بحث:جنگ جمل در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
[[پیمانشکنان]]، با همۀ تفاوتهایی که در [[فکر]] و [[انگیزه]] و سوابق و موقعیّت داشتند، در ضدّیت با [[امام علی|علی]] {{ع}} و [[توطئه]] بر ضدّ [[حکومت]] [[مشروع]] او ائتلاف کردند و همراه شدند و [[عایشه]] را همراه خود ساختند، تا از وجهۀ [[اجتماعی]] او به عنوان [[همسر]] [[پیامبر]] و [[دختر خلیفۀ اول]] استفاده کنند<ref>جَمَل به معنای شتر است. چون عایشه در این فتنه بر شتر سوار بود، این جنگ به جنگ جمل شهرت یافت. امام علی هم در نهج البلاغه از مردم بصره و از آن پیمانشکنان به عنوان سپاه زن و پیروان حیوان (جند المرئه و اتباع البهیمه) یاد کرده است. نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۳.</ref>. آنان به [[بصره]] رفتند و آنجا را پایگاه فعالیت خویش ساختند. [[سپاه]] [[عایشه]] در مسیر رفتن به [[بصره]] به منطقۀ حوأب رسید که سگان آنجا پارس میکردند. به یاد [[حدیثی]] از [[پیامبر]] افتاد که او را هشدار داده بود. خواست برگردد، ولی [[شهادت]] [[دروغ]] کسانی که گفتند از حوأب گذشتهایم، سبب شد راه را ادامه دهد. [[پیمان]] شکنان در نواحی [[بصره]] مستقر شدند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۸۳.</ref>. | [[پیمانشکنان]]، با همۀ تفاوتهایی که در [[فکر]] و [[انگیزه]] و سوابق و موقعیّت داشتند، در ضدّیت با [[امام علی|علی]] {{ع}} و [[توطئه]] بر ضدّ [[حکومت]] [[مشروع]] او ائتلاف کردند و همراه شدند و [[عایشه]] را همراه خود ساختند، تا از وجهۀ [[اجتماعی]] او به عنوان [[همسر]] [[پیامبر]] و [[دختر خلیفۀ اول]] استفاده کنند<ref>جَمَل به معنای شتر است. چون عایشه در این فتنه بر شتر سوار بود، این جنگ به جنگ جمل شهرت یافت. امام علی هم در نهج البلاغه از مردم بصره و از آن پیمانشکنان به عنوان سپاه زن و پیروان حیوان (جند المرئه و اتباع البهیمه) یاد کرده است. نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۳.</ref>. آنان به [[بصره]] رفتند و آنجا را پایگاه فعالیت خویش ساختند. [[سپاه]] [[عایشه]] در مسیر رفتن به [[بصره]] به منطقۀ حوأب رسید که سگان آنجا پارس میکردند. به یاد [[حدیثی]] از [[پیامبر]] افتاد که او را هشدار داده بود. خواست برگردد، ولی [[شهادت]] [[دروغ]] کسانی که گفتند از حوأب گذشتهایم، سبب شد راه را ادامه دهد. [[پیمان]] شکنان در نواحی [[بصره]] مستقر شدند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۸۳.</ref>. | ||
== [[سازماندهی]] اسباع [[کوفه]] == | |||
گرچه شمار [[سپاه کوفه]] (حداکثر [[دوازده]] هزار نفر) در مقایسه با [[استعداد]] [[بسیج]] نیرو از این اردوگاه نظامی بزرگ [[اسلامی]]، مطلوب نبوده است، ولی نظر به آرایشی که [[امیرمؤمنان]]{{ع}} به هنگام [[جنگ جمل]] به [[سپاه]] خود میدهد، معلوم میشود عمده نیروهای آن حضرت از [[کوفیان]] بودند. از هشت دستهای که [[سپاه حضرت امیر]]{{ع}} را تشکیل میدادند، هفت دسته، متشکل از نیروی گروههای هفتگانه قبایل مختلف مستقر در [[کوفه]]، و یک دسته نیز، از [[مردم]] [[حجاز]]، [[سازمان]] یافته بود. ترکیب [[سپاه امیرالمؤمنین]]{{ع}} و پرچمهایی که آن حضرت برای فرماندهان این هشت دسته، بست از این قرار بود: | |||
# قبایل حِمْیر و [[هَمْدان]] به فرماندهی [[سعید بن قیس همدانی]] با پرچمی که حضرت برای آنها بست. | |||
# پرچمی برای قبیله طَیّ به فرماندهی [[عدی بن حاتم طایی]]. | |||
# پرچمی برای قبایل [[مَذْحِج]] و اشتریها به فرماندهی [[زیاد بن نضر حارثی]]. | |||
# پرچمی برای قبایل قیس و [[عَبْس]] و ذِبْیان به فرماندهی [[سعد بن مسعود ثقفی]]، عموی مختار. | |||
# پرچمی برای قبایل [[کِنده]]، حَضرموت، [[قُضاعه]] و مَهره به فرماندهی [[حجر بن عدی کندی]]. | |||
# پرچمی برای قبایل [[اَزد]] و [[بَجیله]] و خَثعَم و خُزاعه به فرماندهی [[مخنف بن سلیم ازدی]]. | |||
# پرچمی برای قبایل بکر و تغلیب و [[ربیعه]] به فرماندهی [[محدوج ذهلی]]. | |||
# پرچمی برای [[قریش]] و [[انصار]] و دیگر مردم حجاز که [[عبدالله بن عباس]] بر آنان فرماندهی داشت. | |||
لشکرهای هفتگانه (کوفه) به همین صورت در جنگهای [[صفین]] و [[نهروان]] نیز شرکت داشتند<ref>الاخبارالطوال، ص۱۸۲.</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]]، ص۱۸۶.</ref> | |||
== [[کوفیان]] و [[جنگ جمل]] == | == [[کوفیان]] و [[جنگ جمل]] == |