آیا شخصی که گناه کرده می‌تواند با امام مهدی ارتباط داشته باشد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا شخصی که گناه کرده می‌تواند با امام مهدی ارتباط داشته باشد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا شخصی که گناه کرده می‌تواند با امام مهدی ارتباط داشته باشد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

رحیم کارگر

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در این‌باره گفته است:

«ابتدا باید دانست که یکی از عوامل دوری انسان از امام زمان (ع) و قطع ارتباط روحی و معنوی و ناخشنودی آن حضرت، ارتکاب محرّمات الهی و گناهان است. آن حضرت در توقیع شریف به شیخ مفید می‏‌‏فرماید: شما مکلّف هستید که اوامر و دستورات ما را به دوستانمان برسانید، با اینکه ما براساس فرمان خداوند بزرگ و صلاح واقعی خود و شیعیانمان -تا زمانی که حکومت بر دنیا در اختیار ستمگران است- در نقطه‏‌ای دور و پنهان از دیده‏‏‌ها به سر می‏‌بریم؛ ولی از تمام حوادث و ماجراهایی که بر شما می‏‌گذرد، کاملا مطّلع هستیم و هیچ ‏چیز از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از خطاها و گناهانی که بندگان صالح خداوند، از آنها دوری می‏‌کنند؛ اما شما آنها را مرتکب می‏‌شوید نیز باخبریم. از عهدشکنی‏‌ها و پشت سر گذاشتن عهد و پیمان‌‏ها بااطلاعیم ... پس از خداوند بترسید و تقوا پیشه کنید و ما خاندان رسالت را مدد رسانید ... سعی کنید اعمالتان به گونه‌‏ای باشد که شما را به ما نزدیک سازد و از گناهانی که موجبات نارضایتی ما را فراهم می‏‌نماید، بترسید و دوری کنید ...[۱].

براساس این توقیع شریف، همه شیعیان و دوستداران حضرت، توصیه به تقوا و ورع شده‌‏اند و این بهترین راه دوستی و خشنودی امام زمان (ع) است؛ همان‏طوری که گناهان و معاصی، باعث نارضایتی آن حضرت و قطع پیوند و ارتباط با او است. حتّی در توقیع دیگر، علّت طولانی شدن غیبت و عدم مشاهده و دیدار آن حضرت، گناهان و انحرافات شیعیان و دوستان اهل بیت (ع) ذکر شده است: ... ما عهد می‏‌کنیم با شما ای دوست مخلص (شیخ مفید) که در راه ما با ظالمان مجاهده می‏‌کنی؛ هرکس از برادران دینی شما -که تقوا را سرمایه خویش قرار دهد- از فتنه‏‏‌های گمراه‌‏کننده و ظلمت‏‌خیز، در امان خواهد بود ... آنچه که موجب جدایی ما و دوستانمان گردیده و آنان را از دیدار ما محروم کرده است، گناهان و خطاهای آنان و تخلّف از فرمان‏‏‌های خداوند است[۲]. جالب آنکه در آغاز قیام جهانی حضرت مهدی (ع) یاران و اصحاب نزدیک ایشان، پیمان و بیعت سختی با آن حضرت می‏‌بندند و تعهّد می‏‌‏کنند که از گناهان و انحرافات دوری جویند و از ظلم و فسادگری بپرهیزند. امیر مؤمنان علی (ع)، در ضمن یک حدیث طولانی، در وصف بیعت یاران امام زمان (ع) چنین می‏‌فرماید: با او بیعت می‏‌کنند که هرگز: دزدی نکنند؛ زنا نکنند؛ مسلمانی را دشنام ندهند؛ خون کسی را به ناحقّ نریزند؛ به آبروی کسی لطمه نزنند؛ به خانه کسی هجوم نبرند؛ کسی را به ناحق نزنند؛ طلا، نقره، گندم و جو ذخیره نکنند؛ مال یتیم را نخورند؛ در مورد چیزی که یقین ندارند، گواهی ندهند؛ مسجدی را خراب نکنند؛ مشروب نخورند؛ حریر و خز نپوشند؛ در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند؛ راه را بر کسی نبندند؛ راه را ناامن نکنند؛ گرد همجنس‌‏بازی نگرایند؛ خوراکی را از گندم و جو انبار نکنند؛ به کم قناعت کنند؛ طرفدار پاکی باشند؛ از پلیدی گریزان باشند و ...[۳].

پس گناهان و رذایل اخلاقی، عامل مهمی در محرومیت انسان از عنایات امام زمان (ع) است. با این حال باید دانست که امام هر زمان، مظهر رحمت و رأفت الهی و واسطه فیض بین خالق و مخلوق است. تمام نعمت‏‏‌ها به برکت وجود امام و حجت هرزمان به مردم می‏‌‏رسد و تمام بلاها نیز به برکت وجود او رفع می‏‌‏شود و با اندکی اشتباه و خطایی، این الطاف و برکات از انسان دریغ نمی‏‌‏گردد. او مظهر رحمت الهی است و هیچ سود و منفعتی را از دیگران‏ توقّع ندارد و جز در راه منافع آنان قدم برنمی‏‌دارد. در عنایت و لطف او، هیچ بخل و کاستی راه ندارد. آن حضرت در سخنان خیرخواهان‏ه‌‏ای می‏‌‏فرماید: پس باید هریک از شما شیعیان، کارهایی را که موجب جلب محبّت می‏‌‏گردد، انجام دهید و باید از کارهای ناپسندی که خشم و غضب ما را در پی دارد، اجتناب کنید. پس آگاه باشید که‏ مرگ آدمی ناگهان می‏‌رسد که در آن، دیگر توبه سودی نمی‏‌رساند و ندامت، نمی‏‌‏تواند او را از عذاب برهاند[۴]. یقین بدانیم اگر کوچک‏ترین انحرافی که در بین شیعه ایجاد شود، قلب امام زمان را ناراحت و رنجور خواهد کرد. به همین جهت آن حجّت خداوند، شکوه خویش را از دست شیعیان جاهل و منحرف به این صورت اظهار می‏‌دارد: به حقیقت، نادانان و کم‏‌خردان شیعه و کسانی که پر و بال پشه بر دین آنها برتری دارد، ما را آزار می‏‌‏دهند[۵].

در پایان توصیه می‏‌‏شود، ارتباط خود را با خواندن دعا و انجام اعمال نیک، با امام زمان (ع) پررنگ‏تر کنید و خود را همیشه مدیون و بدهکار او بدانید.

اگر دعاها و خواسته‏‏‌ها، همراه با گریه، پشیمانی و اشک شوق باشد، احتمال استجابت آن بیشتر است؛ پس سوز و ندبه خود را با خواندن دعای عهد و دعای ندبه، اعلام دارید و در عین‏حال استغفار و توبه را فراموش نکنید. بهترین شفیع در بارگاه الهی برای آمرزش گناهان، امام معصوم است و دعای او در حق شیعیانش به یقین اجابت می‏‌‏شود[۶]»[۷].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در این‌باره گفته‌اند:

«خداوند بزرگ، راه برگشت را به روی هیچ کس نبسته است. هرکس توبه کند و از گناه دست بکشد و به راه صحیح بازگردد، قطعاً مشمول رحمت حق قرار می‌گیرد. خداوند می‌فرماید: ﴿قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ [۸]

  • امام و حجت خداوند که تجلّی رحمت بی‌انتهای الهی است نیز با آغوش باز، فرد توبه کننده را می‌پذیرد. نمونه زیبای آن، توبه حرّ بن یزید ریاحی و پذیرش وی از سوی امام حسین (ع) است.
  • امام مهدی (ع) نیز چنین است و طبق حدیث، امام مهدی (ع) رحمت بر عالمیان ذکر شده است: به درستی که من هیچ پیامبری را مبعوث نکردم، جز آن که وقتی ایامش کامل و مدتش سپری شد، برای او وصی‌ای قرار دادم... سپس کامل کردم آن سلسله اوصیا را به فرزندش فرزند امام حسن عسکری (ع) رحمت بر عالمیان....[۹]
  • این که سؤال شد: "آیا می‌تواند ارتباط داشته باشد"؟ باید دید منظور از ارتباط چیست؟ اگر مراد، این است که بتواند حضرت را ببیند، در پاسخ باید گفت، امکان دیدار به صورت کلّی نفی نشده است؛ بنابراین ممکن است حتّی گناهکاری نیز حضرت را ببیند؛ هر چند نشناسد. اگر مراد، ارتباط قلبی است، به این معنا که فرد، احساس بکند به حضرت نزدیک است و امام زمان (ع) به او توجه دارد، در پاسخ باید گفت؛ حضرت مهدی (ع) در توقیعی به مرحوم شیخ مفید می‌فرماید: "ما، هرگز در رعایت احوال شما کوتاهی نمی‌کنیم و شما را از یاد نمی‌بریم"[۱۰] لذا هر فردی مورد توجه امام زمان (ع) است. حال اگر از گناه پشیمان شد و برگشت، حتماً مورد پذیرش قرار می‌گیرد و حضرت به او توجه بیشتری می‌کند»[۱۱].

پانویس

  1. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۵.
  2. نجم الثاقب، ص ۵۶۷
  3. منتخب الاثر، ص ۵۸۱، ح ۴؛ الملاحم و الفتن، ص ۵۳.
  4. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۴، ح ۷
  5. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۴۷۴.
  6. برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر. ک: ناصر مکارم شیرازی، مهدی انقلابی بزرگ؛ محمد محمدی ری شهری، کیمیای محبّت؛ علیرضا رجالی، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان(عج) و ....
  7. مهدویت پیش از ظهور، ص ۲۱۸، ۲۲۱.
  8. بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است؛ سوره زمر، آیه: ۵۳.
  9. "إِنِّي‏ لَمْ‏ أَبْعَثْ‏ نَبِيّاً فَأُكْمِلَتْ‏ أَيَّامُهُ‏ وَ انْقَضَتْ‏ مُدَّتُهُ‏ إِلَّا جَعَلْتُ‏ لَهُ‏ وَصِيّاً ... ثُمَّ أُكْمِلُ ذَلِكَ بِابْنِهِ، رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ ‏‏"؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ب۲۸، ح۱.
  10. "إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ‏ لِمُرَاعَاتِكُمْ‏ وَ لَا نَاسِينَ‏ لِذِكْرِكُمْ‏ ‏‏"؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۴.
  11. آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۵۳-۱۵۴.