برهان نظم در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

برهان نظم در معارف و سیره علوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۱

۳٬۶۷۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۱۸۵

ویرایش

@@ خط ۵۵: / خط ۵۵: @@
 ۳. برهان نظم، پویا است؛ یعنی با [[پیشرفت علم]]، [[اسرار]] نظام مند موجودات بیش از پیش [[کشف]] می‌شود و [[آدمی]] بیشتر از پیش مبهوت این ساختارهای منظم و پیچیده می‌شود و دست توانای ناظم حکیم برای او آشکارتر می‌گردد.<ref>[[محمد محمدرضایی|محمدرضایی، محمد]]، [[برهان‌های اثبات وجود خدا (مقاله)| مقاله «برهان‌های اثبات وجود خدا»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۲]] ص ۲۶.</ref>.
+==تقریرهای مختلف [[برهان نظم]]==
+برهان نظم، تقریرهای مختلفی دارد که پاره‌ای از آنها را می‌توان در بیانات امیرالمؤمنین علی{{ع}} دید. هرچند نحوه بیان این تقریرها مختلف است، محتوای همه یکی است.
+===[[برهان]] [[هدفمندی]]===
+برهان هدفمندی، شکلی از برهان نظم است که تقریر آن، به این قرار است:
+ما [[مشاهده]] می‌کنیم که پدیده‌های منظمی همواره به سمت غایتی در حرکتند. از طرفی آنچه فاقد [[علم]] و و [[آگاهی]] است، نمی‌تواند به سوی غایتی به راه افتد؛ مگر اینکه موجودی [[علیم]] و هوشمند، او را [[هدایت]] کند. موجودات [[منظم]] خود فاقد علم و آگاهی‌اند؛ بنابراین [[آگاه]] و [[با تدبیر]] آنها را به سمت [[غایت]] هدایت می‌کند. امیرالمؤمنین علی{{ع}} در تعابیر مختلف به این تقریر اشاره کرده‌اند؛ از جمله:
+#خدایا زمام هر جنبنده‌ای به دست تو است؛ بازگشت هر [[آفریده]] به سوی تو است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹.</ref>.
+#برای هر چه، آفرید، اندازه و مقداری معین کرد و آن را [[نیک]] [[استوار]] نمود و به [[لطف]] خویش منظم ساخت و روی او را به سوی کمال خویش کرد تا از حد خود [[تجاوز]] نکند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۰.</ref>.
+#لیکن [[خدای سبحان]] به لطف خود در کارش [[تدبیر]] نمود و به امر خویش نگاهش داشت و به [[قدرت]] خود استواری‌اش بخشید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶.</ref>.
+#ای [[انسان]] آفریده و آراسته که در [[ارحام]] تاریک و پرده‌های بسیار [[محافظت]] شدی! از [[گِل]] [[خالص]] آغازیدی و در قرارگاه [[استواری]] تا [[زمان]] معین جا داده شدی. در شکم مادر مضطربانه می‌جنبیدی؛ نه سخنی را پاسخ می‌گفتی و نه آوازی را می‌شنیدی. سپس از قرارگاهت به سرایی انداخته شدی که ندیده بودی و راه‌های منفعتش را نمی‌شناختی چه کسی تو را به مکیدن شیر از پستان مادرت [[راهنمایی]] کرد؟<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۳.</ref>
+نمی‌توان گفت [[قوانین]] [[علمی]] [[حاکم]] بر پدیده‌ها، آنها را به سمت غایتشان می‌برند و علت قریب برای حرکت موجودات به سمت غایات، همان قوانین علمی است؛ زیرا هر چند ممکن است علت قریب حرکت موجودات [[ناآگاه]] به سوی غایات، [[قوانین]] [[علمی]] باشد، این امر منافاتی با [[هدایتگری]] [[حکیم]] ندارد. گذشته از اینکه، خود این قوانین، بخشی دیگر از پدیده‌های هستی‌اند و آنها نیز محتاج [[مدبر]] و آفریدگارند.<ref>[[محمد محمدرضایی|محمدرضایی، محمد]]، [[برهان‌های اثبات وجود خدا (مقاله)| مقاله «برهان‌های اثبات وجود خدا»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۲]] ص ۲۷.</ref>.
 == منابع ==