بغضاء در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

بغضاء: کینه[۱]، خشم درونی، نفرت[۲]، شدت بغض[۳] در مقابل حُبّ که هر دو، حالت درونی انسان را نشان می‌دهند[۴]. ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ[۵].

فرق بغض و عداوت در این است که بغض یک حالت درونی انسان است و هنگامی که این بغض شدت پیدا کند و به بروز و ظهور عملی برسد، به آن "عداوت" اطلاق می‌شود[۶].

در قرآن کریم یکی از آسیب‌های جدّی جامعه قرآنی به‌وجودآمدن بغض و دشمنی میان امّت است که همبستگی اجتماعی را به‌شدت تهدید می‌کند﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ الله وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ[۷].

از سوی دیگر یکی از تاکتیک‌های الهی برای ایجاد و تزلزل و تفرقه میان صفوف دشمنان پیامبر و مؤمنان، القای خصومت و کینه بین آنها بوده است: ﴿وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۹.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۳۶.
  3. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۳۶۹.
  4. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۲۸۸.
  5. «شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند» سوره مائده، آیه ۹۱.
  6. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۲۸۹.
  7. «شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.
  8. «و میان آنان تا رستخیز دشمنی و کینه‌جویی افکندیم» سوره مائده، آیه ۶۴.
  9. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۴۷.