پرش به محتوا

توبه در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲: خط ۴۲:


=== نخست: تشريع الهی ===
=== نخست: تشريع الهی ===
{{همچنین|تشریع}}
یکی از وجوه ارتباط توبه با [[خداوند متعال]]، وجه [[تشریعی]] توبه است. اگر خداوند متعال توبه را تشريع نمی‌‍کرد و آن را به [[بندگان]] خویش یاد نمی‌داد، هیچ [[گناه‌کاری]] برای [[پاک‌سازی]] خود از [[گناه]] تلاش نمی‌کرد. خداوند متعال نه تنها توبه را تشریح کرده، بلکه آن را به بندگان [[آموزش]] داده، [[واجب]] کرده و بندگان خویش را به آن [[تشویق]] کرده است.
یکی از وجوه ارتباط توبه با [[خداوند متعال]]، وجه [[تشریعی]] توبه است. اگر خداوند متعال توبه را تشريع نمی‌‍کرد و آن را به [[بندگان]] خویش یاد نمی‌داد، هیچ [[گناه‌کاری]] برای [[پاک‌سازی]] خود از [[گناه]] تلاش نمی‌کرد. خداوند متعال نه تنها توبه را تشریح کرده، بلکه آن را به بندگان [[آموزش]] داده، [[واجب]] کرده و بندگان خویش را به آن [[تشویق]] کرده است.


خط ۴۷: خط ۴۸:


=== دوم: حکم به وجوب ===
=== دوم: حکم به وجوب ===
{{همچنین|وجوب}}
یکی از وجوهی که [[توبه]] را به [[خداوند متعال]] مرتبط می‌سازد، این است که [[خداوند]] [[توبه]] را بر [[بندگان]] [[واجب]] کرده است. قرآن کریم بارها به صورت [[وجوب]] به بندگان [[امر]] کرده است که از [[گناهان]] توبه کنند<ref>ر.ک: سوره هود، آیه ۳، ۵۲، ۶۱ و ۹۰؛ سوره تحریم، آیه ۸؛ سوره نور، آیه ۳۱.</ref>.
یکی از وجوهی که [[توبه]] را به [[خداوند متعال]] مرتبط می‌سازد، این است که [[خداوند]] [[توبه]] را بر [[بندگان]] [[واجب]] کرده است. قرآن کریم بارها به صورت [[وجوب]] به بندگان [[امر]] کرده است که از [[گناهان]] توبه کنند<ref>ر.ک: سوره هود، آیه ۳، ۵۲، ۶۱ و ۹۰؛ سوره تحریم، آیه ۸؛ سوره نور، آیه ۳۱.</ref>.


خط ۵۲: خط ۵۴:


=== سوم: دعوت و تشویق الهی ===
=== سوم: دعوت و تشویق الهی ===
{{همچنین|دعوت الهی}}
[[قرآن کریم]] علاوه بر آنکه [[توبه]] را [[تشریع]] و آن را به صورت عمومی به [[بندگان]] [[واجب]] کرده و شرایط آن را نیز به آنها آموخته، به تشویق بندگان [[گناه‌کار]] پرداخته است. از جمله به آنها یادآور شده که توبه مایه [[فلاح]] و موجب [[رستگاری]] است<ref>{{متن قرآن|وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}} «و همگان ای مؤمنان! به درگاه خداوند توبه کنید، باشد که رستگار گردید» سوره نور، آیه ۳۱.</ref>. و فرموده است: [[خداوند]] [[توبه]] کنندگان را [[دوست]] می‌‌دارد {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ}}<ref>بی‌گمان خداوند توبه کاران را دوست» سوره بقره، آیه ۲۲۲.</ref><ref>مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی، اخلاق الهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الهی، ج۱، ص۱۳۲.</ref>.
[[قرآن کریم]] علاوه بر آنکه [[توبه]] را [[تشریع]] و آن را به صورت عمومی به [[بندگان]] [[واجب]] کرده و شرایط آن را نیز به آنها آموخته، به تشویق بندگان [[گناه‌کار]] پرداخته است. از جمله به آنها یادآور شده که توبه مایه [[فلاح]] و موجب [[رستگاری]] است<ref>{{متن قرآن|وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}} «و همگان ای مؤمنان! به درگاه خداوند توبه کنید، باشد که رستگار گردید» سوره نور، آیه ۳۱.</ref>. و فرموده است: [[خداوند]] [[توبه]] کنندگان را [[دوست]] می‌‌دارد {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ}}<ref>بی‌گمان خداوند توبه کاران را دوست» سوره بقره، آیه ۲۲۲.</ref><ref>مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی، اخلاق الهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الهی، ج۱، ص۱۳۲.</ref>.


=== چهارم: امداد و توفيق الهی ===
=== چهارم: امداد و توفيق الهی ===
{{همچنین|امداد الهی|توفیق الهی}}
یکی از وجوه ارتباط توبه با [[خداوند]]، این است که به بندگان توفيق توبه عطا می‌کند. توبه کار [[نیکی]] است که [[بنده]] انجام می‌‌دهد. تحقق این [[کار نیک]] مانند تمامی [[حسنات]] نیازمند نیروست و همه قوت و نیرو از آن خداست. خداست که [[قلب]] بنده را از [[گناه]] بیزار می‌‌کند، به او نیروی خودداری و [[پرهیز]] می‌دهد و اسباب و شرایط را برای [[دوری از گناه]] فراهم می‌کند و توبه در [[اختیار]] کند. بنده قرار می‌دهد؛ بنابراین بدون توفيق [[الهی]] برای بنده ممکن نیست که از گناه برگردد و توبه کند<ref>ر. ک: سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۲۳۷.</ref>. این [[توفیق]] همان عنایتی است که قرآن کریم آن را توبه [[خدا]] می‌نامد.
یکی از وجوه ارتباط توبه با [[خداوند]]، این است که به بندگان توفيق توبه عطا می‌کند. توبه کار [[نیکی]] است که [[بنده]] انجام می‌‌دهد. تحقق این [[کار نیک]] مانند تمامی [[حسنات]] نیازمند نیروست و همه قوت و نیرو از آن خداست. خداست که [[قلب]] بنده را از [[گناه]] بیزار می‌‌کند، به او نیروی خودداری و [[پرهیز]] می‌دهد و اسباب و شرایط را برای [[دوری از گناه]] فراهم می‌کند و توبه در [[اختیار]] کند. بنده قرار می‌دهد؛ بنابراین بدون توفيق [[الهی]] برای بنده ممکن نیست که از گناه برگردد و توبه کند<ref>ر. ک: سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۲۳۷.</ref>. این [[توفیق]] همان عنایتی است که قرآن کریم آن را توبه [[خدا]] می‌نامد.


۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش