ابراهیم بن یزید نخعی در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها

| صحابی            = [[امام علی]] {{ع}}<ref>رجال الطوسي: ۳۵ رقم ۹</ref>، [[امام سجاد]] {{ع}}<ref>رجال الطوسي: ۸۳ رقم ۱۶.</ref>

ب. منابع [[سنی]]: الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۷۰؛ تاریخ ابن معین (الدوری) ج۱، ص۳۸۳، ۲۶۰۰؛ طبقات [[خلیفه]]، ص۲۶۵؛ التاریخ الکبیر، ج۱، ص۳۳۳، ش۱۰۵۲؛ معرفة الثقات، ج۱، ص۲۰۹، ش۴۵؛ الجرح والتعدیل، ج۲، ص۱۴۴، ش۴۷۳؛ الثقات ([[ابن حبان]])، ج۴، ص۸؛ مشاهیر [[علماء]] الأمصار، ص۱۶۳، ش۷۴۸؛ التعدیل و التجریح، ج۱، ص۳۳۵، ش۵۷؛ [[تهذیب الکمال]]، ج۲، ص۲۳۳، ش۲۶۵؛ الکاشف، ج۱، ص۲۲۷، ش۲۲۱؛ تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۷۳، ش۷۰؛ [[میزان]] الاعتدال، ج۱، ص۷۴، ش۲۵۲؛ [[الوافی]] بالوفیات، ج۶، ص۱۰۸؛ [[تقریب]] التهذیب، ج۱، ص۶۹، ش۲۷۰؛ [[تهذیب]] التهذیب، ج۱، ص۱۵۵، ش۳۲۵؛ طبقات المدلسین، ص۲۸، ش۳۵.</ref> در سند ۱ [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] به نقل از [[تأویل الآیات الظاهرة]] یاد شده: {{متن حدیث|رَوَى الشیخ ابوجعفر الطوسی عن رُوحُ بْنُ رَوَاحٍ عَنْ رِجَالِهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِيِّ<ref>در بعضی اسناد «ابراهیم بن النخعی» ثبت شده که مصحف است. (ر. ک: بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۲۱، ح۲۴).</ref> عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}} فَقُلْتُ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَخْبِرْنِي بِمَا أَوْصَى إِلَيْكَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} قَالَ سَأُخْبِرُكُم {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ}}<ref>«و ابراهیم آن را به پسران خود سفارش کرد و یعقوب نیز: که ای فرزندان من! خداوند برای شما این دین را برگزیده است پس، جز در فرمانبرداری (از او) از این جهان نروید» سوره بقره، آیه ۱۳۲.</ref> وَ ارْتَضَاهُ وَ أَتَمَّ عَلَيْكُمْ نِعْمَتَهُ وَ كُنْتُمْ أَحَقَّ بِها وَ أَهْلَها وَ أَنَّ اللَّهَ أَوْحَى إِلَى نَبِيِّهِ أَنْ يُوصِيَ إِلَيَّ فَقَالَ النَّبِيُّ {{صل}} يَا عَلِيُّ احْفَظْ وَصِيَّتِي وَ ارْعَ ذِمَامِي وَ أَوْفِ بِعَهْدِي وَ أَنْجِزْ عِدَاتِي وَ اقْضِ دَيْنِي وَ قَوِّمْهُمَا وَ أَحْيِ سُنَّتِي وَ ادْعُ إِلَى مِلَّتِي لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى اصْطَفَانِي وَ اخْتَارَنِي فَذَكَرْتُ دَعْوَةَ أَخِي مُوسَى فَقُلْتُ اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي وَزِيراً مِنْ أَهْلِي كَمَا جَعَلْتَ هَارُونَ مِنْ مُوسَى فَأَوْحَى اللَّهُ ُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيَّ أَنَّ عَلِيّاً وَزِيرُكَ وَ نَاصِرُكَ وَ الْخَلِيفَةُ مِنْ بَعْدِكَ ثُمَّ يَا عَلِيُّ أَنْتَ مِنْ أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ أَوْلَادِكَ مِنْكَ فَأَنْتُمْ قَادَةُ الْهُدَى وَ التُّقَى وَ الشَّجَرُ الَّتِي أَنَا أَصْلُهَا وَ أَنْتُمْ فَرْعُهَا فَمَنْ تَمَسَّكَ بِهَا فَقَدْ نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا فَقَدْ هَلَكَ وَ هَوَى...}}<ref>یادآوری: مراد از «ابراهیم النخعی» در سند روایت تهذیب الأحکام (ج۵، ص۲۹۹، ح۱۰۱۳): {{متن حدیث|مُوسَى بْنُ الْقَاسِمِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِيِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ...}}. «ابراهیم بن أبی بکر بن سماک» است و نه راوی مورد بحث.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۴۲-۵۴۳.</ref>

بسیاری از رجالیان اهل سنت تصریح دارند که ابراهیم نخعی در حالی که [[غلام]] و یا صبی بوده، به [[دیدار]] [[عایشه]] [[همسر پیامبر اکرم]] {{صل}} نائل گشته<ref>{{عربی|... فدخل علیها و هو غلام}}؛ (التاریخ الکبیر، ج۱، ص۳۳۴، ش۱۰۵۲)؛ {{عربی|و دخل علی أم المؤمنین عائشة - رضی الله عنها - و هو صبی. (تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۷۴، ش۷۰).</ref>؛ ولی برخی دیگر این [[دیدار]] را [[نفی]] کرده و [[راوی]] آن را [[ضعیف]] دانستند<ref>ر. ک: التعدیل و التجریح، ج۱، ص۳۳۷، ش۵۷؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۱۵۵، ش۳۲۵.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۴۶-۵۴۷.</ref>

== [[مصاحبت]] با [[حضرت علی]] و [[امام سجاد]] {{ع}} ==

در میان [[رجالیان]] متقدم [[شیعه]]، تنها [[شیخ طوسی]] است که نام راوی را در کتاب [[رجال]] خود، در [[اصحاب امامان]] [[امام علی]] و [[سجاد]] {{عم}} ثبت کرده و می‌نویسد که وی در سال ۹۶ (ق) از [[دنیا]] رفته؛ ولی به [[تاریخ]] ولادت با سن ایشان اشاره‌ای نکرده است <ref>ابراهیم بن یزید النخعی (رجال الطوسی، ص۵۷، ش۴۷۷)؛ {{عربی|إبراهیم بن یزید النخعی الکوفی، یکنی أبا عمران، مات سنة ست و تسعین، مولی و کان أعور}}؛ (رجال الطوسی، ص۱۱۰، ش۱۰۷۳).</ref>.

نکته درخور [[تأمل]] در سخن شیخ طوسی آن است که ایشان در حالی [[ابراهیم نخعی]] را از [[اصحاب امام علی]] {{ع}} شمرده که آن [[حضرت]] در سال ۴۰ (ق) به [[شهادت]] رسیده و ابراهیم نخعی بر پایه درست‌ترین اقوال در سال ۵۰ (ق) و بر اساس اقوال دیگر، در سال ۳۳ یا ۳۸ (ق)، یعنی دو سال یا هفت سال یا ده سال پیش از [[شهادت حضرت علی]] [[علم]] به دنیا آمده، پس چگونه می‌شود که از اصحاب امام علی {{ع}} شمرده شود؟!

به احتمال [[قوی]]، مستند شیخ طوسی در ذکر نام ابراهیم نخعی در اصحاب امام علی {{ع}} روایاتی است که در نقل بی‌واسطه ابراهیم نخعی از آن حضرت [[ظهور]] دارند<ref>{{متن حدیث|و عن إبراهیم النخعی قال: خرج علی (کرم الله وجهه) فجلس فی المسجد و اجتمع أصحابه، فجاء الحسین فوضع یده علی رأسه فقال...}}؛ (ینابیع الموده، ج۳، ص۱۰۱، ح۲)؛ {{متن حدیث|... عن إبراهیم النخعی أن عمر بن الخطاب دعا بامرأة أراد أن یرجمها قد ولدت الستة أشهر من زوجها و أنکر زوجها ذلک وقد حضر علی بن أبی طالب {{ع}} فقال...}}؛ (الإیضاح، ص۱۹۰ - ۱۹۱)؛ عن إبراهیم النخعی قال: مر رسول الله - صلوات الله علیه و آله - بعلی {{ع}} فقال له: لتقاتل الناکثین و القاسطین و المارقین. (شرح الأخبار، ج۱، ص۱۳۳۸ - ۳۳۹، ح۳۰۷).</ref>، در حالی که آن [[روایات]] از مرسلات [[ابراهیم نخعی]] است؛ زیرا وی [[احادیث]] مرسل فراوان نقل کرده است، چنان که خواهد آمد<ref>در بحث جایگاه حدیثی راوی.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۴۷-۵۴۸.</ref>

[[علامه]] [[ابن شهرآشوب مازندرانی]] بعد از نقل روایتی از ابراهیم نخعی مبنی بر تقدیم [[اسلام]] [[ابوبکر]] بر [[حضرت علی]] {{ع}} او را [[ناصبی]] دانسته: {{عربی|ففی تقدم إسلامه (یعنی ابوبکر) خلاف کثیر ثم إن من روی ذلک أبوهریرة و کان من الخاذلین...}} و {{عربی|إبراهیم النخعی و هو ناصبی جداً تخلف عن الحسین و خرج مع ابن الأشعث فی جیش ابن زیاد و کان یقول لا خیر إلا فی النبیذ الصلب}}<ref>متشابه القرآن و مختلفه، ج۲، ص۷۱.</ref>.

نیز: {{عربی|... و أما روایة إبراهیم النخعی فإنه ناصبی جداً تخلف عن الحسین {{ع}} و خرج مع ابن الأشعث فی جیش عبیدالله بن زیاد إلی خراسان و کان یقول لا خیر إلا فی النبیذ الصلب}}<ref>مناقب آل أبی طالب {{ع}} (ابن شهر آشوب)، ج۲، ص۵؛ بحارالأنوار، ج۳۸، ص۲۲۹.</ref>.

[[علامه شوشتری]] به [[ناصبی]] بودن وی تصریح دارد: {{عربی|نصب ابراهیم النخعی مشهور، کیف! و هو الذی روی العامة عنه سبق إسلام أبی بکر... و منعه عن تفضیل علی {{ع}} علی عثمان. والروایة عن أئمتنا {{عم}} إنما تفید لو کانت الروایة کاشفة عن [[اعتقاد]] الراوی بکونهم {{عم}} حجج الله - تعالی - و إلا فجمیع العامة یروون عن علی {{ع}} کما یروون عن عمر}}<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۳۴۲ - ۳۴۳، ش۲۴۶.</ref>.

[[علامه]] [[سید محسن جبل عاملی]] با استناد به ادله‌ای، [[تشیع]] وی را تقویت می‌کند: {{عربی|ذکر الشیخ الطوسی له فی رجاله فی أصحاب أمیر المؤمنین و ولده الحسین {{ع}}؛ قوله: ما أنا بسبائی ولا مرجی؛ السبائی مدعی الإلهیة فی علی {{ع}} و المرجئة فرقة معروفة بعیدة عن التشیع، فجعل نفسه حداً أوسط ولو أراد غیر التشیع لقال: ما أنا بشیعی ولا مرجئ؛ قوله: علی أحب إلی من عثمان؛ إفتاؤه بالمسح دون الغسل؛ تشدیده علی المرجئة.

[[علامه مامقانی]]: {{عربی|بل فی النفس من عد ابن خلکان له من أحد الأئمة المشاهیر شیء؛ فإن فیه و فی توثیق ابن حجر له رائحة کونه عامیاً؛ و إن کان ربما یکشف عد الشیخ - إیاه - من أصحاب أمیر المؤمنین و السجاد {{ع}}، و عدم غمزه فی مذهبه کاشف عن کونه إمامیاً}}<ref>تنقیح المقال، ج۵، ص۱۲۳ - ۱۲۴، ش۶۴۶.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۴۹-۵۵۰.</ref>

# [[انکار]] تقدیم [[اسلام]] علی {{ع}} بر [[ابوبکر]]:{{عربی|... عن عمرو بن مرة عن أبی حمزة عن زید بن أرقم قال أول من أسلم مع رسول الله {{صل}} علی بن أبی طالب فذکرت ذلک للنخعی فأنکره و قال [[أبو بکر]] أول من أسلم مع [[رسول الله]] {{صل}}}}<ref>مسند أحمد، ج۴، ص۳۷۱.</ref>.

# [[پیروی]] از [[سیاست]] [[خلفا]]<ref>ر. ک: منع تدوین الحدیث، ص۷ - ۲۸: الحدیث النبوی بین الروایة و الدرایة، ص۱۷-۲۲.</ref> در جلوگیری از [[نوشتن]] [[احادیث نبوی]] {{صل}}<ref>{{عربی|عن أبی معشر عن إبراهیم أنه کان یکره أن یکتب الأحادیث فی الکراریس}}؛ (جامع بیان العلم و فضله، ج۱، ص۶۷؛ نیز ر. ک: تقیید العلم، ص۴۸)؛ {{عربی|شعبة عن منصور عن إبراهیم قال ما کتبت شیئاً قط}}؛. (الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۷۰).</ref>.

# منع از [[تفضیل]] علی {{ع}} بر [[عثمان]]: {{عربی|ذکر عنده علی {{ع}} و عثمان؛ ففضل رجل علیاً علی عثمان، فقال له: إن کان هذا رأیک فلا تجالسنا}}.

# برابر دانستن علی {{ع}} و ابوبکر و [[عمر]]: {{عربی|عن مهلهل عن معیرة عن إبراهیم قال قال رجل لإبراهیم علی أحب إلی من أبی بکر و عمر فقال له إبراهیم أما إن علیاً لو سمع کلامک لأوجع ظهرک إذا کنتم تجالسوننا بهذا فلا تجلسونا}}<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۷۵.</ref>.

# گروهی که در [[زمان]] [[حیات]] [[رسول اکرم]] {{صل}} به علی {{ع}} [[گرایش]] داشته و از جانب [[پیامبر]] {{صل}} نام شیعه بر آنها اطلاق شده؛ مانند: [[سلمان]]، [[ابوذر]]، [[مقداد]] و [[عمار یاسر]].

# گروهی که شیعه [[تفضیلیه]] هستند که [[اعتقاد]] به [[برتری علی]] {{ع}} داشتند و او را بر همه [[صحابه]] [[فضیلت]] دادند؛ ولی [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]] را نیز جایز و روا می‌دانستد.

# شیعه تفضیلیه سبیه که ضمن [[برتر]] شمردن [[حضرت علی]] {{ع}} بر تمامی صحابه، او را [[وصی بلافصل]] پیامبر می‌دانستند و [[معتقد]] بودند که کسانی که علی {{ع}} را از [[مقام]] خود برکنار کردند، کافرند... و به همین دلیل نیز اینان [[خلفاء]] ثلاثه را [[سب]] و [[لعن]] میکردند<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۴، ص۲۷۳.</ref>.

#{{عربی|و فی کتاب سلیم عن الأعمش عن خیثمة، قال: لما حضرت إبراهیم النخعی الوفاة قال لی: ضمنی إلیک ففعلت. فقال: أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له، وأشهد أن محمداً {{صل}} رسول الله، و أن علی بن أبی طالب - صلوات الله علیه - وصی محمد، و أن الحسن وصی علی، و أن الحسین وصی الحسن، و أن علی بن الحسین وصی الحسین. قال: ثم أغمی علیه فسقط، فقلت: هی هی ثم أفاق فقال: سمعنی غیرک قلت: لا. فقال: علی هذا أحیا و علیه أموت، و علیه کان علقمة و الأسود، و من لم یکن علی هذا فلیس علی شیء}}<ref>کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ج۲، ص۹۲۳، ح۶۸.</ref>.

#{{متن حدیث|... عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِيِّ عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ قَيْسٍ قَالَ: خَطَبَنَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} عَلَى مِنْبَرِ الْكُوفَةِ خُطْبَتَهُ اللُّؤْلُؤَةَ فَقَالَ فِيمَا قَالَ فِي آخِرِهَا أَلَا وَ إِنِّي ظَاعِنٌ عَنْ قَرِيبٍ وَ مُنْطَلِقٌ إِلَى الْمَغِيبِ فَارْتَقِبُوا الْفِتْنَةَ الْأُمَوِيَّةَ وَ الْمَمْلِكَةَ الْكِسْرَوِيَّةَ... فَقَامَ إِلَيْهِ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ عَامِرُ بْنُ كَثِيرٍ فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ لَقَدْ أَخْبَرْتَنَا عَنْ أَئِمَّةِ الْكُفْرِ وَ خُلَفَاءِ الْبَاطِلِ فَأَخْبِرْنَا عَنْ أَئِمَّةِ الْحَقِّ وَ أَلْسِنَةِ الصِّدْقِ بَعْدَكَ قَالَ نَعَمْ إِنَّهُ بِعَهْدٍ عَهِدَهُ إِلَيَّ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ يَمْلِكُهَا اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ وَ لَقَدْ قَالَ النَّبِيُّ {{صل}} لَمَّا عُرِجَ بِي إِلَى السَّمَاءِ نَظَرْتُ إِلَى سَاقِ الْعَرْشِ فَإِذَا فِيهِ مَكْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَيَّدْتُهُ بِعَلِيٍّ وَ نَصَرْتُهُ بِعَلِيٍّ وَ رَأَيْتُ اثْنَيْ عَشَرَ نُوراً فَقُلْتُ يَا رَبِّ أَنْوَارُ مَنْ هَذِهِ فَنُودِيتُ يَا مُحَمَّدُ هَذِهِ أَنْوَارُ الْأَئِمَّةِ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ فَلَا تُسَمِّيهِمْ لِي قَالَ نَعَمْ أَنْتَ الْإِمَامُ وَ الْخَلِيفَةُ بَعْدِي تَقْضِي دَيْنِي وَ تُنْجِزُ عِدَاتِي وَ بَعْدَكَ ابْنَاكَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ بَعْدَ الْحُسَيْنِ ابْنُهُ عَلِيٌّ زَيْنُ الْعَابِدِينَ وَ بَعْدَهُ ابْنُهُ مُحَمَّدٌ يُدْعَى بِالْبَاقِرِ وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ جَعْفَرٌ يُدْعَى بِالصَّادِقِ وَ بَعْدَ جَعْفَرٍ ابْنُهُ مُوسَى يُدْعَى بِالْكَاظِمِ وَ بَعْدَ مُوسَى ابْنُهُ عَلِيٌّ يُدْعَى بِالرِّضَا وَ بَعْدَ عَلِيٍّ ابْنُهُ مُحَمَّدٌ يُدْعَى بِالزَّكِيِّ وَ بَعْدَ مُحَمَّدٍ ابْنُهُ عَلِيٌّ يُدْعَى بِالنَّقِيِّ وَ بَعْدَ عَلِيٍّ ابْنُهُ الْحَسَنُ يُدْعَى بِالْأَمِينِ وَ الْقَائِمُ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ سَمِيِّي وَ أَشْبَهُ النَّاسِ بِي يَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً...}}<ref>کفایة الأثر، ص۲۱۳ – ۲۱۸.</ref>؛

در میان [[رجالیان]] [[شیعه]]، تنها [[شیخ طوسی]] نام وی را در کتاب [[رجال شیخ طوسی]] خویش در [[اصحاب حضرت علی]] و [[امام سجاد]] {{عم}} ذکر کرده<ref>ر. ک: رجال الطوسی، ص۵۷ (ش ۴۷۷) و۱۱۰ (ش۱۰۷۳).</ref>، ولی هیچ به [[مذهب]] و [[جرح و تعدیل]] وی اشاره‌ای نکرده و [[نجاشی]] نیز در ترجمه [[ابان بن تغلب]]، اشاره کرده که [[ابان]] از وی [[روایت]] کرده است<ref>ر. ک: رجال النجاشی، ص۱۰ - ۱۱، ش۷.</ref>.

[[علامه مامقانی]]، به استناد ذکر نام [[راوی]] در رجال شیخ طوسی وی را امامی دانسته و با استناد به بعضی [[روایات]]، او را از [[راویان]] [[حسان]] به شمار آورده است<ref>{{عربی|و لم یرد من أصحابنا توثیق الرجل،... و إن کان ربما یکشف عد الشیخ إیاه من أصحاب أمیر المؤمنین و السجاد {{ع}} و عدم غمزه فی مذهبه کاشف عن کونه إمامیاً - کما أوضحناه فی الفائدة السادسة - وانضم إلی ذلک المدائح المذکورة، اندرج الرجل فی الحسان، والله العالم}}؛ (تنقیح المقال، ج۵، ص۱۲۳ - ۱۲۴، ش۶۴۶).</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۵۵-۵۵۷.</ref>

نقل عدّ الشيخ له في رجاله في أصحاب عليّ و عليّ بن الحسين -عليهم السلام-قائلا في الثاني:«الكوفي يكنّى أبا عمران، مات سنة ستّ و تسعين، مولى، و كان أعور».

أقول:نصب إبراهيم النخعي مشهور، كيف! و هو الّذي روى العامّة عنه سبق إسلام أبي بكر. و مرّ منّا عنوانه بلفظ«إبراهيم النخعي»و نقلنا عن الحلية منعه عن تفضيل عليّ-عليه السلام-على عثمان<ref>اصفهانی، ابو نعیم، حلية الأولياء:219/4.</ref> و قد عرفت ما في عدّ الشيخ له في رجاله غير مرّة. و الرواية عن أئمّتنا-عليهم السلام-إنّما تفيد لو كانت الرواية كاشفة عن اعتقاد الراوي بكونهم-عليهم السلام-حجج اللّه(تعالى)و إلا فجميع العامّة يروون عن عليّ-عليه السلام-كما يروون عن عمر. و حدوث المذاهب الأربعة كان بعد عصر الرجل، فانّه توفّي قبل المائة. و المصنّف لا يفكّر في ما قاله!