بحث:ولایت فقیه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ولایت تکوینی و تشریعی' به 'ولایت تکوینی و تشریعی'
(صفحهای تازه حاوی «==مقدمه== *در عصر غیبت کبری که مردم از نعمت حضور امام معصوم {{ع}} در ج...» ایجاد کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'ولایت تکوینی و تشریعی' به 'ولایت تکوینی و تشریعی') |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
*در عصر [[غیبت کبری]] که [[مردم]] از [[نعمت]] [[حضور امام]] [[معصوم]] {{ع}} در [[جامعه انسانی]] و راهبری او در عرصههای گوناگون همانند [[معرفت]]، [[حکومت]] و [[قضاوت]] محروماند، [[فقیه]] [[عادل]] دارای شرایط [[فتوا]] بر آنان [[ولایت]] دارد. [[ولایت فقیه]]، در [[حقیقت]] [[نیابت عام]] از [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} است و به معنای [[سرپرستی]] امور [[شیعیان]] در عصر [[غیبت کبری]] است. این بدان سبب است که حضور کامل [[دین]] در [[جامعه انسانی]] در گرو برپایی [[حکومت اسلامی]] است. [[ضرورت وجود حکومت]] [[اسلامی]] محدود به [[عصر پیامبر]] {{صل}} یا روزگار [[حضور امام]] [[معصوم]] {{ع}} نیست<ref>ولایت فقیه، امام خمینی/ ۱۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 464.</ref>. | *در عصر [[غیبت کبری]] که [[مردم]] از [[نعمت]] [[حضور امام]] [[معصوم]] {{ع}} در [[جامعه انسانی]] و راهبری او در عرصههای گوناگون همانند [[معرفت]]، [[حکومت]] و [[قضاوت]] محروماند، [[فقیه]] [[عادل]] دارای شرایط [[فتوا]] بر آنان [[ولایت]] دارد. [[ولایت فقیه]]، در [[حقیقت]] [[نیابت عام]] از [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} است و به معنای [[سرپرستی]] امور [[شیعیان]] در عصر [[غیبت کبری]] است. این بدان سبب است که حضور کامل [[دین]] در [[جامعه انسانی]] در گرو برپایی [[حکومت اسلامی]] است. [[ضرورت وجود حکومت]] [[اسلامی]] محدود به [[عصر پیامبر]] {{صل}} یا روزگار [[حضور امام]] [[معصوم]] {{ع}} نیست<ref>ولایت فقیه، امام خمینی/ ۱۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 464.</ref>. | ||
*[[فقهای شیعه]] بر اصل [[نیابت]] [[فقیه]] [[عادل]] دارای شرایط [[فتوا]] از [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} متفقاند<ref>رسائل، محقق کرکی/ ۱/ ۱۴۳.</ref> و حتی برخی از آنان، این اصل را بدیهی دانستهاند<ref>جواهر الکلام، ۱۶/ ۱۷۸؛ عوائد الایام، ۵۲۹.</ref>. پشتوانه [[روایی]] [[ولایت فقیه]]، [[مقبوله عمر بن حنظله]] است. بنابراین [[روایت]]، [[فقیه]] دارای صلاحیت را [[امامان معصوم]] {{عم}} به [[نیابت]] [[نصب]] کردهاند و این [[نیابت]] به گونه عام است<ref>رسائل، محقق کرکی/ ۱/ ۱۴۳.</ref>. لازمه پذیرش [[حکومت اسلامی]]، روا داشتن اختیارات مطلق برای [[فقیه]] است. [[فقیه]] [[حاکم]] علیالاطلاق است و همه اختیارات [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} را دارا است؛ زیرا [[ولایت]] مطلق، به معنای رعایت [[مصالح]] عام در [[سرپرستی]] [[جامعه]] است و چون حوزه [[حکومت]]، [[مصالح]] عمومی را نیز در برمیگیرد، بدون [[ولایت]] مطلق برپایی [[حکومت اسلامی]] و [[اجرای احکام]] [[دین]] مبین ممکن نیست<ref>مجمع الفائده و البرهان، مقدس اردبیلی/ ۱۲/ ۲۸.</ref>. [[ولایت فقیه]]، دوام بخشیدن به اختیارات [[حکومتی]] و عمومی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} در [[عصر غیبت]] است؛ اما بدین معنا نیست که [[فقیه]] در [[فضیلت]] و شخصیت [[دینی]] و [[اخلاقی]] و [[علمی]] همپای [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} است<ref>ولایت فقیه، امام خمینی/ ۴۰.</ref>. [[ولی فقیه]]، جدا از [[شخصیت حقوقی]] خویش، دارای [[شخصیت حقیقی]] نیز هست که از این نظر با دیگر [[مردم]] برابر است. ویژگیهای [[ولی فقیه]] و [[حاکم اسلامی]]- همانند [[عدالت]]، [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]]- او را از لغزیدن به ورطه [[استبداد]] و خودرأیی باز میدارد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۶۵.</ref>. | *[[فقهای شیعه]] بر اصل [[نیابت]] [[فقیه]] [[عادل]] دارای شرایط [[فتوا]] از [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} متفقاند<ref>رسائل، محقق کرکی/ ۱/ ۱۴۳.</ref> و حتی برخی از آنان، این اصل را بدیهی دانستهاند<ref>جواهر الکلام، ۱۶/ ۱۷۸؛ عوائد الایام، ۵۲۹.</ref>. پشتوانه [[روایی]] [[ولایت فقیه]]، [[مقبوله عمر بن حنظله]] است. بنابراین [[روایت]]، [[فقیه]] دارای صلاحیت را [[امامان معصوم]] {{عم}} به [[نیابت]] [[نصب]] کردهاند و این [[نیابت]] به گونه عام است<ref>رسائل، محقق کرکی/ ۱/ ۱۴۳.</ref>. لازمه پذیرش [[حکومت اسلامی]]، روا داشتن اختیارات مطلق برای [[فقیه]] است. [[فقیه]] [[حاکم]] علیالاطلاق است و همه اختیارات [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} را دارا است؛ زیرا [[ولایت]] مطلق، به معنای رعایت [[مصالح]] عام در [[سرپرستی]] [[جامعه]] است و چون حوزه [[حکومت]]، [[مصالح]] عمومی را نیز در برمیگیرد، بدون [[ولایت]] مطلق برپایی [[حکومت اسلامی]] و [[اجرای احکام]] [[دین]] مبین ممکن نیست<ref>مجمع الفائده و البرهان، مقدس اردبیلی/ ۱۲/ ۲۸.</ref>. [[ولایت فقیه]]، دوام بخشیدن به اختیارات [[حکومتی]] و عمومی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} در [[عصر غیبت]] است؛ اما بدین معنا نیست که [[فقیه]] در [[فضیلت]] و شخصیت [[دینی]] و [[اخلاقی]] و [[علمی]] همپای [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} است<ref>ولایت فقیه، امام خمینی/ ۴۰.</ref>. [[ولی فقیه]]، جدا از [[شخصیت حقوقی]] خویش، دارای [[شخصیت حقیقی]] نیز هست که از این نظر با دیگر [[مردم]] برابر است. ویژگیهای [[ولی فقیه]] و [[حاکم اسلامی]]- همانند [[عدالت]]، [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]]- او را از لغزیدن به ورطه [[استبداد]] و خودرأیی باز میدارد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۶۵.</ref>. | ||
*[[ولایت]]، اوج مفهوم [[امامت]] و [[حجت]] زمان است. [[زمین]] هیچگاه از [[حجت]] خالی نیست و این نکته از [[آیات قرآن]] به ویژه [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ...}} به دست میآید. این مطلب در [[منابع روایی شیعه]] نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است. [[ولایت]] دو نوع [[ولایت تکوینی]] و [[تشریعی]] را در برمیگیرد. به اصطلاح "[[امامت]]" [[رجوع]] شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۹۳.</ref>. | *[[ولایت]]، اوج مفهوم [[امامت]] و [[حجت]] زمان است. [[زمین]] هیچگاه از [[حجت]] خالی نیست و این نکته از [[آیات قرآن]] به ویژه [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ...}} به دست میآید. این مطلب در [[منابع روایی شیعه]] نیز مورد توجه جدی قرار گرفته است. [[ولایت]] دو نوع [[ولایت تکوینی]] و [[ولایت تشریعی|تشریعی]] را در برمیگیرد. به اصطلاح "[[امامت]]" [[رجوع]] شود<ref>[[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۱۹۳.</ref>. | ||
==[[نظریه]] [[ولایت فقیه]]== | ==[[نظریه]] [[ولایت فقیه]]== |