بحث:ذوی القربی در حدیث: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'سعیدبن' به 'سعید بن'
جز (جایگزینی متن - 'سعیدبن' به 'سعید بن') |
|||
خط ۳: | خط ۳: | ||
{{متن حدیث|حدثنا عبدالله، حدثنی أبی، ثنا یحیی، عن شعبه، حدثنی عبدالملک بن میسره، عن طاووس، قال: أتی ابن عباس رجل فسأله. و سلیمان بن داوود، قال: أخبرنا شعبه، أنبأنی عبد الملک، قال: سمعت طاووساً یقول: سأل رجل ابن عباس المعنی عن قوله عزوجل: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمیخواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>، فقال [[سعید بن جبیر]]: قرابه محمد{{صل}}. قال [[ابن عباس]]: عجلت! إن [[رسول الله]]{{صل}} لم یکن بطن من [[قریش]] إلا لرسول [[الله]]{{صل}} فیهم قرابه، فنزلت{{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} إلا أن تصلوا قرابه ما بینی و بینکم}}<ref>مسند أحمد، ج۱، ص۲۲۹. ابنحبان همین روایت را با همین سند و متن در صحیحش، جلد ۱۴، صفحه ۱۵۷ آورده است. بسیاری از تفاسیر نیز این حدیث را نقل کردهاند؛ از جمله: ر.ک: تفسیر البغوی، ج۴، ص۱۲۴ - ۱۲۵؛ أحکام القرآن (ابن عربی)، ج۴، ص۱۰۶؛ تفسیر القرطبی، ج۱۶، ص۲۱؛ تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۱۲۱؛ الدر المنثور، ج۶، ص۵۔ ۶؛ فتح القدیر، ج۴، ص۵۳۶؛ تفسیر الألوسی، ج۲۵، ص۳۰.</ref>؛ | {{متن حدیث|حدثنا عبدالله، حدثنی أبی، ثنا یحیی، عن شعبه، حدثنی عبدالملک بن میسره، عن طاووس، قال: أتی ابن عباس رجل فسأله. و سلیمان بن داوود، قال: أخبرنا شعبه، أنبأنی عبد الملک، قال: سمعت طاووساً یقول: سأل رجل ابن عباس المعنی عن قوله عزوجل: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمیخواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>، فقال [[سعید بن جبیر]]: قرابه محمد{{صل}}. قال [[ابن عباس]]: عجلت! إن [[رسول الله]]{{صل}} لم یکن بطن من [[قریش]] إلا لرسول [[الله]]{{صل}} فیهم قرابه، فنزلت{{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} إلا أن تصلوا قرابه ما بینی و بینکم}}<ref>مسند أحمد، ج۱، ص۲۲۹. ابنحبان همین روایت را با همین سند و متن در صحیحش، جلد ۱۴، صفحه ۱۵۷ آورده است. بسیاری از تفاسیر نیز این حدیث را نقل کردهاند؛ از جمله: ر.ک: تفسیر البغوی، ج۴، ص۱۲۴ - ۱۲۵؛ أحکام القرآن (ابن عربی)، ج۴، ص۱۰۶؛ تفسیر القرطبی، ج۱۶، ص۲۱؛ تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۱۲۱؛ الدر المنثور، ج۶، ص۵۔ ۶؛ فتح القدیر، ج۴، ص۵۳۶؛ تفسیر الألوسی، ج۲۵، ص۳۰.</ref>؛ | ||
[[عبدالله بن احمد]]، به سند خود از طاووس نقل میکند که گفت: مردی نزد ابن عباس رفت و از او پرسید. [در سندی دیگر] [[سلیمان بن داوود]] گوید: شعبه از [[عبدالملک]] [[روایت]] کرد که طاووس میگفت: شنیدم مردی از ابن عباس معنای [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} را پرسید، آنگاه | [[عبدالله بن احمد]]، به سند خود از طاووس نقل میکند که گفت: مردی نزد ابن عباس رفت و از او پرسید. [در سندی دیگر] [[سلیمان بن داوود]] گوید: شعبه از [[عبدالملک]] [[روایت]] کرد که طاووس میگفت: شنیدم مردی از ابن عباس معنای [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} را پرسید، آنگاه سعید بن [[جبیر]] گفت: منظور [[خویشاوندی]] محمد{{صل}} است، ابن عباس گفت: [[عجله]] کردی! همانا هیچ قبیلهای در قریش نیست مگر آنکه [[پیامبر]]{{صل}} در میان آنها خویشاوندی دارد، پس آیه {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} نازل شد و شما موظفید که به خاطر خویشاوندی میان من و شما، [[صله رحم]] کنید. | ||
بر اساس این [[حدیث]]، [[ابن عباس]] قول [[ | بر اساس این [[حدیث]]، [[ابن عباس]] قول [[سعید بن جبیر]] درباره مصداق [[ذوی القربی]] را ردّ میکند. [[سعید بن جبیر]] [[معتقد]] است که [[خویشاوندان پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} مصداق «ذوی القربی» هستند؛ اما ابن عباس به وی میگوید در این باره [[عجله]] کردی و به [[اشتباه]] نظر دادی؛ چراکه اگر مراد از «[[قربی]]» خویشاوندان پیامبر{{صل}} باشند، در این صورت [[حکم]] [[آیه]] شامل تمامی [[قریش]] خواهد بود که صحیح نیست. | ||
اما [[احمد بن حنبل]] با سند دیگری در کتاب [[مناقب]] [[علی بن أبی طالب]] [[روایت]] کرده و مینویسد: | اما [[احمد بن حنبل]] با سند دیگری در کتاب [[مناقب]] [[علی بن أبی طالب]] [[روایت]] کرده و مینویسد: | ||
{{عربی|وَفِيمَا كَتَبَ إِلَيْنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ الْحَضْرَمِيُّ، يَذْكُرُ أَنَّ حَرْبَ بْنَ الْحَسَنِ الطَّحَّانَ حَدَّثَهُمْ قَالَ: نا حُسَيْنٌ الْأَشْقَرُ، عَنْ قَيْسٍ، عَنِ الْأَعْمَشِ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَنْ قَرَابَتُنَا هَؤُلَاءِ الَّذِينَ وَجَبَتْ عَلَيْنَا مَوَدَّتُهُمْ؟ قَالَ: «عَلِيٌّ، وَفَاطِمَةُ، وَابْنَاهَا{{عم}}»}}<ref>فضائل الصحابه، ج۲، ص۶۶۹، ح۱۱۴۱.</ref>؛ | {{عربی|وَفِيمَا كَتَبَ إِلَيْنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ الْحَضْرَمِيُّ، يَذْكُرُ أَنَّ حَرْبَ بْنَ الْحَسَنِ الطَّحَّانَ حَدَّثَهُمْ قَالَ: نا حُسَيْنٌ الْأَشْقَرُ، عَنْ قَيْسٍ، عَنِ الْأَعْمَشِ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَنْ قَرَابَتُنَا هَؤُلَاءِ الَّذِينَ وَجَبَتْ عَلَيْنَا مَوَدَّتُهُمْ؟ قَالَ: «عَلِيٌّ، وَفَاطِمَةُ، وَابْنَاهَا{{عم}}»}}<ref>فضائل الصحابه، ج۲، ص۶۶۹، ح۱۱۴۱.</ref>؛ | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
{{عربی| حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ المَلِكِ بْنِ مَيْسَرَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ طَاوُسًا، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ: {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} فَقَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}} فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: عَجِلْتَ إِنَّ النَّبِيَّ{{صل}} لَمْ يَكُنْ بَطْنٌ مِنْ قُرَيْشٍ، إِلَّا كَانَ لَهُ فِيهِمْ قَرَابَةٌ، فَقَالَ: «إِلَّا أَنْ تَصِلُوا مَا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ مِنَ القَرَابَةِ»}}<ref>صحیح البخاری، ج۶، ص۳۷.</ref>؛ | {{عربی| حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ المَلِكِ بْنِ مَيْسَرَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ طَاوُسًا، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ: {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} فَقَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}} فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: عَجِلْتَ إِنَّ النَّبِيَّ{{صل}} لَمْ يَكُنْ بَطْنٌ مِنْ قُرَيْشٍ، إِلَّا كَانَ لَهُ فِيهِمْ قَرَابَةٌ، فَقَالَ: «إِلَّا أَنْ تَصِلُوا مَا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ مِنَ القَرَابَةِ»}}<ref>صحیح البخاری، ج۶، ص۳۷.</ref>؛ | ||
محمدبن بشار به سند خود از طاووس نقل میکند که گفت: شنیدم که از [[ابن عباس]] درباره [[آیه]] {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} سؤال شد. [[سعید ابن جبیر]] گفت: [[قربی]]، [[آل محمد]]{{صل}} هستند. | محمدبن بشار به سند خود از طاووس نقل میکند که گفت: شنیدم که از [[ابن عباس]] درباره [[آیه]] {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} سؤال شد. [[سعید ابن جبیر]] گفت: [[قربی]]، [[آل محمد]]{{صل}} هستند. | ||
[[ابنعباس]] به | [[ابنعباس]] به سعید بن جبیر گفت: [[عجله]] کردی! همانا هیچ قبیلهای در [[قریش]] نیست مگر آنکه [[پیامبر]]{{صل}} در میان آنها [[خویشاوندی]] دارد. آنگاه پیامبر{{صل}} فرمود: «در این صورت موظفید که به خاطر خویشاوندی که میان من و شما است، [[صله رحم]] کنید».<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[عصمت از منظر فریقین (کتاب)|عصمت از منظر فریقین]]، ص ۱۷۹.</ref> | ||
==[[ترمذی]]== | ==[[ترمذی]]== |