مصیبت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[مصیبت]] به معنای [[سختی]]، [[بدبختی]]، نکبت و مکروهی است که به [[آدمی]] رسد<ref>لغت‌نامه دهخدا.</ref>. [[سعدی]] می‌نویسد: [[پارسایی]] را دیدم بر کنار دریا که زخم پلنگ داشت و به هیچ دارو به نمی‌شد. مدت‌ها در آن رنجور بود و [[شکر]] خدای عزّوجلّ [[علی]] الدّوام گفتی. پرسیدندش به شکرِ چه می‌گویی؟ گفت شکرِ آنکه به مصیبتی گرفتارم نه به معصیتی<ref>گلستان سعدی.</ref>. | [[مصیبت]] به معنای [[سختی]]، [[بدبختی]]، نکبت و مکروهی است که به [[آدمی]] رسد<ref>لغت‌نامه دهخدا.</ref>. [[سعدی]] می‌نویسد: [[پارسایی]] را دیدم بر کنار دریا که زخم پلنگ داشت و به هیچ دارو به نمی‌شد. مدت‌ها در آن رنجور بود و [[شکر]] خدای عزّوجلّ [[علی]] الدّوام گفتی. پرسیدندش به شکرِ چه می‌گویی؟ گفت شکرِ آنکه به مصیبتی گرفتارم نه به معصیتی<ref>گلستان سعدی.</ref>. | ||
[[امام سجاد]]{{ع}}، بزرگ‌ترین [[مصیبت]] عالم را، [[گرفتاری]] [[انسان]] به اعمالی که موجب [[خشم]] و [[غضب]] [[خدا]] و [[عذاب]] [[عالم آخرت]] شود، دانسته و فرموده است: بار خدایا!... هر مکروهی در برابر [[خشم]] تو ناچیز و هر مصیبتی در برابر [[غضب]] تو [[سهل]] است<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. | [[امام سجاد]] {{ع}}، بزرگ‌ترین [[مصیبت]] عالم را، [[گرفتاری]] [[انسان]] به اعمالی که موجب [[خشم]] و [[غضب]] [[خدا]] و [[عذاب]] [[عالم آخرت]] شود، دانسته و فرموده است: بار خدایا!... هر مکروهی در برابر [[خشم]] تو ناچیز و هر مصیبتی در برابر [[غضب]] تو [[سهل]] است<ref>نیایش چهاردهم.</ref>. | ||
و نیز در دعای دیگری فرموده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ... وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ}}<ref>نیایش هشتم.</ref>؛ «بار خدایا!... از بزرگ‌ترین [[حسرت]] و سنگین‌ترین [[مصیبت]] و بدترین شوربختی‌ها و بد سرانجامی‌ها یعنی [[محروم]] شدن از [[ثواب]] [[آخرت]] و گرفتار شدن به [[عقاب]] [[روز رستخیز]]، به تو [[پناه]] می‌بریم». | و نیز در دعای دیگری فرموده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ... وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ}}<ref>نیایش هشتم.</ref>؛ «بار خدایا!... از بزرگ‌ترین [[حسرت]] و سنگین‌ترین [[مصیبت]] و بدترین شوربختی‌ها و بد سرانجامی‌ها یعنی [[محروم]] شدن از [[ثواب]] [[آخرت]] و گرفتار شدن به [[عقاب]] [[روز رستخیز]]، به تو [[پناه]] می‌بریم». | ||
[[امام زین‌العابدین]]{{ع}}، از [[خداوند]] [[قادر]] [[یکتا]] درخواست می‌کند که با [[قدرت]] بی‌نهایت خود هر [[مصیبت]] و رنجی را از بندگانش دفع کند و آنان را مقرون [[نیکی]] گرداند: «بار خدایا، تو بندگانت را از هر [[رنج]] و [[مصیبت]] نگه می‌داری و حسناتشان ارزانی می‌داری و هر چه خواهی کنی، که تو بر هر کاری [[توانایی]]»<ref>نیایش سی‌و‌دوم.</ref>. | [[امام زین‌العابدین]] {{ع}}، از [[خداوند]] [[قادر]] [[یکتا]] درخواست می‌کند که با [[قدرت]] بی‌نهایت خود هر [[مصیبت]] و رنجی را از بندگانش دفع کند و آنان را مقرون [[نیکی]] گرداند: «بار خدایا، تو بندگانت را از هر [[رنج]] و [[مصیبت]] نگه می‌داری و حسناتشان ارزانی می‌داری و هر چه خواهی کنی، که تو بر هر کاری [[توانایی]]»<ref>نیایش سی‌و‌دوم.</ref>. | ||
در نظر انسان‌های بزرگ [[ارزش]] [[زندگی]] به [[آسایش]] ظاهری و بهره‌مندی‌های [[مادّی]] صرف نیست، تا [[انسان]] به خاطر آن بخواهد از [[کمالات]] و [[فضایل]] [[حقیقی]] بی‌بهره ماند. از این رو در نظر [[امام سجاد]]{{ع}} [[طول عمر]] وقتی [[ارزش]] دارد که همراه با این [[ارزش‌ها]] باشد و به همین سبب از [[خدا]] می‌خواهد که [[طول عمر]] او به گونه‌ای نباشد که به [[قساوت قلب]] بینجامد یا حادثه‌ها و مصیبت‌هایی پیش آید که [[قدر]] و [[منزلت]] [[انسان]] را از بین ببرد: | در نظر انسان‌های بزرگ [[ارزش]] [[زندگی]] به [[آسایش]] ظاهری و بهره‌مندی‌های [[مادّی]] صرف نیست، تا [[انسان]] به خاطر آن بخواهد از [[کمالات]] و [[فضایل]] [[حقیقی]] بی‌بهره ماند. از این رو در نظر [[امام سجاد]] {{ع}} [[طول عمر]] وقتی [[ارزش]] دارد که همراه با این [[ارزش‌ها]] باشد و به همین سبب از [[خدا]] می‌خواهد که [[طول عمر]] او به گونه‌ای نباشد که به [[قساوت قلب]] بینجامد یا حادثه‌ها و مصیبت‌هایی پیش آید که [[قدر]] و [[منزلت]] [[انسان]] را از بین ببرد: | ||
«خداوندا! [[عمر]] مرا آن‌قدر دراز مکن که به [[قساوت]] قلبم انجامد؛ و مرا به حادثه‌ای دردناک و سخت که شکوهم از میان ببرد یا مقامی که [[قدر]] و منزلتم را حقیر گرداند یا نقیصه‌ای که [[مقام]] و [[مرتبت]] خویش از کف بدهم، گرفتار منمای»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. آن [[حضرت]] از [[خداوند بزرگ]] به خاطر [[نجات]] او از حوادث سخت و دشواری‌های جانفزا [[قدردانی]] کرده و می‌فرماید: «ای [[خداوند]]! [تو را [[سپاس]]] که بسیاری از ابرهای [[بلا]] را که بر سر من [[خیمه]] زده بود، پراکنده ساختی... و چشمان حوادثِ بسیاری را از من بردوختی و حجاب‌های [[غم]] و [[اندوه]] فراوانی را به یک سو زدی... چه بسا به سر در افتاده بودم و تو مرا بر پای داشتی و چه بسا [[مسکنت]] و [[بیچارگی]] که به یکباره از میان برداشتی»<ref>نیایش چهل‌و‌نهم.</ref>. | «خداوندا! [[عمر]] مرا آن‌قدر دراز مکن که به [[قساوت]] قلبم انجامد؛ و مرا به حادثه‌ای دردناک و سخت که شکوهم از میان ببرد یا مقامی که [[قدر]] و منزلتم را حقیر گرداند یا نقیصه‌ای که [[مقام]] و [[مرتبت]] خویش از کف بدهم، گرفتار منمای»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>. آن [[حضرت]] از [[خداوند بزرگ]] به خاطر [[نجات]] او از حوادث سخت و دشواری‌های جانفزا [[قدردانی]] کرده و می‌فرماید: «ای [[خداوند]]! [تو را [[سپاس]]] که بسیاری از ابرهای [[بلا]] را که بر سر من [[خیمه]] زده بود، پراکنده ساختی... و چشمان حوادثِ بسیاری را از من بردوختی و حجاب‌های [[غم]] و [[اندوه]] فراوانی را به یک سو زدی... چه بسا به سر در افتاده بودم و تو مرا بر پای داشتی و چه بسا [[مسکنت]] و [[بیچارگی]] که به یکباره از میان برداشتی»<ref>نیایش چهل‌و‌نهم.</ref>. | ||
در [[مکتب]] [[امام سجاد]]{{ع}} از دست دادن فرصت‌های مناسب [[عبادت]] و [[بندگی]]، به ویژه [[فرصت]] [[ارزشمند]] [[ماه رمضان]]، موجب [[اندوه]] و [[نگرانی]] است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا، وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا}}؛ «بار خدایاا! [[درود]] بفرست بر [[محمد و خاندان او]] از سپری شدن [[رمضان]] اندوهگینیم، تو ما را بر [[اندوه]] این [[فراق]] [[پاداش]] [[خیر]] ده و این [[روز]] [[عید]] و [[روز]] [[روزه]] گشادن را بر ما [[مبارک]] گردان»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.<ref>الصحیفة السجادیه، امام زین‌العابدین{{ع}}،، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ | در [[مکتب]] [[امام سجاد]] {{ع}} از دست دادن فرصت‌های مناسب [[عبادت]] و [[بندگی]]، به ویژه [[فرصت]] [[ارزشمند]] [[ماه رمضان]]، موجب [[اندوه]] و [[نگرانی]] است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا، وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا}}؛ «بار خدایاا! [[درود]] بفرست بر [[محمد و خاندان او]] از سپری شدن [[رمضان]] اندوهگینیم، تو ما را بر [[اندوه]] این [[فراق]] [[پاداش]] [[خیر]] ده و این [[روز]] [[عید]] و [[روز]] [[روزه]] گشادن را بر ما [[مبارک]] گردان»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.<ref>الصحیفة السجادیه، امام زین‌العابدین {{ع}}،، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ گلستان، مصلح‌الدین سعدی، قدیانی، تهران، ۱۳۷۰؛ لغت‌نامه، علی‌اکبر دهخدا، دانشگاه تهران، ۱۳۶۷.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «مصیبت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۴۰۷.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||