عاطفه در معارف دعا و زیارات

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

عواطف در هر انسانی، اگر موجب شفقت و مهربانی و توجه به غیر شود از ویژگی‌های پسندیده به شمار می‌رود. داشتن عاطفه و احساسات پاک و محبت‌آمیز به پدر و مادر از بارزترین مصادیق این ویژگی ارزشمند است. امام سجاد (ع) از خداوند چنین درخواست می‌کند: «خداوندا... دل من بر ایشان مهربان ساز و چنان کن که با آنان به مدارا رفتار کنم و بر آنان مشفق باشم»[۱]. وی همچنین عطوفت قلبی نسبت به خاشعان را از پروردگار عزیز مسئلت می‌نماید: «بارخدایا... قلبم را با مردمان فروتن و مهربان گردان»[۲].

از جمله آموزه‌های صحیفه سجادیه این است که از خدا بخواهیم تا عطوفت و رحمت امام و ولی خویش را نصیب ما گرداند: «ای خداوند، ولی و امام خود را برای دوستانت قلبی مهربان و نرم عطا کن و دست قدرت او بر دشمنانت گشوده گردان و رأفت و رحمت و عطوفت و محبتش را نصیب ما گردان»[۳]. عطوفت خدا مثل عطوفت ما انسان‌ها صفتی بازتابی یا انفعالی نیست و از ویژگی‌های صفات مخلوقات مبرّاست. با در نظر گرفتن این نکته مهم باید دانست که خداوند مهربان‌ترین و عطوف‌ترین کس نسبت به بندگان خویش است؛ لذا امام سجاد (ع) خدای خویش را این‌گونه می‌خواند: «ای مهربان‌ترین مهربانان، ای مهربان‌ترین کسی که مقصد جویندگان رحمتی و ای صاحب عطوفتی که مقصود پویندگان استغفاری.»..[۴].[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. نیایش بیست‌و‌چهارم.
  2. نیایش چهل‌و‌هفتم.
  3. نیایش چهل‌و‌هفتم.
  4. نیایش دوازدهم.
  5. صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.
  6. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «عواطف»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۳۸.