دعاهای امام مهدی چیستند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
دعاهای امام مهدی چیستند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی)
مدخل اصلیدعای امام مهدی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

دعاهای امام مهدی (ع) چیستند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«"دعای سمات" این دعا از عمری نقل شده است؛ اما به دلیل جایگاه او که نایب خاص حضرت مهدی (ع)‏ است می‏‌توان نسبت این دعا به آن حضرت را قوی دانست. شیخ طوسی در مصباح المتهجد با عنوان " دعاء السمات مروی عن العمری یستحب الدعاء به آخر ساعة من نهار یوم الجمعة‏‏‏ ‏‏‏" آورده است. در آغاز این دعا چنین می‌‏خوانیم: " اللَّهُمَ‏ إِنِّي‏ أَسْأَلُكَ‏ بِاسْمِكَ‏ الْعَظِيمِ‏ الْأَعْظَم‏‏‏‏ ‏‏‏"»[۱].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

اوّل: دعای "يَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِيلَ، وَ سَتَرَ الْقَبِيحَ، يَا مَنْ لَمْ يُؤَاخِذْ بِالْجَرِيرَةِ، وَ لَمْ يَهْتِكِ السِّتْرَ، يَا عَظِيمَ الْمَنِّ، يَا كَرِيمَ الصَّفْحِ، يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ، يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، يَا بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ، يَا مُنْتَهَى كُلِّ نَجْوَى، يَا غَايَةَ كُلِّ شَكْوَى، يَا عَوْنَ كُلِّ مُسْتَعِينٍ، يَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ قَبْلَ اسْتِحْقَاقِهَا، يَا رَبَّاهْ -عَشْرَ مَرَّاتٍ- يَا سَيِّدَاهْ -عَشْرَةَ مَرَّاتٍ- يَا مَوْلَيَاهْ -عَشْرَ مَرَّاتٍ- يَا غَايَتَاهْ -عَشْرَ مَرَّاتٍ- يَا مُنْتَهَى رَغْبَتَاهْ -عَشْرَ مَرَّاتٍ- أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ، وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ (ع) إِلَّا مَا كَشَفْتَ كَرْبِي، وَ نَفَّسْتَ هَمِّي، وَ فَرَّجْتَ عَنِّي، وَ أَصْلَحْتَ حَالِي‏".

دوم: امیر المؤمنین علی (ع) برای حاجتی نزد حضرت رسول (ص) شکایت کرد و پیامبر به ایشان، این دعا را توصیه کرد: "يَا عِمَادَ مَنْ لَا عِمَادَ لَهُ وَ يَا سَنَدَ مَنْ لَا سَنَدَ لَهُ وَ يَا ذُخْرَ مَنْ لَا ذُخْرَ لَهُ وَ يَا حِرْزَ مَنْ لَا حِرْزَ لَهُ وَ يَا فَخْرَ مَنْ لَا فَخْرَ لَهُ وَ يَا رُكْنَ مَنْ لَا رُكْنَ لَهُ يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ يَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ يَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى يَا مُنْجِيَ الْهَلْكَى يَا مُجْمِلُ يَا مُنْعِمُ يَا مُفْضِلُ أَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ سَوَادُ اللَّيْلِ وَ ضَوْءُ النَّهَارِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ نُورُ الْقَمَرِ وَ دَوِيُّ الْمَاءِ وَ حَفِيفُ الشَّجَرِ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ". و امیر المؤمنین (ع) این دعا را دعای فرج نامید.

سوّم: مردی خدمت رسول خدا (ص) رسید و از گرفتاری خویش شکایت کرد. آن حضرت برای فرج او خواندن این دعا را سفارش کرد: "إِلَهِي طُمُوحُ الْآمَالِ قَدْ خَابَتْ إِلَّا لَدَيْكَ وَ مَعَاكِفُ الْهِمَمِ قَدْ تَعَطَّلَتْ إِلَّا عَلَيْكَ وَ مَذَاهِبُ الْعُقُولِ...".

چهارم: "اللهم يا ودود يا ودود يا ودود يا ذالعرش المجيد يا فعالا لما يريد اسئلك بنور وجهك الذي ملا اركان عرشك و بقدرتك التي قدرت بها علي جميع خلقك و برحمتك التي وسعت كل شيء لا اله الا انت يا مبديء يا معيد لا اله الا انت يا اله البشر يا عظيم الخطر منك الطلب و اليك الهرب وقع بالفرج يا مغيث اغثني".

پنجم: "اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا مَنْ عَلَا فَقَهَرَ وَ يَا مَنْ بَطَنَ فَخَبَرَ..."[۲].

ششم: کفعمی در بلد الامین فرموده، این دعاء حضرت مهدی (ع) است که آن را به شخصی که محبوس بود، تعلیم فرمود و آن فرد خلاص شد: "إِلَهِي‏ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ..."[۳].

هفتم: برخی دعای "اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ..."[۴] را دعای فرج نامیده‌اند»[۵].

  • «"دعای عبرات" دعایی است که از امام صادق (ع) روایت شده است. آورده‌اند که امام زمان (ع) جهت خلاص شدن شخصی، از دست گروهی ظالم، خواندن این دعا را سفارش کرده است. مطلع آن چنین است: "اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا رَاحِمَ الْعَبَرَاتِ وَ يَا كَاشِفَ الْكُرُبَاتِ أَنْتَ الَّذِي تَقْشَعُ سَحَابَ الْمِحَنِ..."[۶]»[۷].
  • «"دعای صلوات" دعایی است که در کتاب غیبة طوسی از حضرت صاحب الامر (ع) روایت شده است. مطلع آن چنین است: "اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ، وَ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَ حُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِينَ...". این دعای شریف از ادعیه ارزنده‌ای است که شایسته است در هرزمان به آن مداومت شود؛ به‌ویژه اوقاتی که به حضرت مهدی (ع) اختصاص بیشتری دارد، مانند: شب و روز نیمه شعبان و شب و روز جمعه. علی بن طاووس در کتاب "جمال الاسبوع" آن را در اعمال روز جمعه یاد کرده است[۸]»[۹].
  • «در مفاتیح الجنان آمده است: کفعمی در مصباح فرموده این دعاء حضرت مهدی (ع) است: "اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِيَةِ وَ صِدْقَ النِّيَّةِ..." در مهج ذکر شده که این دعاء حضرت حجت است: "إِلَهِي بِحَقِّ مَنْ نَاجَاكَ وَ بِحَقِّ مَنْ دَعَاكَ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ..."[۱۰]»[۱۱].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۳۱.
  2. نجم الثاقب، باب هفتم، حکایت سی‌ام.
  3. مفاتیح الجنان، باب اول.
  4. مصباح المتهجد، ص ۶۳۰؛ بلد الامین، ص ۲۰۳.
  5. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۲۹.
  6. نجم الثاقب، باب هفتم.
  7. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۲۷.
  8. مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۱۱ (ترجمه سید مهدی حائری قزوینی).
  9. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۲۷.
  10. مفاتیح، باب اول، فصل هفتم.
  11. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۲۶.