] است. [[امام علی]] {{ع}} فرمود: «بترسید از خدایی که شما را از موعظت خود بهرهمند ساخت و با فرستادن پیامبرانش [[پند]] داد و با [[نعمت]] خود، رشتۀ [[منت]] بر گردنتان انداخت. پس خود را با [[پرستش]] او [[خوار]] دارید و [[حق]] اطاعتش را بگزارید»<ref>{{متن حدیث|فَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی نَفَعَکُمْ بِمَوْعِظَتِهِ وَ وَعَظَکُمْ بِرِسَالَتِهِ وَ امْتَنَّ عَلَیْکُمْ بِنِعْمَتِهِ فَعَبِّدُوا أَنْفُسَکُمْ لِعِبَادَتِهِ وَ اخْرُجُوا إِلَیْهِ مِنْ حَقِّ طَاعَتِه}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸</ref>.<ref>ر. ک: [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۲۰.</ref> | # '''[[تقوی]] و [[اطاعت الهی]]:''' [[نظام توحیدی]] ما را مکلّف میکند نه فقط در [[عبادات]] خویش تنها او را [[پرستش]] کنیم، بلکه در [[اطاعت]] هم تنها از او [[اطاعت]] کنیم و از هر اطاعتی جز [[اطاعت]] او بپرهیزیم. [[نظام توحیدی]] از ما [[تقوا]] میطلبد؛ تقوایی که محصول [[شناخت]] [[ذات خداوند]] است. [[امام علی]] {{ع}} فرمود: «بترسید از خدایی که شما را از موعظت خود بهرهمند ساخت و با فرستادن پیامبرانش [[پند]] داد و با [[نعمت]] خود، رشتۀ [[منت]] بر گردنتان انداخت. پس خود را با [[پرستش]] او [[خوار]] دارید و [[حق]] اطاعتش را بگزارید»<ref>{{متن حدیث|فَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی نَفَعَکُمْ بِمَوْعِظَتِهِ وَ وَعَظَکُمْ بِرِسَالَتِهِ وَ امْتَنَّ عَلَیْکُمْ بِنِعْمَتِهِ فَعَبِّدُوا أَنْفُسَکُمْ لِعِبَادَتِهِ وَ اخْرُجُوا إِلَیْهِ مِنْ حَقِّ طَاعَتِه}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۹۸</ref>.<ref>ر. ک: [[سید حسین دینپرور|دینپرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۲۰.</ref> | ||
# '''رهایی از [[پریشانی]] و تشویش:''' بنابر آموزههای [[قرآنی]]، [[انسان]] موحّد مانند کسی است که [[تسلیم]] [[فرمان]] یک نفر است که [[مهربان]] بوده، وی را به [[تکالیف]] طاقتفرسا وانمی دارد و [[مشرک]] مانند شخصی است که ارباب گوناگونی دارد که همه مخالف یکدیگرند و هر یک از آنها او را به کارهای سخت میگمارد: {{متن قرآن|ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«خداوند به مردی (برده) مثل میزند که چند ارباب ناسازگار در (مالکیت) او شریکند و مردی (برده) که فرمانبر یک تن است؛ آیا این دو در مثل برابرند؟ سپاس خداوند را، امّا بیشتر آنان نمیدانند» سوره زمر، آیه ۲۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | # '''رهایی از [[پریشانی]] و تشویش:''' بنابر آموزههای [[قرآنی]]، [[انسان]] موحّد مانند کسی است که [[تسلیم]] [[فرمان]] یک نفر است که [[مهربان]] بوده، وی را به [[تکالیف]] طاقتفرسا وانمی دارد و [[مشرک]] مانند شخصی است که ارباب گوناگونی دارد که همه مخالف یکدیگرند و هر یک از آنها او را به کارهای سخت میگمارد: {{متن قرآن|ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِيهِ شُرَكَاءُ مُتَشَاكِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«خداوند به مردی (برده) مثل میزند که چند ارباب ناسازگار در (مالکیت) او شریکند و مردی (برده) که فرمانبر یک تن است؛ آیا این دو در مثل برابرند؟ سپاس خداوند را، امّا بیشتر آنان نمیدانند» سوره زمر، آیه ۲۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | ||
# '''[[توکل]] و [[اعتماد به خدا]]:''' هنگامی که اسباب ظاهری به [[موحدان]] پشت میکند و همۀ درها را بر روی خویش بسته میبینند، [[امید]] خود را از دست نمیدهند و به خدای یگانه [[اعتماد]] میکنند که بر همۀ موجودات و سراسر هستی "[[عرش]]"[[سلطه]] دارد. [[توکل]] از لوازم و آثار [[توحید افعالی]] است، زیرا وقتی [[انسان]] [[یقین]] کند [[تدبیر امور]] و حوادث [[جهان]] به ارادۀ [[پروردگار]] است و هیچ موجودی در [[شئون]] و آثار خود مستقل نیست، زمام امور خویش را به دست [[خدا]] میسپرد و در عین جدّیت و تلاش، بر [[نیروی غیبی]] [[اعتماد]] میکند و [[صلاح]] خود را از [[پروردگار]] میخواهد، از این رو [[خداوند]] به [[پیامبر]] {{صل}} میفرماید: {{متن قرآن|فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ}}<ref>«پس اگر رو بگردانند بگو: خداوندی که خدایی جز او نیست مرا بس؛ بر او توکّل دارم و او پروردگار اورنگ سترگ (فرمانفرمایی جهان) است» سوره توبه، آیه ۱۲۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | # '''[[توکل]] و [[اعتماد به خدا]]:''' هنگامی که اسباب ظاهری به [[موحدان]] پشت میکند و همۀ درها را بر روی خویش بسته میبینند، [[امید]] خود را از دست نمیدهند و به خدای یگانه [[اعتماد]] میکنند که بر همۀ موجودات و سراسر هستی "[[عرش]]"[[سلطه]] دارد. [[توکل]] از لوازم و آثار [[توحید افعالی]] است، زیرا وقتی [[انسان]] [[یقین]] کند [[تدبیر امور]] و حوادث [[جهان]] به ارادۀ [[پروردگار]] است و هیچ موجودی در [[شئون]] و آثار خود مستقل نیست، زمام امور خویش را به دست [[خدا]] میسپرد و در عین جدّیت و تلاش، بر [[نیروی غیبی]] [[اعتماد]] میکند و [[صلاح]] خود را از [[پروردگار]] میخواهد، از این رو [[خداوند]] به [[پیامبر]] {{صل}} میفرماید: {{متن قرآن|فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ}}<ref>«پس اگر رو بگردانند بگو: خداوندی که خدایی جز او نیست مرا بس؛ بر او توکّل دارم و او پروردگار اورنگ سترگ (فرمانفرمایی جهان) است» سوره توبه، آیه ۱۲۹.</ref>.<ref>ر. ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> |