فواید امام غایب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان'
جز (جایگزینی متن - 'غیبت امام مهدی' به 'غیبت امام مهدی') |
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان') |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
#نمی‌دانیم که [[غیبت]] [[حضرت]]{{ع}} فایده‌ای دارد یا ندارد. به دیگر سخن، [[شبهه]] یاد شده، عدم‌العلم است نه [[علم]] به عدم. نمی‌توان گفت، هیچ فایده‌ای در [[غیبت]] [[امام غایب]] نیست؛ زیرا چنین ادّعایی، مستلزم احاطه به همه جوانب هستی است که از دایره [[علم]] [[بشر]] بیرون است. مانند بسیاری از [[اعمال عبادی]] که [[حکمت]] و [[مصلحت]] و نفع و سودمندی آن برای [[بشر]] روشن نیست، ولی چون امر آن از [[حکیم]] صادر شده است به [[اجمال]] می‌دانیم که در آن مصلحتی است. درباره [[مهدویت]] نیز، با توجّه به [[احادیث متواتر]]، [[اعتقاد]] به آن، بر پایه معیار‌های کلامی‌لازم است، گرچه [[فایده امام غایب]] را ندانیم. | #نمی‌دانیم که [[غیبت]] [[حضرت]]{{ع}} فایده‌ای دارد یا ندارد. به دیگر سخن، [[شبهه]] یاد شده، عدم‌العلم است نه [[علم]] به عدم. نمی‌توان گفت، هیچ فایده‌ای در [[غیبت]] [[امام غایب]] نیست؛ زیرا چنین ادّعایی، مستلزم احاطه به همه جوانب هستی است که از دایره [[علم]] [[بشر]] بیرون است. مانند بسیاری از [[اعمال عبادی]] که [[حکمت]] و [[مصلحت]] و نفع و سودمندی آن برای [[بشر]] روشن نیست، ولی چون امر آن از [[حکیم]] صادر شده است به [[اجمال]] می‌دانیم که در آن مصلحتی است. درباره [[مهدویت]] نیز، با توجّه به [[احادیث متواتر]]، [[اعتقاد]] به آن، بر پایه معیار‌های کلامی‌لازم است، گرچه [[فایده امام غایب]] را ندانیم. | ||
#[[امام غایب]] در [[ولایت تکوینی]] و وساطت در ایصال [[فیض]] به موجودات ([[انسان]]، حیوان، گیاهان و جمادات) منشأ اثر و دارای فواید زیادی است. برقراری [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و [[رزق و روزی]] موجودات از جمله آنهاست.[[امام رضا]]{{ع}} می‌فرماید: "[[زمین]] از [[حجت]] خالی نماند، به‌خدا آن [[حجت]] من هستم"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۷۹.</ref>. در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌خوانیم: "[[خدا]] به شما آغاز کرده است، و به شما پایان می‌بخشد، و به یُمن وجود شما [[باران]] را فرو می‌بارد، و [[آسمان]] را از سقوط به [[زمین]] بدون اذنش باز می‌دارد، و به‌وسیله [[الطاف]] شما غبار [[اندوه]] را از [[دل‌ها]] همی‌زداید"<ref>{{متن حدیث|بِكُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَ بِكُمْ يَخْتِمُ وَ بِكُمْ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ بِكُمْ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ بِكُمْ يُنَفِّسُ الْهَمَّ وَ بِكُمْ يَكْشِفُ الضُّرَّ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۵.</ref>. در دعای عدیله، این‌گونه با [[خدای متعال]] ابراز [[نیاز]] و مسألت می‌نماییم:{{متن حدیث|وَ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ}}<ref>مفاتیح الجنان و زاد المعاد، دعای عدیله.</ref>. | #[[امام غایب]] در [[ولایت تکوینی]] و وساطت در ایصال [[فیض]] به موجودات ([[انسان]]، حیوان، گیاهان و جمادات) منشأ اثر و دارای فواید زیادی است. برقراری [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] و [[رزق و روزی]] موجودات از جمله آنهاست.[[امام رضا]]{{ع}} می‌فرماید: "[[زمین]] از [[حجت]] خالی نماند، به‌خدا آن [[حجت]] من هستم"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۷۹.</ref>. در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌خوانیم: "[[خدا]] به شما آغاز کرده است، و به شما پایان می‌بخشد، و به یُمن وجود شما [[باران]] را فرو می‌بارد، و [[آسمان]] را از سقوط به [[زمین]] بدون اذنش باز می‌دارد، و به‌وسیله [[الطاف]] شما غبار [[اندوه]] را از [[دل‌ها]] همی‌زداید"<ref>{{متن حدیث|بِكُمْ فَتَحَ اللَّهُ وَ بِكُمْ يَخْتِمُ وَ بِكُمْ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ بِكُمْ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ بِكُمْ يُنَفِّسُ الْهَمَّ وَ بِكُمْ يَكْشِفُ الضُّرَّ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۱۵.</ref>. در دعای عدیله، این‌گونه با [[خدای متعال]] ابراز [[نیاز]] و مسألت می‌نماییم:{{متن حدیث|وَ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ}}<ref>مفاتیح الجنان و زاد المعاد، دعای عدیله.</ref>. | ||
#[[امام غایب]] در [[ولایت تشریعی]] نیز، نیز منشأ آثار فراوانی است. عموم [[مردم]] از [[ولایت تشریعی]] مستقیم [[امام]] محروم‌اند، ولی [[خواص]]، علاوه بر [[ولایت تکوینی]] از [[ولایت تشریعی]] او نیز بهره‌مند بوده و می‌توانند از [[فیض]] وجودش استفاده‌ای کامل ببرند. یکی از [[ویژگی‌های امام]]، [[هدایت]] [[خلق]] در پرتو امر [[خداوند]] است. [[آیه]] [[شریف]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند»؛ سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم که به فرمان ما (مردم را) رهنمایی می‌کردند» سوره سجده، آیه ۲۴.</ref> [[گواه]] این [[باور]] است. با دقّت در هر دو [[آیه]] [[شریف]] دانسته می‌شود که بی‌درنگ پس از اینکه [[خداوند]] [[امامت]] را [[جعل]] کرده است از واژه [[هدایت]] یاد می‌کند. پس [[امام]] از راه [[باطن]]، بر [[نفوس]] افراد اشراف دارد و آنان را [[هدایت]] و [[تربیت]] می‌کند. با القاهای [[نیکو]] با با نگه‌داشتن‌های [[باطنی]]، راه برخی از افراد را عوض می‌کند با آنها را در راه صحیحی که دارند، [[استوار]] و ثابت‌قدم می‌دارد؛ گرچه این [[هدایت]]، از دیدگان | #[[امام غایب]] در [[ولایت تشریعی]] نیز، نیز منشأ آثار فراوانی است. عموم [[مردم]] از [[ولایت تشریعی]] مستقیم [[امام]] محروم‌اند، ولی [[خواص]]، علاوه بر [[ولایت تکوینی]] از [[ولایت تشریعی]] او نیز بهره‌مند بوده و می‌توانند از [[فیض]] وجودش استفاده‌ای کامل ببرند. یکی از [[ویژگی‌های امام]]، [[هدایت]] [[خلق]] در پرتو امر [[خداوند]] است. [[آیه]] [[شریف]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند»؛ سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم که به فرمان ما (مردم را) رهنمایی می‌کردند» سوره سجده، آیه ۲۴.</ref> [[گواه]] این [[باور]] است. با دقّت در هر دو [[آیه]] [[شریف]] دانسته می‌شود که بی‌درنگ پس از اینکه [[خداوند]] [[امامت]] را [[جعل]] کرده است از واژه [[هدایت]] یاد می‌کند. پس [[امام]] از راه [[باطن]]، بر [[نفوس]] افراد اشراف دارد و آنان را [[هدایت]] و [[تربیت]] می‌کند. با القاهای [[نیکو]] با با نگه‌داشتن‌های [[باطنی]]، راه برخی از افراد را عوض می‌کند با آنها را در راه صحیحی که دارند، [[استوار]] و ثابت‌قدم می‌دارد؛ گرچه این [[هدایت]]، از دیدگان پنهان است. | ||
#حالت [[امید]] و [[انتظار]] به [[آینده]]، از فواید دیگری است که وجود آن [[حضرت]] دارد. بی‌تردید، جامعه‌ای که به پیشوای زنده -اگر چه [[غایب]]- [[باور]] دارد، همواره از فرو افتادن در [[ناامیدی]] در [[امان]] خواهد بود. شکی نیست، جامعه‌ای که دچار [[ناامیدی]] شد، رو به [[انحطاط]] است. | #حالت [[امید]] و [[انتظار]] به [[آینده]]، از فواید دیگری است که وجود آن [[حضرت]] دارد. بی‌تردید، جامعه‌ای که به پیشوای زنده -اگر چه [[غایب]]- [[باور]] دارد، همواره از فرو افتادن در [[ناامیدی]] در [[امان]] خواهد بود. شکی نیست، جامعه‌ای که دچار [[ناامیدی]] شد، رو به [[انحطاط]] است. | ||
#بر فرض که [[وجود امام]] [[غایب]]، فایده‌ای نداشته نباشد می‌گوییم: نبود فایده، از [[ناحیه]] خود ماست، نه از [[ناحیه]] [[خداوند]] تا موجب لغویت فعل او گردد. پس با توجّه به [[تقصیر]] [[مسلمانان]] در عمل به [[وظایف]] خود، [[امام]] و [[حجّت]] [[خدا]]، در پس پرده [[غیبت]] قرار گرفته است و هنگامی‌که [[آمادگی]] لازم برای [[پذیرش]] آن [[حضرت]] پدید آید، بهره‌مندی از فواید وجودی آن [[حضرت]] نیز، نصیب همگان خواهد شد<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۵-۲۰۷.</ref>. | #بر فرض که [[وجود امام]] [[غایب]]، فایده‌ای نداشته نباشد می‌گوییم: نبود فایده، از [[ناحیه]] خود ماست، نه از [[ناحیه]] [[خداوند]] تا موجب لغویت فعل او گردد. پس با توجّه به [[تقصیر]] [[مسلمانان]] در عمل به [[وظایف]] خود، [[امام]] و [[حجّت]] [[خدا]]، در پس پرده [[غیبت]] قرار گرفته است و هنگامی‌که [[آمادگی]] لازم برای [[پذیرش]] آن [[حضرت]] پدید آید، بهره‌مندی از فواید وجودی آن [[حضرت]] نیز، نصیب همگان خواهد شد<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۵-۲۰۷.</ref>. | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
#[[ابر]]، فقط چهره [[خورشید]] را بر زمینی‌ها می‌پوشاند، ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‌کند. پرده [[غیبت]] نیز، فقط [[انسان‌ها]] را از [[دیدار]] مستقیم [[حضرت]] [[محروم]] می‌کند و هرگز [[مانع]] نورافشانی او بر [[مردمان]] نخواهد شد. وجود [[مبارک]] [[انسان کامل]] نیز، که مایه استمرار [[حیات عالم]] و [[آدم]] است، بسی بزرگ‌تر از آن است که چیزی او را از [[افاضه]]، محجوب دارد و رابطه میان وی و [[عالم هستی]] را [[سست]] کند. چگونه موجودی که [[خلیفه]] خداست و عنان [[نظام هستی]] را به [[اذن خداوند]] در کف دارد و از [[نهان]] و [[آشکار]] آن با خبر است، دچار [[غیبت]] می‌شود؟ | #[[ابر]]، فقط چهره [[خورشید]] را بر زمینی‌ها می‌پوشاند، ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‌کند. پرده [[غیبت]] نیز، فقط [[انسان‌ها]] را از [[دیدار]] مستقیم [[حضرت]] [[محروم]] می‌کند و هرگز [[مانع]] نورافشانی او بر [[مردمان]] نخواهد شد. وجود [[مبارک]] [[انسان کامل]] نیز، که مایه استمرار [[حیات عالم]] و [[آدم]] است، بسی بزرگ‌تر از آن است که چیزی او را از [[افاضه]]، محجوب دارد و رابطه میان وی و [[عالم هستی]] را [[سست]] کند. چگونه موجودی که [[خلیفه]] خداست و عنان [[نظام هستی]] را به [[اذن خداوند]] در کف دارد و از [[نهان]] و [[آشکار]] آن با خبر است، دچار [[غیبت]] می‌شود؟ | ||
#ابری شدن از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]. [[غیبت]] نیز، نتیجه [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است. | #ابری شدن از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]. [[غیبت]] نیز، نتیجه [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است. | ||
#[[ابر]]، فقط برای کسانی [[مانع]] است، که زیر آن باشند. اگر کسی بر [[جاذبه]] [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر [[ابر]] [[مانع]] نیست. در [[غیبت]] نیز، اگر کسی بر جاذبه‌های [[دنیایی]] چیره و غالب شد و آن‌سان که [[شایسته]] است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته، به [[دیدار]] آن [[خورشید]] | #[[ابر]]، فقط برای کسانی [[مانع]] است، که زیر آن باشند. اگر کسی بر [[جاذبه]] [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر [[ابر]] [[مانع]] نیست. در [[غیبت]] نیز، اگر کسی بر جاذبه‌های [[دنیایی]] چیره و غالب شد و آن‌سان که [[شایسته]] است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته، به [[دیدار]] آن [[خورشید]] پنهان برسد. | ||
#در بهره‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که [[خورشید]] را [[باور]] کرده‌اند، با افرادی که منکر اویند تفاوتی نیست. در بهره‌مندی از فواید [[تکوینی]] [[امام]] نیز، میان منکر و قائل به [[امام]] جدایی نیست. | #در بهره‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که [[خورشید]] را [[باور]] کرده‌اند، با افرادی که منکر اویند تفاوتی نیست. در بهره‌مندی از فواید [[تکوینی]] [[امام]] نیز، میان منکر و قائل به [[امام]] جدایی نیست. | ||
#فقط مردمی‌در [[انتظار راستین]] کنار رفتن ابرها به‌سر می‌برند که به فواید [[خورشید]] [[آگاهی]] کامل دارند. در [[دوران غیبت]] نیز، [[معرفت به امام]] باعث حقیقی‌تر شدن [[انتظار]] می‌شود. | #فقط مردمی‌در [[انتظار راستین]] کنار رفتن ابرها به‌سر می‌برند که به فواید [[خورشید]] [[آگاهی]] کامل دارند. در [[دوران غیبت]] نیز، [[معرفت به امام]] باعث حقیقی‌تر شدن [[انتظار]] می‌شود. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
*بنابراین اگر تقدیر [[خداوند]] توانای [[حکیم]]، چنان باشد که- آنگونه که بعضی از [[فرشتگان]]، واسطه [[نزول]] برخی [[برکات]] شدهاند- فیضهای [[عام و خاص]] به واسطه [[امام]] به آفریدگان برسد و [[امام]] مجرای [[فیض]] باشد، خواه ناخواه وجود و بقای سایر ممکنات که به [[فیض]] الهی حدوث و بقا دارند، به مجرای [[فیض]] مرتبط خواهند بود. در فرض عدم این مجاری [[فیض]]، باز هم فیاضیت خدا- اگر قصور در پذیرنده [[فیض]] نباشد برقرار است؛ امّا میتوان گفت ممکنات همه آن استعداد را ندارند که بدون واسطه، تلقی [[فیض]] کنند و قصور خودشان مانع از کسب [[فیض]] مستقیم است<ref>ر.ک: لطف اللّه صافی گلپایگانی، وابستگی جهان به امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۷</ref>. شکی نیست همه آنچه در [[شأن امام]]{{ع}} گفته شد، به حضور ظاهری او ارتباطی ندارد و [[امام]] [[غایب]] نیز مانند [[امام]] حاضر، [[واسطه فیض الهی]] است. افزون بر بهرههای یاد شده، فایدههای دیگری هست که البته مشروط به [[اعتقاد]] و باور به ایشان است. | *بنابراین اگر تقدیر [[خداوند]] توانای [[حکیم]]، چنان باشد که- آنگونه که بعضی از [[فرشتگان]]، واسطه [[نزول]] برخی [[برکات]] شدهاند- فیضهای [[عام و خاص]] به واسطه [[امام]] به آفریدگان برسد و [[امام]] مجرای [[فیض]] باشد، خواه ناخواه وجود و بقای سایر ممکنات که به [[فیض]] الهی حدوث و بقا دارند، به مجرای [[فیض]] مرتبط خواهند بود. در فرض عدم این مجاری [[فیض]]، باز هم فیاضیت خدا- اگر قصور در پذیرنده [[فیض]] نباشد برقرار است؛ امّا میتوان گفت ممکنات همه آن استعداد را ندارند که بدون واسطه، تلقی [[فیض]] کنند و قصور خودشان مانع از کسب [[فیض]] مستقیم است<ref>ر.ک: لطف اللّه صافی گلپایگانی، وابستگی جهان به امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۷</ref>. شکی نیست همه آنچه در [[شأن امام]]{{ع}} گفته شد، به حضور ظاهری او ارتباطی ندارد و [[امام]] [[غایب]] نیز مانند [[امام]] حاضر، [[واسطه فیض الهی]] است. افزون بر بهرههای یاد شده، فایدههای دیگری هست که البته مشروط به [[اعتقاد]] و باور به ایشان است. | ||
*برخی از فواید این بخش بدین قرار است: | *برخی از فواید این بخش بدین قرار است: | ||
#'''نگهبانی از [[آیین]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی با هدایتهای باطنی:''' بیگمان [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}}، معلّمان و مربّیان اصلی انسان‌ها هستند و [[مردم]]، همواره از زلال [[معارف]] [[ناب]] آن بزرگواران بهرهها بردهاند. در [[زمان غیبت]] نیز، اگرچه دسترسی مستقیم و استفاده همه جانبه از محضر [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ممکن نیست، آن معدن [[علوم]] الهی به راههای مختلف، گره از مشکلات علمی و فکری [[شیعیان]] باز می‌کند. این مهّم نه فقط در در دوره [[غیبت صغرا]] با پاسخگویی به پرسشهای [[مردم]] و [[دانشمندان]]، از طریق نامههای [[امام]] "[[توقیعات]]" تحقق یافت، بلکه در دوران [[غیبت کبرا]] نیز به صورت هدایتهای [[باطنی]] صورت پذیرفت. بنابراین شکی نیست بقای [[مکتب]] [[تشیع]] در گرو حمایتهای آن [[امام]] | #'''نگهبانی از [[آیین]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی با هدایتهای باطنی:''' بیگمان [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}}، معلّمان و مربّیان اصلی انسان‌ها هستند و [[مردم]]، همواره از زلال [[معارف]] [[ناب]] آن بزرگواران بهرهها بردهاند. در [[زمان غیبت]] نیز، اگرچه دسترسی مستقیم و استفاده همه جانبه از محضر [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ممکن نیست، آن معدن [[علوم]] الهی به راههای مختلف، گره از مشکلات علمی و فکری [[شیعیان]] باز می‌کند. این مهّم نه فقط در در دوره [[غیبت صغرا]] با پاسخگویی به پرسشهای [[مردم]] و [[دانشمندان]]، از طریق نامههای [[امام]] "[[توقیعات]]" تحقق یافت، بلکه در دوران [[غیبت کبرا]] نیز به صورت هدایتهای [[باطنی]] صورت پذیرفت. بنابراین شکی نیست بقای [[مکتب]] [[تشیع]] در گرو حمایتهای آن [[امام]] پنهان بوده است. [[شیعه]] بر این باور است که آن حضرت همواره در هنگامههای حساس و حوادث تعیینکننده، بسان دستی غیبی ارادههای نقشآفرین را در جهت [[اصلاح]] امور، [[هدایت]] کرده، این باور الهی را از نابودی در پناه گرفته است. این [[اصلاحات]] به طور عمده با هدایتهای [[باطنی]] صورت میپذیرد. هدایتهایی که گاهی به وسیله شخص [[امام]] و گاهی به وسیله دیگران درباره [[صالحان]] و شایستگان انجام میگیرد. [[امام]]، از راه [[باطن]]، بر [[نفوس]] افراد اشراف دارد و آنان را مورد [[هدایت]] و [[تربیت]] خود قرار میدهد. با القاهای نیکو یا با نگه‌داشتن‌های [[باطنی]]، راه برخی از افراد را عوض می‌کند یا آنها را در راه صحیحی که دارند، استوار و ثابت قدم می‌دارد؛ گرچه این [[هدایت]]، از دیدگان پنهان است. چه بسیار افرادی که یکباره از راهی که داشتند، برگشتند و هرگز حاضر نشدند دوباره بدان برگردند و چه بسیار افرادی که در کار خود متزلزل و مردد بودند؛ ولی یکباره در آن مستقر شدند. | ||
#'''نگهداشت [[جامعه]] از [[ناامیدی]] و سرخوردگی:''' بدون [[شک]]، باور به [[امام]]{{ع}} [[غایب]] سبب [[امیدواری]] [[مسلمانان]] به آینده روشن می‌شود. این [[امیدواری]]، از بزرگترین اسباب موفقیت و [[پیشرفت]] است. [[جامعه]] [[شیعی]]، طبق باور خویش به [[وجود امام]] [[شاهد]] و زنده، همواره [[منتظر ظهور]] آن حضرت است. او را در میان خود نمیبیند؛ اما خود را یگانه و جدا از او نمیداند. باری؛ [[امام]] | #'''نگهداشت [[جامعه]] از [[ناامیدی]] و سرخوردگی:''' بدون [[شک]]، باور به [[امام]]{{ع}} [[غایب]] سبب [[امیدواری]] [[مسلمانان]] به آینده روشن می‌شود. این [[امیدواری]]، از بزرگترین اسباب موفقیت و [[پیشرفت]] است. [[جامعه]] [[شیعی]]، طبق باور خویش به [[وجود امام]] [[شاهد]] و زنده، همواره [[منتظر ظهور]] آن حضرت است. او را در میان خود نمیبیند؛ اما خود را یگانه و جدا از او نمیداند. باری؛ [[امام]] پنهان، همواره مراقب حال و وضع [[شیعیان]] است و همین مسأله باعث می‌شود پیروانشان به [[امید]] [[لطف]] و عنایت حضرتش، برای رسیدن به وضع مطلوب جهانی [[تلاش]] کنند. به بیان دیگر، [[امام]]- اگرچه غایب- نقطه اتکایی است که [[پیروان]] خود را در ورطههای نابودی و [[ناامیدی]] در [[حمایت]] و پناه خود میگیرد و بسان پناه‌گاهی مطمئن [[پیروان]] خود را به [[تلاش]] و کوشش در راه رشد و تعالی وامیدارد؛ بنابراین حالت [[امید]] و [[انتظار]] به آینده، از فواید دیگری است که بر وجود آن حضرت مترتب است. بدون [[تردید]]، جامعه‌ای که به پیشوای زنده- اگرچه غایب- [[معتقد]] است، همواره از فروافتادن در [[ناامیدی]] در [[امان]] خواهد بود و شکی نیست جامعه‌ای که دچار [[ناامیدی]] شد، رو به [[انحطاط]] خواهد رفت. امروزه [[جامعه]] [[شیعی]]، [[استواری]]، [[پویایی]] و [[شادابی]] خود را مرهون این باورمندی میداند که از فواید آن [[امام]] پنهان به حساب میآید. آری؛ اوضاع نابسامان و اسفبار [[جهان]] و سیل بنیان کن [[ستم]] و [[بیداد]]، خیرخواهان [[بشریت]] را نگران کرده است؛ به گونهای که ممکن است گاهی در اصل قابلیت [[اصلاح]] [[بشر]] [[تردید]] کنند. در این صورت، یگانه روزنه امیدی که برای [[بشر]] باز میماند و یگانه بارقه امیدی که در این [[جهان]] ظلمتزده، [[امید]] میآفریند، همان [[انتظار فرج]] و فرا رسیدن عصر سراسر [[عدل]] [[حکومت]] [[توحید]] و نفوذ [[دستورهای الهی]] است. | ||
#'''ایمنی بخش از بلاها:''' بدون [[تردید]]، [[امنیت]]، از اساسیترین نیازهای زندگی است. پدید آمدن رخدادهای ناگوار، همواره این نیاز را مورد تهدید جدی قرار داده، زندگی و حیات طبیعی موجودات را به مخاطره انداخته است. بخشی از این نگرانیها با کنترل عوامل شناخته شده برطرف می‌شود؛ امّا در موارد فراوانی عواملی ناشناخته و خارج از کنترل، ناامنیهایی را بر زندگی تحمیل می‌کند. در برخی [[روایات]]، [[امام]] و [[حجت الهی]]، عامل [[امنیت]] [[زمین]] و اهل آن، دانسته شده است. [[امام مهدی]]{{ع}} خود فرموده است: "من، سبب ایمنی از بلاها برای ساکنان [[زمین]] هستم<ref>{{عربی|"وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>. [[حجّت]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی و [[امام]] [[معصوم]]، مانع از آن است که [[مردم]] به سبب انواع [[گناهان]] و مفاسدی که انجام میدهند به عذابهای سخت الهی گرفتار آیند و طومار حیات [[زمین]] و اهل آن در هم پیچیده شود. [[قرآن کریم]] در اینباره، خطاب به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} که بزرگترین [[حجت الهی]] است، می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref> خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد؛ سوره انفال ، آیه: ۳۳.</ref>. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} که نمونه کامل [[رحمت]] و [[مهر]] [[پروردگار]] است نیز به [[عنایت خاص]] خود بلاهای بزرگ را- به ویژه از [[جامعه]] [[شیعیان]] و فرد فرد آنها- دور می‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، [[شیعیان]] به [[لطف]] و [[کرامت]] او توجه نداشته باشند و دست یاریگر او را بر سر خود نشناسند. آن گرامی در [[مقام]] معرفی خود فرموده است: "من آخرین [[جانشین]] [[پیامبر خدا]] هستم. [[خدای تعالی]]، به واسطه من بلاها را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌کند"{{عربی|"أَنَا خَاتَمُ الْأَوْصِيَاءِ وَ بِي يَدْفَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي"}}. | #'''ایمنی بخش از بلاها:''' بدون [[تردید]]، [[امنیت]]، از اساسیترین نیازهای زندگی است. پدید آمدن رخدادهای ناگوار، همواره این نیاز را مورد تهدید جدی قرار داده، زندگی و حیات طبیعی موجودات را به مخاطره انداخته است. بخشی از این نگرانیها با کنترل عوامل شناخته شده برطرف می‌شود؛ امّا در موارد فراوانی عواملی ناشناخته و خارج از کنترل، ناامنیهایی را بر زندگی تحمیل می‌کند. در برخی [[روایات]]، [[امام]] و [[حجت الهی]]، عامل [[امنیت]] [[زمین]] و اهل آن، دانسته شده است. [[امام مهدی]]{{ع}} خود فرموده است: "من، سبب ایمنی از بلاها برای ساکنان [[زمین]] هستم<ref>{{عربی|"وَ إِنِّي لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>. [[حجّت]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی و [[امام]] [[معصوم]]، مانع از آن است که [[مردم]] به سبب انواع [[گناهان]] و مفاسدی که انجام میدهند به عذابهای سخت الهی گرفتار آیند و طومار حیات [[زمین]] و اهل آن در هم پیچیده شود. [[قرآن کریم]] در اینباره، خطاب به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} که بزرگترین [[حجت الهی]] است، می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref> خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد؛ سوره انفال ، آیه: ۳۳.</ref>. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} که نمونه کامل [[رحمت]] و [[مهر]] [[پروردگار]] است نیز به [[عنایت خاص]] خود بلاهای بزرگ را- به ویژه از [[جامعه]] [[شیعیان]] و فرد فرد آنها- دور می‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، [[شیعیان]] به [[لطف]] و [[کرامت]] او توجه نداشته باشند و دست یاریگر او را بر سر خود نشناسند. آن گرامی در [[مقام]] معرفی خود فرموده است: "من آخرین [[جانشین]] [[پیامبر خدا]] هستم. [[خدای تعالی]]، به واسطه من بلاها را از [[خاندان]] و شیعیانم دور می‌کند"{{عربی|"أَنَا خَاتَمُ الْأَوْصِيَاءِ وَ بِي يَدْفَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي"}}. | ||
#'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور [[وجود امام]] زنده در جامعه:''' از [[روایات اسلامی]] به دست میآید که در [[دوران غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و در زمانهای معینی، اعمال [[انسان‌ها]] به آن حضرت عرضه می‌شود. این باور، خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتنداری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. مرحوم [[کلینی]] در [[کتاب کافی]]، بخشی را با عنوان {{عربی|" بَابُ عَرْضِ الْأَعْمَالِ عَلَى النَّبِيِ {{صل}} وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}"}}، پدید آورده و در آن روایاتی را یادآور شده که در آن، سخن از [[عرضه اعمال]] بر [[امام]] زنده هر عصر دارد. در [[روایت]] چهارم این باب، [[عبد اللّه بن ابان زیات]] که [[جایگاه]] خوبی نزد [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} داشت، از آن حضرت خواست برای او و اهل بیت‌اش [[دعا]] کند آن حضرت فرمود: "مگر چنین نمیکنم؟ به [[خدا]] [[سوگند]] اعمال شما در هرروز و شب بر من عرضه می‌شود<ref>{{عربی|" أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَ فِي كُلِ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ "}}.</ref> [[عبد اللّه بن ابان]] گفت: از این فرمایش حضرت شگفتزده شدم. حضرت در پاسخ فرمود: مگر [[کتاب خدا]] را نخواندهای که فرمود: "و بگو: هر کار میخواهید انجام دهید؛ پس به [[یقین]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی، پیامبرش و [[مؤمنان]] عملتان را میبینند؟ فرمود: به [[خدا]] [[سوگند]]! مقصود از او [[مؤمن]] [[امام علی|علی بن ابی طالب]] است"<ref> {{عربی|" أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ}} قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ عَلِيُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}."}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۲۰</ref>. این [[آگاهی]]، آثار تربیتی فراوانی دارد و که مهمترین آنها، این است که [[انسان]] را به نوعی مراقبت دائمی در [[رفتار]] خود وامیدارد. انسانی که بداند افزون بر [[خداوند]] سبحانه و تعالی، [[پیامبران]] و [[فرشتگان]]، امامی زنده نیز وجود دارد که اعمال او بر وی عرضه می‌شود، به طور قطع [[رفتار]] خود را با دقت بیشتری انجام میدهد. | #'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور [[وجود امام]] زنده در جامعه:''' از [[روایات اسلامی]] به دست میآید که در [[دوران غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و در زمانهای معینی، اعمال [[انسان‌ها]] به آن حضرت عرضه می‌شود. این باور، خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتنداری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. مرحوم [[کلینی]] در [[کتاب کافی]]، بخشی را با عنوان {{عربی|" بَابُ عَرْضِ الْأَعْمَالِ عَلَى النَّبِيِ {{صل}} وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}"}}، پدید آورده و در آن روایاتی را یادآور شده که در آن، سخن از [[عرضه اعمال]] بر [[امام]] زنده هر عصر دارد. در [[روایت]] چهارم این باب، [[عبد اللّه بن ابان زیات]] که [[جایگاه]] خوبی نزد [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} داشت، از آن حضرت خواست برای او و اهل بیت‌اش [[دعا]] کند آن حضرت فرمود: "مگر چنین نمیکنم؟ به [[خدا]] [[سوگند]] اعمال شما در هرروز و شب بر من عرضه می‌شود<ref>{{عربی|" أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَ فِي كُلِ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ "}}.</ref> [[عبد اللّه بن ابان]] گفت: از این فرمایش حضرت شگفتزده شدم. حضرت در پاسخ فرمود: مگر [[کتاب خدا]] را نخواندهای که فرمود: "و بگو: هر کار میخواهید انجام دهید؛ پس به [[یقین]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی، پیامبرش و [[مؤمنان]] عملتان را میبینند؟ فرمود: به [[خدا]] [[سوگند]]! مقصود از او [[مؤمن]] [[امام علی|علی بن ابی طالب]] است"<ref> {{عربی|" أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ}} قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ عَلِيُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ {{ع}}."}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۲۰</ref>. این [[آگاهی]]، آثار تربیتی فراوانی دارد و که مهمترین آنها، این است که [[انسان]] را به نوعی مراقبت دائمی در [[رفتار]] خود وامیدارد. انسانی که بداند افزون بر [[خداوند]] سبحانه و تعالی، [[پیامبران]] و [[فرشتگان]]، امامی زنده نیز وجود دارد که اعمال او بر وی عرضه می‌شود، به طور قطع [[رفتار]] خود را با دقت بیشتری انجام میدهد. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
*ابر، فقط چهره [[خورشید]] را بر زمینی‌ها می‌پوشاند؛ ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‌کند. پرده [[غیبت]] نیز فقط [[انسان‌ها]] را از [[دیدار]] مستقیم [[حضرت]] [[محروم]] می‌کند و هرگز مانعی بر نورافشانی او بر [[مردمان]] نخواهد شد. | *ابر، فقط چهره [[خورشید]] را بر زمینی‌ها می‌پوشاند؛ ولی هرگز [[زمین]] را تاریک نمی‌کند. پرده [[غیبت]] نیز فقط [[انسان‌ها]] را از [[دیدار]] مستقیم [[حضرت]] [[محروم]] می‌کند و هرگز مانعی بر نورافشانی او بر [[مردمان]] نخواهد شد. | ||
*ابری شدن از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]؛ [[غیبت]] نیز نتیجه [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است. | *ابری شدن از عوارض [[زمین]] و زمینیان است، نه [[خورشید]]؛ [[غیبت]] نیز نتیجه [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است. | ||
*ابر، فقط برای کسانی [[مانع]] است که زیر آن باشند. اگر کسی بر [[جاذبه]] [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر [[مانع]] او نخواهد بود. در [[غیبت]] نیز اگر کسی بر جاذبه‌های [[دنیایی]] چیره و غالب شد و آن‌سان که [[شایسته]] است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته به [[دیدار]] آن [[خورشید]] | *ابر، فقط برای کسانی [[مانع]] است که زیر آن باشند. اگر کسی بر [[جاذبه]] [[زمین]] غالب شد و از ابرها بالا رفت، دیگر ابر [[مانع]] او نخواهد بود. در [[غیبت]] نیز اگر کسی بر جاذبه‌های [[دنیایی]] چیره و غالب شد و آن‌سان که [[شایسته]] است، تعالی یافت، ممکن است از پرده [[غیبت]] فراتر رفته به [[دیدار]] آن [[خورشید]] پنهان نایل شود. | ||
*در بهره‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که [[خورشید]] را [[باور]] کرده‌اند با افرادی که منکر او هستند تفاوتی نیست. در بهره‌مندی از فواید [[تکوینی]] [[امام]] نیز بین منکر و قائل به [[امام]] فرقی نیست. | *در بهره‌مندی از [[خورشید]]، میان افرادی که [[خورشید]] را [[باور]] کرده‌اند با افرادی که منکر او هستند تفاوتی نیست. در بهره‌مندی از فواید [[تکوینی]] [[امام]] نیز بین منکر و قائل به [[امام]] فرقی نیست. | ||
*فقط مردمی در [[انتظار راستین]] کناررفتن ابرها به سر می‌برند که به فواید [[خورشید]] [[آگاهی]] کامل دارند. در [[دوران غیبت]] نیز [[معرفت]] به [[امام]]، باعث حقیقی‌تر شدن [[انتظار]] می‌شود. | *فقط مردمی در [[انتظار راستین]] کناررفتن ابرها به سر می‌برند که به فواید [[خورشید]] [[آگاهی]] کامل دارند. در [[دوران غیبت]] نیز [[معرفت]] به [[امام]]، باعث حقیقی‌تر شدن [[انتظار]] می‌شود. | ||