پرش به محتوا

تیمم در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲: خط ۴۲:
تیمم اجزا و شرایطی دارد که بخشی از آنها در [[قرآن کریم]] آمده است:
تیمم اجزا و شرایطی دارد که بخشی از آنها در [[قرآن کریم]] آمده است:
=== [[نیت]]===
=== [[نیت]]===
نخستین جزء تیمم، نیت و [[قصد قربت]] است.(۱) [[لزوم]] نیت از آن روست که تیمم، عملی [[عبادی]] به شمار می‌‌رود و [[مکلف]] باید آن را خالصانه به جای آورد:(۲) «وما اُمِروا اِلاّ لِیَعبُدُوا اللّهَ مُخلِصینَ لَهُ الدّینَ» ([[بیّنه]] / ۹۸، ۵) و [[اخلاص]] نیز بدون نیت محقق نمی‌شود (۳) این شرط در [[احادیث]] از جمله [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}} نیز مطرح شده است.(۴) درباره [[زمان]] نیت کردن در تیمم، برخی برآن‌اند که نیت باید هنگام زدن دست‌ها بر [[زمین]] باشد؛ زیرا از تعبیر «فَتَیَمَّموا صَعیدًا» می‌‌توان دریافت که زدن دست‌ها بر زمین نخستین کار در تیمم است؛(۵) ولی عده ای معتقدند نیت باید هنگام مسح پیشانی باشد،(۶) زیرا زدن دست‌ها بر زمین همانند برداشتن آب برای شستن صورت در [[وضو]]، مقدمه تیمم است نه جزء آن.(۷) در برابر، عده ای نیت را در تیمم لازم ندانسته‌اند.(۸)
نخستین جزء تیمم، نیت و [[قصد قربت]] است.<ref>المغنی، ج ۱، ص۹۱؛ مسالک الافهام،شهید، ج ۱، ص۱۱۴؛ المجموع، ج ۱، ص۳۱۴، ج ۲، ص۲۲۰.</ref> [[لزوم]] نیت از آن روست که تیمم، عملی [[عبادی]] به شمار می‌‌رود و [[مکلف]] باید آن را خالصانه به جای آورد: {{متن قرآن|وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}}<ref>«و فرمانی نیافته بودند جز این که خدا را در حالی که دین خویش را برای او ناب داشته‌اند، با درستی آیین، بپرستند» سوره بینه، آیه ۵.</ref>.<ref>الرسائل السعدیه، ص۸۵؛ المعتبر، ج ۱، ص۳۹۰؛ کنز العرفان، ج ۱، ص۳۲.</ref> و [[اخلاص]] نیز بدون نیت محقق نمی‌شود <ref>المعتبر، ج ۱، ص۳۹۰.</ref> این شرط در [[احادیث]] از جمله [[حدیثی]] از [[پیامبر]] {{صل}} نیز مطرح شده است.<ref>وسائل الشیعه، ج ۱، ص۴۸؛ صحیح البخاری، ج ۱، ص۲؛ سنن ابن ماجه، ج ۲، ص۱۴۱۳.</ref> درباره [[زمان]] نیت کردن در تیمم، برخی برآن‌اند که نیت باید هنگام زدن دست‌ها بر [[زمین]] باشد؛ زیرا از تعبیر {{متن قرآن|فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا}}<ref> سوره نساء، آیه ۴۳.</ref> می‌‌توان دریافت که زدن دست‌ها بر زمین نخستین کار در تیمم است؛<ref> مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ تفسیر جامع آیات الاحکام، ج ۱، ص۱۱۳.</ref> ولی عده‌ای معتقدند نیت باید هنگام مسح پیشانی باشد،<ref>مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ الفقه الاسلامی، ج ۱، ص۵۸۲.</ref> زیرا زدن دست‌ها بر زمین همانند برداشتن آب برای شستن صورت در [[وضو]]، مقدمه تیمم است نه جزء آن<ref>مشرق الشمسین، ص۳۳۹؛ مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ التنقیح، ج ۱۰، ص۱۴۹.</ref>. در برابر، عده‌ای نیت را در تیمم لازم ندانسته‌اند.<ref>الرسائل السعدیه، ص۸۵؛ منتهی المطلب، ج ۱، ص۱۴۵؛ بدایة المجتهد، ج ۱، ص۵۸.</ref>.<ref>[[محمد صادق یوسفی مقدم|یوسفی مقدم، محمد صادق]]، [[تیمم (مقاله)|مقاله «تیممم»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص.</ref>
۱. المغنی، ج ۱، ص۹۱؛ مسالک الافهام،[[شهید]]، ج ۱، ص۱۱۴؛ المجموع، ج ۱، ص۳۱۴، ج ۲، ص۲۲۰.
۲. الرسائل السعدیه، ص۸۵؛ المعتبر، ج ۱، ص۳۹۰؛ [[کنز العرفان]]، ج ۱، ص۳۲.
۳. المعتبر، ج ۱، ص۳۹۰.
۴. [[وسائل الشیعه]]، ج ۱، ص۴۸؛ صحیح البخاری، ج ۱، ص۲؛ [[سنن ابن ماجه]]، ج ۲، ص۱۴۱۳.
۵. مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ [[تفسیر]] جامع [[آیات الاحکام]]، ج ۱، ص۱۱۳.
۶. مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ الفقه الاسلامی، ج ۱، ص۵۸۲.
۷. [[مشرق]] الشمسین، ص۳۳۹؛ مسالک الافهام، کاظمی، ج ۱، ص۶۸؛ التنقیح، ج ۱۰، ص۱۴۹.
۸. الرسائل السعدیه، ص۸۵؛ منتهی المطلب، ج ۱، ص۱۴۵؛ بدایة المجتهد، ج ۱، ص۵۸.
<ref>[[محمد صادق یوسفی مقدم|یوسفی مقدم، محمد صادق]]، [[تیمم (مقاله)|مقاله «تیممم»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص.</ref>


===تماس دست‌ها با [[زمین]]===
===تماس دست‌ها با [[زمین]]===
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش