کیفیت نماز مسجد جمکران چگونه است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
کیفیت نماز مسجد جمکران چگونه است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

کیفیت نماز مسجد جمکران چگونه است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی رضا رجالی تهرانی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«امام زمان (ع) به حسن بن مثله جمکرانی فرمود: به مردم بگو که به این مکان رو آورده و آن را عزیز بدارند. و چهار رکعت نماز در آن به جای آورند. دو رکعت اوّل به نیت نماز تحیت مسجد است که در هر رکعت آن، یک حمد و هفت ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ خوانده می‌‏‏شود، و در حالت رکوع و سجود هم هفت مرتبه ذکر را تکرار کنند. دو رکعت دوم به نیت نماز صاحب الزمان (ع) خوانده می‌‏‏شود، بدین صورت که سوره حمد را شروع کنند، چون به آیه ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ رسیدند، این آیه شریفه را صد مرتبه تکرار نمایند، و بعد از آن بقیه سوره حمد را بخوانند. بعد از پایان حمد، سوره توحید را فقط یک‏بار بخوانند و به رکوع روند، و ذکر سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ وَ بِحَمْدِه‏ را هفت مرتبه پشت سر هم تکرار کنند و ذکر هرکدام از سجده‌‏ها نیز هفت مرتبه است. (یعنی ذکر رکوع را هم هفت مرتبه تکرار کنند). رکعت دوم را نیز به همین ترتیب به جای آورند. و چون نماز به پایان رسید و سلام داده شد، یک‏بار گفته شود: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه‏ و به دنبال آن تسبیحات حضرت زهرا (ع) [۱] خوانده شود، و بعد از آن به سجده رفته و صد بار بگوید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد. آنگاه حضرت مهدی (ع) فرمودند: هرکس که این دو رکعت نماز را در این مکان بخواند، مانند آن است که دو رکعت نماز در کعبه معظّمه خوانده باشد[۲]»[۳].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگ‌نامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«از برخی روایات استفاده می‌‏شود هر یک از معصومان (ع) به نمازی خاص سفارش نموده، بدان تأکید می‌‏کردند؛ یکی از این نمازها، نماز حضرت مهدی (ع)‏ است.

قطب الدین راوندی در الدعوات[۴] نماز حضرت حجت را همانند نماز صبح می‌‏داند؛ با این تفاوت که در هر رکعت‏ ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏ صد مرتبه تکرار می‌‏شود و پس از نماز صد بار صلوات فرستاده می‌‏شود.

از سید بن طاوس در جمال الاسبوع نیز این‏‌گونه نقل شده است: "نماز حضرت حجت دو رکعت است که در هر رکعت، تا ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ‏ می‏‌خواند. آنگاه‏ ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏ را صد مرتبه می‏‌گوید و پس از آن، سوره اخلاص را یک مرتبه می‌‏خواند. بعد از نماز دعای " اللَّهُمَ‏ عَظُمَ‏ الْبَلَاء‏‏‏‏" را می‌‏خواند[۵].

ابراهیم بن علی عاملی کفعمی نیز نماز آن حضرت را همانند جمال الاسبوع نقل کرده است[۶]. شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه‏[۷] و نیز علامه مجلسی در بحار الانوار[۸] به نقل از سید بن طاووس نماز را به همان روش ذکر کرده‏‌اند.

محدث نوری در این‏ باره، دو نماز ذکر کرده است: نخست نمازی که یاد شد[۹]. دیگر نمازی است که منسوب به ناحیه مقدسه است. این نماز را محدث نوری در بابی که در آن، نمازهای مستحبی شب جمعه را نقل کرده، به عنوان روایتی منسوب به ناحیه مقدسه، این‏گونه آورده است: "هرکس که از خداوند سبحانه و تعالی خواسته‌‏ای دارد، شب جمعه غسل کند، بعد از نیمه ‏شب به نمازگاه خود رفته، دو رکعت نماز بدین ترتیب بخواند: در رکعت نخست وقتی به‏ ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ؛ رسید آن را یکصد بار بگوید و سوره توحید را یک بار خوانده، سپس ذکر رکوع و دو سجده را هفت بار تکرار کند و رکعت دوم را نیز به همین ترتیب بخواند؛ خداوند سبحانه و تعالی حاجتش را برآورده خواهد کرد"[۱۰]

ناگفته نگذارم اگرچه امروزه نماز دوم، به عنوان نماز حضرت مهدی (ع) مشهور شده است، نقل‏‌های نخست از بزرگان نشان می‌‏دهد نماز امام زمان (ع) همان نمازی است که ابتدا قطب راوندی نقل کرده است و آنچه محدث نوری نقل کرده نماز مستحبی است که به ناحیه مقدسه منسوب است[۱۱].
۲. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «نماز حضرت صاحب الزمان (ع) دو رکعت است. در هر رکعت سوره حمد را تا ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ می‌خوانی و چون به این آیه رسیدی آن را صد مرتبه می‌گویی و در مرتبه آخر، سوره را تمام می‌کنی. سپس ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را یک بار می‌خوانی و چون از نماز فارغ شدی این دعا را می‌خوانی: "اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ، وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ..." تا آخر»[۱۲].
۳. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«حضرت دستور خواندن دو رکعت نماز تحیت و دو رکعت نماز صاحب الزمان را به این ترتیب داده‌اند:

  1. دو رکعت تحیت مسجد که در هر رکعتی یک بار حمد و هفت بار توحید و ذکر رکوع و سجود را هفت بار بخواند؛
  2. دو رکعت نماز صاحب الزمان (ع)، هنگام خواندن سوره حمد، آیه ﴿إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ را صد بار بگوید و بعد از آن حمد را تا آخر بخواند و رکعت دوم نیز همین‌طوری بخواند و ذکر رکوع و سجود نیز هفت بار بگوید و چون نماز تمام شد یک بار لا اله الا اللّه و سپس تسبیح حضرت زهرا (س) بخواند و بعد از آن سر به سجده بگذارد و صد مرتبه صلوات بفرستد»[۱۳].

پانویس

  1. برای تسبیح حضرت زهرا، اسرار و آثار و فضایل بسیاری مترتّب است، که برای آگاهی بیشتر از آنها می‌‏توانید به کتاب اسرار و آثار تسبیح حضرت زهرا تألیف نگارنده مراجعه فرمایید. تسبیح حضرت زهرا ۳۴ مرتبه اللّه اکبر ۳۳ مرتبه الحمد للّه ۳۳ مرتبه سبحان اللّه است
  2. الزام النّاصب، شیخ علی یزدی حائری، ج ۲، ص ۵۹
  3. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۷۴.
  4. " رَكْعَتَانِ‏ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ الْحَمْدُ مَرَّةً وَ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏ وَ يُصَلِّي‏ عَلَى‏ النَّبِيِ‏ (ص) مِائَةَ مَرَّةٍ بَعْدَ كُلِّ صَلَاةٍ مِنْ هَذِهِ الصَّلَوَاتِ ثُمَّ يَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ"، قطب الدین راوندی، الدعوات، ص ۸۹
  5. " صَلَاةُ الْحُجَّةِ (ع) رَكْعَتَانِ‏ يَقْرَأُ فِي‏ كُلِ‏ رَكْعَةٍ إِلَى‏ إِيَّاكَ‏ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ‏ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَ‏ يَقُولُ‏ مِائَةَ مَرَّةٍ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ‏- ثُمَّ يُتِمُّ قِرَاءَةَ الْفَاتِحَةِ- وَ يَقْرَأُ بَعْدَهَا الْإِخْلَاصَ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَدْعُو عَقِيبَهَا فَيَقُولُ اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاء"، سید بن طاوس، جمال الاسبوع، ص ۲۸۸
  6. کفعمی، البلد الامین، ص ۱۶۴
  7. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۸، ص ۱۸۴، ح ۱۰۳۷۴
  8. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۸۸، ص ۱۸۹
  9. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۳۸۲، ح ۷۰۴۲- ۱۰
  10. " مَنْ كَانَ لَهُ إِلَى اللَّهِ حَاجَةٌ فَلْيَغْسِلْ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بَعْدَ نِصْفِ اللَّيْلِ وَ يَأْتِي مُصَلَّاهُ وَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ يَقْرَأُ فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى الْحَمْدَ فَإِذَا بَلَغَ ﴿ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ‏ يُكَرِّرُهَا مِائَةَ مَرَّةٍ وَ يُتَمِّمُ فِي الْمِائَةِ إِلَى آخِرِهَا وَ يَقْرَأُ سُورَةَ التَّوْحِيدِ مَرَّةً وَاحِدَةً ثُمَّ يَرْكَعُ وَ يَسْجُدُ وَ يُسَبِّحُ‏ فِيهَا سَبْعَةً سَبْعَةً وَ يُصَلِّي‏ الرَّكْعَةَ الثَّانِيَةَ عَلَى‏ هَيْئَتِهِ‏ "، محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۶، ص ۷۵
  11. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۴۹ - ۴۵۱.
  12. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۷۳۷.
  13. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۳۵.