جهاد در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جهاد در فقه سیاسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۶

۱۰٬۳۹۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۳ ژوئن ۲۰۲۱

←‏پرسش مستقیم

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۴٬۳۱۸

ویرایش

@@ خط ۱۴۹: / خط ۱۴۹: @@
 #در [[جنگ]] باید [[نماز]] را شکسته به جای آورد و اسم آن “نماز خوف” است.
 #حرمت [[غلول]]؛ پنهان‌کردن چیزی از [[غنیمت]]، حرام است<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۳۷۹.</ref>
+==جهاد در بایسته‌های فقه سیاسی==
+[[فقها]] معمولاً در تقسیم‌بندی [[جهاد]]، اهداف جهاد را ملاک قرار داده و بر اساس آن اقسام جهاد را مورد بررسی قرار می‌دهند، به طوری که تقسیم‌بندی جهاد [[مبیّن]] اهداف و عوامل [[مشروعیت]] آن نیز می‌باشد.
+[[فقیه]] بزرگ، مرحوم [[کاشف الغطاء]]، جهاد را به همین لحاظ به پنج نوع تقسیم کرده است<ref>کشف الغطاء، کتاب جهاد، باب اول، مبحث اول، چ سنگی (بدون شماره صفحه).</ref>.
+#جهاد برای [[حفظ]] موجودیت [[اسلام]]: هرگاه [[کفار]] قصد تهاجم بر [[بلاد اسلامی]] را داشته به طوری که آماده [[سرکوب]] [[مسلمین]] و [[استیلا]] بر اسلام و [[تحکیم]] [[سلطه]] بر مسلمین باشند و آثار و شعارهای [[کفر]] بر [[شعائر اسلامی]] تفوق یابد، [[واجب]] است هر کس به مقدار [[قدرت]] و امکاناتی که دارد برای جهاد [[هجرت]] نماید و هر کس که [[قادر]] به [[فرماندهی]] است و می‌تواند نیروهای [[رزمنده]] اسلام را جمع‌آوری نماید واجب است فرماندهی [[دفاع]] را بر عهده گیرد و او می‌تواند از [[اموال مسلمین]] به [[میزان]] مورد احتیاج برای جهاد استفاده کند چه در [[حضور امام]] و عدم حاکمیتش و چه در [[غیبت امام]] و حضور [[فقیه جامع الشرایط]] و چه در [[غیبت]] او، بر [[مردم]] واجب است که از او [[اطاعت]] کنند.
+#جهاد برای حفظ دماء، [[اعراض]] و [[اموال مسلمانان]]: در شرایطی که [[جان]] و [[مال]] و اعراض [[مسلمانان]] در معرض هتک و تعرض است اگر کسی بتواند [[ریاست]] [[جامعه اسلامی]] را به‌عهده بگیرد که مسلمانان از وی اطاعت نمایند واجب است [[وظیفه]] جهاد را برای [[حفظ حقوق]] جامعه اسلامی بر عهده بگیرد و تا آن میزان که برای رسیدن به اهداف این نوع جهاد لازم است از اموال مسلمانان بگیرد اگر از [[مجتهد]] [[عادل]] هم اجازه بگیرد بهتر است.
+#جهاد برای کمک به گرود مسلمانان: جهاد برای کمک به گروه و ملتی از مسلمانان که با کفار درگیر شده و احتمال می‌رود [[شکست]] بخورد و کفار بر آنها استیلا پیدا کنند.
+#جهاد برای بازگرداندن [[حاکمیت اسلام]]: بلاد و سرزمین‌هایی که به دست [[کفار]] افتاده و تحت استیلای آنان قرار گرفته و در شرایطی که [[ملت]] یا ملت‌هایی از [[مسلمانان]] تحت [[سلطه بیگانگان]] قرار گرفته‌اند و [[اسلام]] موجودیتش بر اثر استیلای [[کفر]] موهون گشته {{عربی|اصلاح بیضة الاسلام بعد کسرها و اصلاحها بعد ثلمها}} بر مسلمانان حاضر و [[غایب]] در سراسر [[جهان]] [[واجب]] است که [[خانواده]] و [[اموال]] خود را رها کنند و برای [[جهاد]] [[مهاجرت]] نمایند، آنها که [[نفوذ]] و [[قدرت]] [[اجتماعی]] دارند از نفوذ و قدرتشان و آنها که صاحب ثروت‌اند از اموالشان و آنان که [[سلاح]] دارند از سلاحشان و کسانی که قدرت [[تدبیر]] و [[سیاست]] دارند از [[فکر]] و تدبیرشان استفاده کنند و [[دشمن]] را دفع و [[حاکمیت]] و [[سیادت اسلام]] را بازگردانند. این نوع جهاد با فضیلت‌ترین انواع جهاد است و نزدیک‌ترین وسیله برای [[قرب]] [[حضرت حق]]. کسی که در [[راه]] این چهار قسم از جهاد کشته شود [[روز جزا]] با [[شهدا]] است و او بالاترین [[شهید]] است که در زمره [[شهدای کربلا]] محسوب می‌شود، [[بهشت]] برای او آذین‌بندی می‌شود و [[فرشتگان]] به استقبالش می‌شتابند و در واپسین [[روز]] او میهمان [[سید]] الانبیاست: “کسی که بر خود واجب می‌داند سخن مرا بپذیرد و [[وظایف]] خود را از من بیاموزد و عمل کند او باید امروز سلاح خود بگیرد و با صدای بلند [[رزمندگان]] غیور اسلام را [[دعوت]] کند آنان را که طالب آثارند و خواهان کمک به [[شریعت پیامبر خاتم]]{{صل}} می‌باشند، آنها که می‌خواهند جانشان را با [[خدا]] [[معامله]] کنند، آنان که به دنبال رضای [[رب]] هستند، آنان که یک [[عمر]] آرزوی [[همکاری]] با [[یاران]] [[حسین]]{{ع}} دارند و آنان که [[روایت]] شده که اکثر یاران [[صاحب الامر]]{{ع}} از [[عجم]] می‌باشند”.
+#جهاد برای [[دعوت به اسلام]]: این نوع جهاد از خصایص [[مقام نبوت]] و [[امام]] [[معصوم]]{{عم}} و [[نایب خاص]] او می‌باشد و [[فقها]] که [[نواب]] عامند بهره‌ای از آن ندارند.
+چهار نوع اول جهاد، اختصاص به [[حضور معصوم]]{{عم}} و حتی اجازه ندارد و بر [[مردم]] [[واجب]] است از کسی که به انجام آن [[قیام]] نموده [[پیروی]] نمایند ولی همه انواع پنج‌گانه [[جهاد]] در [[اجر]] و موعودهای [[اخروی]] مشترکند و [[حکم]] [[شهید]] را دارند و در [[امور دنیوی]] [[امتیاز]] [[سقوط]] حکم [[وجوب]] تغسیل و تحفیظ و تکفین را دارند و با لباسی که شهید شده‌اند [[دفن]] می‌شوند، هرگاه در [[جبهه]] به [[شهادت]] رسیده باشند.
+نوع پنجم از جهاد [[احکام]] ویژه‌ای دارد که بدان وسیله از چهار نوع اول متمایز می‌شود.
+#[[حضور امام معصوم]] یا [[نایب خاص امام]] [[معصوم]]{{عم}}.
+#کسانی که از جهاد به معنی پنجم از [[حکم جهاد]] استثنا هستند، عبارتند از: [[بیماران]] [[ناتوان]]، فقرای فاقد هزینه، پیاده‌های ناتوان از حضور در جبهه، [[زنان]]، بدهکاران مطالبه شده، کسی که باید به [[حج]] برود، [[فرزندان]] بدون اجازه [[والدین]].
+#[[التزام]] به عهود و قراردادهای [[هدنه]]، [[امان]] و [[عهد]]، [[توسل]] به [[حیله]] یا [[دروغ]] و [[نیرنگ]] در نوع پنجم جهاد جایز نیست، ولی در انواع چهارگانه گذشته در صورت [[لزوم]] جایز است.
+#نوع پنجم از جهاد اختصاص به [[مبارزه با کفار]] دارد، در صورتی که در انواع دیگر ممکن است جهاد با [[مسلمین]] انجام گیرد؛ زیرا اقسام چهارگانه در مواردی که [[مسلمانان]] و [[مؤمنان]] مقاصدی چون مقاصد کنار داشته باشند و به خاطر [[طمع]] [[دنیوی]] یا [[ریاست‌طلبی]] زمینه [[جهاد دفاعی]] را فراهم آورند، بر دیگران واجب است که به جهاد بر علیه [[متجاوزین]] [[مسلمان]] قیام نمایند.
+#[[کفار]] از دو برابر بیشتر نباشند. در اقسام گذشته این شرط هم لازم المراعاة نیست.
+#در [[ماه‌های حرام]] این نوع جهاد [[حرام]] است.
+#در هر سال یکبار واجب است ولی در اقسام گذشته [[محدودیت]] زمانی وجود ندارد.
+#قبل از آغاز جهاد باید کفار را به [[اسلام]] [[دعوت]] کنند و در صورت [[امتناع]] می‌توانند به جهاد [[اقدام]] نمایند.
+#[[امام]] مسلمین نمی‌تواند در این نوع جهاد، [[مالی]] را به [[زور]] از مسلمانان بگیرد ولی در موارد دیگر می‌تواند.
+#این نوع [[جهاد]]، ناقض قراردادهای فیمابین [[مسلمانان]] و غیرمسلمانان نیست ولی انواع دیگر جهاد خود به خود [[قراردادها]] را نقض می‌کند.
+#پرداخت [[مال]] به مقداری که به [[معیشت]] [[مسلمان]] زیان می‌رساند در این نوع جهاد [[واجب]] نیست ولی در اقسام گذشته واجب است.
+#[[غنایم]] جهاد به معنی پنجم فقط بین [[مجاهدان]] تقسیم می‌شود، ولی در اقسام دیگر صرف امور [[دفاعی]] می‌شود.
+#استفاده از سلاح‌های شیمیایی و [[شبیخون]] زدن و غافلگیری در این نوع جهاد [[شایسته]] نیست ولی در انواع دیگر این نوع محدودیت‌ها وجود ندارد.
+#اگر جهاد به معنی پنجم بدون اجازه [[امام]] [[معصوم]]{{عم}} باشد، غنایم آن متعلق به امام{{ع}} است<ref>کشف الغطاء، کتاب جهاد، باب اول، مبحث اول، چ سنگی (بدون شماره صفحه).</ref> و<ref>برای مطالعه بیشتر ر.ک: فقه سیاسی، ج۵، ص۳۴۰-۳۶۰.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]] و [[ابراهیم موسی‌زاده|موسی‌زاده، ابراهیم]]، [[بایسته‌های فقه سیاسی (کتاب)|بایسته‌های فقه سیاسی]]، ص ۲۳۱.</ref>
 ==پرسش مستقیم==
 *[[جهاد در فقه سیاسی چگونه ترسیم شده است؟ (پرسش)]]