چرا فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی درباره ولادت و عمر امام مهدی اختلاف دارند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چرا فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی درباره ولادت و عمر امام مهدی اختلاف دارند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چرا فرقه‌ها و مذاهب بزرگ اسلامی درباره ولادت و عمر امام مهدی اختلاف دارند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد باقری‌زاده اشعری

آقای محمد باقری‌زاده اشعری، در کتاب «از امام مهدی بیشتر بدانیم» در این‌باره گفته است:

«پیروان اهل بیت (ع) بر اساس دلایل متعدد و احادیث متواتر، معتقدند که مهدی موعود، همان فرزند امام حسن عسکری (ع) است و در میانه قرن سوم هجری متولد شده است. این باور، بِدان معناست که او اکنون دارای عمری طولانی و بیش از عمرهای متعارف است. البته با توجه به عملی شدن اراده و خواست خداوند و نیز وجود نمونه‌هایی که براساس دلایل قطعی [[قرآنی و تاریخی، عمری طولانی و بیش از حد متعارف داشته‌اند، پذیزش این باور دینی چندان دشوار نخواهد بود.

در مقابل، دیدگاه مشهور اهل سنت، بر خلاف باور شیعیان است و این باور را غیر قابل قبول می‌دانند. منکران تولد مهدی موعود ، بیش از آن که در پی استدلال بر این ادعای خود باشند، به استبعاد (بعید دانستن) و انکار روی آورده‌اند. البته برخی تلاش کرده‌اند اختلافات و نقل‌های متفاوت درباره جزئیاتی چون نام مادر و زمان و نحوه ولادت ایشان را دلایل استبعاد خود جلوه دهند؛ اما حقیقت این است که درباره بسیاری از حوادث مسلّم تاریخی نیز اختلاف نظر و نقل‌هایی متفاوت وجود دارد و چنین مواردی نه تنها نمی‌تواند دلیلی بر انکار اصل آن وقایع باشد، بلکه گاهی نشانه‌ای برای اطمینان بیشتر به اصل ماجراست.

از سوی دیگر، برخی از دانشمندان اهل سنت نیز تولد امام مهدی (ع) را تأیید کرده‌اند. بنابر پژوهش‌های برخی از محققان، شِبلنجی در نور الأبصار، کنجی شافعی در کفایة الطالب، شبراوی شافعی در الإتحاف بحب الأشراف، ابن حجر هیثمی در الصواعق المحرقة، ابن خلکان در وفیات الأعیان، محمد بن طلحه شامی در مطالب السؤول، سبط ابن جوزی در تذکرة الخواص، سویدی در سبائک الذهب، جهضمی در موالید الأئمة، ابن صباغ مصری در الفصول المهمة و عبدالوهاب شعرانی در الیواقیت و الجواهر و موصلی در النعیم المقیم، از جمله عالمان اهل سنت‌اند که به تولد فرزندی با نام محمد و لقب مهدی برای امام حسن عسکری (ع) تصریح کرده‌اند. حتی محیی الدین ابن عربی را نیز بر اساس عبارتی از نسخه‌های خطی و عکسی موجود از کتاب الفتوحات المکیة باید جزو قائلان به ولادت امام مهدی (ع) به شمار آورد. وی علاوه بر تصریح به حتمی بودن قیام مهدی و این که وی از نسل امام حسین (ع) است، بر این نکته تأکید کرده که این موعود، فرزند حسن عسکری (ع) است. ابن عربی در آثار دیگرش نیز به زنده بودن امام مهدی (ع) تصریح کرده و حتی حکایتی از ملاقات خود با ایشان بیان کرده است.

بنابر آنچه گذشت، اعتقاد به منجی موعود از نسل پیامبر اکرم (ص) با نام محمد و لقب مهدی، و انتظار قیام پیروزمندانه او در آخر الزمان برای برقراری حکومتی عدل‌گستر، باوری مشترک میان همه فرقه‌های اسلامی است و موارد اختلاف درباره مهدویت، تنها مربوط به برخی از خصوصیات امام مهدی (ع) است.[۱]»[۲].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس