چیستی اتوپیا (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چیستی اتوپیا
زبانفارسی
نویسندهبهروز محمدی منفرد
موضوعمهدویت
مذهبشیعه
منتشر شده درماهنامه مشرق موعود
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشربهار ۱۳۸۷
شماره۵
شماره صفحاتاز صفحه ۳۵ تا ۴۶ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

چیستی اتوپیا عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی چیستی اتوپیا می‌پردازد. این مقالهٔ ۱۲ صفحه‌ای به قلم بهروز محمدی منفرد نگاشته شده و در ماهنامه مشرق موعود (شماره ۵، بهار ۱۳۸۷) انتشار یافته است[۱].

چکیدهٔ مقاله

نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «آرمان‌شهرگرایی و اتوپیا از مفاهیمی به شمار می‌رود که همواره با تولد اندیشه در آدمی هم‌زاد است. از این‌رو، اندیشه‌ورزان بسیاری به تدوین آرمان‌شهر و بیان عصر طلایی و مطلوب خویش پرداخته‌اند. اتوپیا در زبان فارسی به «جایی که وجود ندارد»، «ناکجاآباد»، آرمان‌شهر، مدینه فاضله و... معنا می‌شود و در معنای کلی‌‌تر، شهرهای فاضله و سرزمین‌های خیالی را گویند که تاکنون در تاریخ محقق نشده و تنها به صورت خیالی در اذهان وجود دارد. اتوپیا از قرن شانزده به بعد اصطلاح شد. کسانی مانند هاکسلی در قرن‌های بعد، ضداتوپیا نوشتند و آن‌گاه نقادانی همانند پوپر در این‌باره پدید آمدند.اتوپیا و ایدئولوژی تضادی اساسی با هم دارند، به گونه‌ای که ایدئولوژی نظام موجود را توجیه، ولی اتوپیا نظام موجود را نفی می‌کند.اتوپیا بیشتر عرصه‌های زندگی بشری مانند مناسبات خانوادگی، مالکیت اشیاء، مصرف کالا، سازمان‌دهی زندگی سیاسی و حیات مذهبی را دربر می‌گیرد و از این‌رو، بیشتر طرح‌های اتوپیا در تضاد با هم هستند و غالب آن‌ها ویژگی‌های یک‌سان ندارند. با مطالعه و بررسی بیشتر اتوپیاها به این نتیجه می‌رسیم که مفاهیم مشترکی در بسیاری از آرمان‌شهرها وجود دارد که در خصوصیات با هم اختلاف دارند. از جمله این وجوه مشترک به عدالت‌محوری، قانون‌مداری و انسجام همگانی می‌توان اشاره کرد»[۱].

فهرست مقاله

  • مقدمه
  • مفهوم‌شناسی
  • ضد اتوپیا
  • نقد اتوپیا
  • اتوپیا ایدئولوژی تاریخ
  • ویژگی‌ها
  • نتیجه

دربارهٔ پدیدآورنده

بهروز محمدی منفرد
حجت الاسلام و المسلمین دکتر بهروز محمدی منفرد، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و عبدالحسین خسروپناه پیگیری کرد. عضویت در کمیته علمی همایش ملی بررسی اندیشه‌های فلسفی علامه جعفری و عضویت در هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «مهدویت»، «اندیشه مهدویت و دموکراسی»، «مدرنیته و اندیشه مهدویت»، «انسان‌شناسی دولت مهدوی»، «جهان‌شناسی اسلامی»، «قاعده لطف»، «بررسی اومانيسم و انديشه مهدويت»، «راهبرد‌ اخلاق انتظار»، «عدالت باوری»، «معنای زندگی نیهیلیسم و اندیشه مهدویت»، و «توجیه باور اخلاقی» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن مقاله