استخفاف

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

استخفاف: طلب سبکی[۱]، از راه به در کردن[۲]، بی‌توجهی به شأن و مقام در امر به چیزی (پست و خفیف)[۳]. از ریشه "خفّ" به معنای سبکی و آسانی در مقابل ثقل و سنگینی[۴].

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ[۵].

خفّت دو گونه است: مادی و معنوی. خفت و سبکی معنوی در بیان سرعت حرکت، کمی چیزی، جهل، اهانت، کم‌خردی و حماقت استعمال می‌شود[۶].

اسْتَخَفَّ قَوْمَهُ یعنی فرعون عقول آنان را کوچک و حقیر شمرد و آنان را به گمراهی و ضلالت دعوت کرد[۷].

این آیه شریفه فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ[۸] مشعر به این معناست که گمراه‌ کردن مردم، توهین و بی‌اعتنایی به عقل و شأن و مرتبه آنهاست؛ لذا فسق و گمراهی در انسان صاحب‌ عقل، امری ضد ارزش و ناهنجار و توهین به کرامت انسانی اوست [۹].

منابع

پانویس

  1. سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۶۷.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.
  3. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۵۹۵.
  4. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۵۴.
  5. «آنگاه قوم خود را سبکسار کرد (و از راه به در برد) و آنان از او فرمان بردند زیرا آنان قومی بزهکار بودند» سوره زخرف، آیه ۵۴.
  6. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۹۰.
  7. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۵، ص۱۶۴.
  8. «آنگاه قوم خود را سبکسار کرد (و از راه به در برد) و آنان از او فرمان بردند زیرا آنان قومی بزهکار بودند» سوره زخرف، آیه ۵۴.
  9. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۷۷.