چه زیارت‌های از امام مهدی به دست ما رسیده است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چه زیارت‌های از امام مهدی به دست ما رسیده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلی[زیارت‌های امام مهدی]]
تعداد پاسخ۱ پاسخ

چه زیارت‌های از امام مهدی (ع) به دست ما رسیده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد عندلیب‌زاده

حجت الاسلام و المسلمین محمد عندلیب‌زاده، در مقاله «آثار فرهنگی امام عصر» در این‌باره گفته است:

  1. «زیارت رجبیه: شیخ طوسی از حضرت مهدی (ع) زیارتی نقل می‌کند که در ماه رجب در هر یک از مشاهد شریف خوانده می‌شود.[۱] این زیارت با عبارت: «"الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَشْهَدَنَا مَشْهَدَ أَوْلِيَائِهِ فِي رَجَبٍ"»[۲] آغاز می‌گردد. شیخ عباس قمی این زیارت را در مفاتیح الجنان با عنوان "زیارت رجبیه" آورده است.
  2. زیارت حضرت علی (ع) در روز یکشنبه: براساس سخن سید بن طاووس، حضرت ولی عصر (ع) در روز یکشنبه در زیارت امیرمؤمنان علی (ع)، از عبارت‌هایی ویژه بهره می‌برد [۳]شیخ عباس قمی این زیارت را که با عبارت: «"السَّلامُ عَلَى الشَّجَرَةِ النَّبَوِيَّةِ، وَ الدَّوْحَةِ الْهَاشِمِيَّةِ "»[۴] آغاز می‌شود، با عنوان "زیارت حضرت علی (ع) در روز یک‌شنبه" در مفاتیح الجنان ذکر کرده است.
  3. زیارت آل یس: طبرسی در کتاب احتجاج [۵] از حضرت مهدی (ع) توقیعی نقل می‌کند که "زیارت آل یس" در آن قرار دارد. در این توقیع، امام عصر (ع) فرموده است: هر گاه خواستید به وسیله ما به خدا و ما توجه پیدا کنید، چنان که خدا فرموده است، بگویید: «"سَلامٌ عَلی آلِ یس، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا دَاعِيَ اللَّهِ وَ رَبَّانِيَّ آيَاتِه‏"»[۶]. محدث قمی این زیارت را در ضمن زیارت‌های حضرت صاحب الامر (ع) در مفاتیح الجنان نقل کرده است.
  4. زیارت ناحیه: این زیارت که از امام عصر (ع) نقل شده است[۷]، در همه ایام، به ویژه روز عاشورا خوانده می‌شود[۸] زیارت ناحیه با درود بر پیامبران الهی آغاز می‌گردد، با سلام بر رسول خدا (ص)، امیرمؤمنان، فاطمه زهرا (س) و امام حسن مجتبی (ع) ادامه می‌یابد و آن‌گاه با زیارت امام شهید (ع) این گونه ادامه می‌یابد: «"ِ السَّلَامُ عَلَى الْحُسَيْنِ الَّذِي سَمَحَتْ نَفْسُهُ بِمُهْجَتِهِ السَّلَامُ عَلَى مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ فِي سِرِّهِ وَ عَلَانِيَتِهِ السَّلَامُ عَلَى مَنْ جَعَلَ اللَّهُ الشِّفَاءَ فِي تُرْبَتِهِ السَّلَامُ عَلَى مَنِ الْإِجَابَةُ تَحْتَ قُبَّتِهِ السَّلَامُ عَلَى مَنِ الْأَئِمَّةُ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ "»[۹]
  • این زیارت، مانند همه زیارت‌ها و سخنان نقل شده از معصومان (ع)، از عبارت‌های والا و معانی گران‌بها آکنده است؛ بخشی از این عبارت‌ها چنین است:«"أَلسَّلامُ عَلَى الْمُرَمَّلِ بِالدِّمآءِ "»[۱۰] «"أَلسَّلامُ عَلى غَریبِ الْغُرَبآءِ"»[۱۱]؛ «"أَلسَّلامُ عَلَى مَنْ بَکَتْهُ مَلائِکَهُ السَّمآءِ"»[۱۲]«"أَلسَّلامُ عَلَى الْجُیُوبِ الْمُضَرَّجاتِ"»[۱۳]«" أَلسَّلامُ عَلَى الشِّفاهِ الذّابِلاتِ"»[۱۴]«" أَلسَّلامُ عَلَى الدِّمآءِ السّآئِلاتِ "»[۱۵]«" أَلسَّلامُ عَلَى الاَْعْضآءِ الْمُقَطَّعاتِ"»[۱۶]«" أَلسَّلامُ عَلَى الاَْبْدانِ السَّلیبَهِ"»[۱۷]«" أَلسَّلامُ عَلَى الْمَدْفُونینَ بِلا أَکْفان"» [۱۸]«" أَلسَّلامُ عَلَى الرُّؤُوسِ الْمُفَرَّقَهِ عَنِ الاَْبْدانِ"» [۱۹]«" أَلسَّلامُ عَلَى الْمُغَسَّلِ بِدَمِ الْجِراحِ"» [۲۰] «" أَلسَّلامُ عَلَى الشَّیْبِ الْخَضیبِ"» [۲۱]«" أَلسَّلامُ عَلَى الْخَدِّ التَّریبِ"» [۲۲]«" أَلسَّلامُ عَلَى الْبَدَنِ السَّلیبِ"» [۲۳]«" أَلسَّلامُ عَلَى الثَّغْرِ الْمَقْرُوعِ بِالْقَضیبِ "» [۲۴]«" أَلسَّلامُ عَلَى الرَّأْسِ الْمَرْفُوعِ "» [۲۵]«"فَلَئِنْ أَخَّرَتْنِى الدُّهُورُ، وَ عاقَنی عَنْ نَصْرِک َ الْمَقْدُورُ، وَ لَمْ أَکُنْ لِمَنْ حارَبَک َ مُحارِباً، وَ لِمَنْ نَصَبَ لَک َ الْعَداوَهَ مُناصِباً، فَلاََ نْدُبَنَّک َ صَباحاً وَ مَسآءً، وَ لاََبْکِیَنَّ لَک َ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً ..."»؛ [۲۶] «" کُنتُ لِلرَّسُولِ وّلَداً وً لِلقُرآن سَنَداً وَ للاُمَّه عَضُداً وَ فِي الطاعَهِ مُجتَهِداً ... "»[۲۷] «" فَلَمّا رَأَيْنَ النِّـسآءُ جَوادَك َ مَخْزِيّاً ، وَ نَظَرْنَ سَرْجَك َ عَلَيْهِ مَلْوِيّاً ، بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَى الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافِرات، وَ بِالْعَويلِ داعِيات، وَ بَعْدَالْعِزِّ مُذَلَّلات، وَ إِلى مَصْرَعِك َ مُبادِرات، وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلى صَدْرِكَ وَ مُولِـغٌ سَيْفَهُ عَلى نَحْرِك، قابِضٌ عَلى شَیْبَتِک َ بِیَدِهِ، ذابِـحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ َ، قَدْ سَکَنَتْ حَوآسُّکَ، وَ خَفِیَتْ أَنْفاسُکَ، وَ رُفِـعَ عَلَى الْقَناهِ رَأْسُکَ، وَ سُبِيَ اَهلُکَ کَالعَبِيدِ وَ صُفِدُوا بِالحَديِدِ "»[۲۸]»[۲۹].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. مصباح المتهجد، ص ۵۷۲ و شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ص۲۲۶ .
  2. ستایش خدایی را که ما را به زیارت دوست داران خود، در ماه رجب موفق نمود؛ مصباح المتهجد، ص ۸۲۱.
  3. جمال الأسبوع، ص ۳۰.
  4. سلام بر شاخسار نبوی و درخت تنومند هاشمی، ص ۳۱.
  5. الاحتجاج، ج۲ ص ۳۱۵.
  6. سلام بر آل يس، سلام بر تو ای دعوت کننده خلق به سوی خدا و مظهر آیات الهی... .
  7. بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۱۷ به بعد.
  8. بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۸.
  9. سلام بر حسینی که جانش را [برای یاری دین] با تقدیم خون قلبش فدا نمود، سلام بر حسینی که آشکار و نهان از خدا پیروی کرد، سلام بر حسینی که خداوند در تربتش شفا قرار داده است، سلام بر حسینی که اجابت [دعا] زیر گنبد اوست، سلام بر حسینی که امامان از نسل اویند...؛ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۱۷.
  10. سلام بر فرو غلتنده در خون
  11. سلام بر تنهای تنهایان
  12. سلام بر آن که فرشتگان آسمان بر او گریستند.
  13. سلام بر حسین و حسینیان خونین جامه
  14. سلام بر لبهای خشکیده.
  15. سلام بر خونهای ریخته شده
  16. سلام بر اعضای قطعه قطعه شده.
  17. سلام بر پیکر های عریان
  18. سلام بر دفن شدگان بی کفن
  19. سلام بر سرهای جدا شده از بدنها
  20. سلام بر حسینی که با خون زخم هایش غسل داده شد
  21. سلام بر محاسن خضاب شده حسین.
  22. سلام بر گونه های خاک آلوده حسین
  23. سلام بربدن عریان حسین.
  24. سلام بر دندان های کوبیده شده با چوب.
  25. سلام بر سربالای نیزه رفته.
  26. اگر زمانه به تأخیرم انداخت، مقدّرات از یاری‌ات بازم داشت و نتوانستم با نبردکنندگان با تو بجنگم و با دشمنانت مقابله نمایم، صبح و شام در یادت سرشک غم از دیده می بارم و به جای اشک خون می‌گریم.
  27. بزرگوارم! تو فرزند پیامبر و منجی قرآن و یاور امت بودی و در مسیر اطاعت خدا بسیار کوشیدی ...
  28. هنگامی که اسب تو شرمگین با زین واژگون به خيمه ها رسید و بانوان حرم بر این منظره نظر افکندند، با موی پریشان، شیوه کنان و ناله زنان از خیمه ها بیرون آمدند؛ بانوانی که پس از عزت و شکوه خوار شمرده می شدند. آنان به سوی قتلگاهت شتافتند، در حالی که شمر بر سینه ات نشسته، شمشیر را در گلویت فرو برده بود؛ محاسنت را با دست گرفته بود و سرت را با شمشیر می برید؛ اما تو در آن حال آرامشت را حفظ کردی و نفسهایت مخفی شده بود. آنگاه سرت برفراز نیزه جای گرفت و خاندانت چون بردگان اسیر گردیدند و به زنجیر کشیده شدند.....
  29. عندلیب‌زاده، محمد؛ آثار فرهنگی امام عصر، ص ۳۷۵ - ۳۷۹.