حجة الوداع در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

==[[مناسک]] پیامبر{{صل}} در [[حج تمتع]]==

[[رسول خدا]]{{صل}} در [[انتظار]] ایام حج، بی‌آنکه در خانه‌های [[مکه]] ساکن شود، تا ۸ [[ذیحجه]] در [[ابطح]] در حاشیه مکه و در مسیر [[منا]] [[خیمه]] زد و آنجا ماند و پس از انجام دادن [[اعمال]][[ حج]] دوباره به همین مکان بازگشت و تا هنگام عزیمت به [[مدینه]] در آنجا ماند و به هیچ خانه‌ای فرود نیامد و به زیر هیچ سایه‌ای نرفت<ref>المغازی، ج ۳، ص۱۰۹۹ - ۱۱۰۰؛ امتاع الاسماع، ج ۲، ص۱۰۹؛ الطبقات، ج ۲، ص۱۷۳ - ۱۷۴.</ref>. با فرا رسیدن ۸ ذیحجه، ایشان و مسلمانان برای اعمال حج از مکه به سوی منا [[حرکت]] کردند. عده‌ای که از احرام خارج شده بودند، دوباره به [[نیت]] حج، احرام بسته و [[نماز ظهر]] و عصر و [[مغرب]] و عشا را در منا خوانده و[[ شب]] را همانجا ماندند و در [[روز]] نهم پس از [[اقامه نماز]] [[صبح ]]و [[طلوع ]][[آفتاب]] به [[عرفات]] رفتند. رسول خدا{{صل}} پیش از نمازظهر و عصر در عرفات خطبه‌ای خوانده<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۱۰۹؛ سنن الدارمی، ج ۲، ص۱۴۷.</ref> و پس از اقامه نماز تا غروب در آنجا به [[دعا]] پرداخت و سپس شب دهم را تا [[طلوع فجر]] در [[مزدلفه]] ماندند و همزمان با طلوع [[خورشید]] به منا رفتند<ref>سنن الدارمی، ج ۲، ص۴۸ - ۴۹؛ المغازی، ج ۳، ص۱۱۰۶ - ۱۱۰۷.</ref>. ایشان [[اجازه]] داد [[زنان]] و [[ناتوانان]] شب در مزدلفه نمانند و به منا روند. این در حالی بود که پیش از این بخشی از [[حاجیان]] که به آنها حمس می‌گفتند پیش از [[غروب ]][[آفتاب]] [[عرفه]] را ترک می‌کردند و بی‌توقف در [[مزدلفه]] به [[منا]] می‌رفتند<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۱، ص۱۹۹؛ امتاع الاسماع، ج ۲، ص۱۱۳ - ۱۱۵؛ الطبقات، ج ۲، ص۱۷۳ - ۱۷۴.</ref>. [[مناسک]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[روز]] دهم ([[عید قربان]]) در منا با [[رمی]] جمره [[عقبه]] آغازید و خطبه‌ای را نیز در این روز خواند، آن‌گاه در [[قربانگاه]] ۱۰۰ [[قربانی]] را با کمک علی{{ع}} [[ذبح]] کردند و اندکی را [[مصرف]] و مانده را [[صدقه]] و [[هدیه]] دادند<ref>المغازی، ج ۳، ص۱۱۰۷ - ۱۱۰۸؛ انساب الاشراف، ج ۱، ص۴۷۴ - ۴۷۵؛ البدایة والنهایه، ج ۵، ص۲۰۷.</ref>. پیامبر{{صل}} افزون بر این، به [[نیابت]] [[زنان]] خود نیز گاوی را قربانی کرد<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۲، ص۶۰۲؛ البدایة والنهایه، ج ۵، ص۲۰۷؛ سبل الهدی، ج ۹، ص۸۳ - ۸۴.</ref>. آن حضرت پس از [[عمل ]]قربانی، با تراشیدن سر از [[احرام]] خارج شد<ref>المغازی، ج ۳، ص۱۱۰۸ - ۱۱۰۹.</ref>. به گزارش [[طبری]] در عید قربان، نزد جمرات ایستاد و فرمود: هذا یوم‌الحج الأکبر<ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص۵۲ - ۵۳.</ref>. در همین روز، آن حضرت محدوده وقوف در عرفه و مشعر و حد قربانگاه را تعیین کرد<ref>السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۲، ص۶۰۵ - ۶۰۶.</ref>؛ سپس به [[طواف]] [[کعبه]] رفته و پس از [[نماز]] طواف، سعی [[صفا و مروه]] و سرانجام، طواف [[نسا ]]و نماز آن را به جا آورد و از آب [[زمزم]] نوشید<ref>الثقات، ج ۲، ص۱۲۹؛ سبل‌الهدی، ج ۸، ص۴۷۹.</ref>. به [[نقلی]] در همین روز دهم به منا بازگشت و نمازظهر و عصر را در آنجا خواند؛ ولی به گزارش دیگری نمازظهر و عصر را در [[مکه]] خواند و آن‌گاه به منا رفت و تا روز سیزدهم در منا ماند (ایام منا یا ایام تشریق) و در هریک از روزهای ۱۱ - ۱۳ [[ذیحجه]] به رمی جمرات سه‌گانه (اولاء، وسطا و عقبا) پرداخت<ref>المغازی، ج ۳، ص۱۱۱۰؛ سبل الهدی، ج ۸، ص۴۸۰ - ۴۸۱.</ref>. [[واقدی]] به نقل از [[عکرمه]] و [[ابن‌عباس]] گزارش مفصلی از [[خطبه]] حضرت در [[روز]] ۱۱ [[ذیحجه]] به دست داده است<ref>المغازی، ج ۳، ص۱۱۱۱ - ۱۱۱۵؛ الطبقات، ج ۲، ص۱۷۴.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} بعدازظهر روز سیزدهم از [[منا]] به [[مکه]] و [[اقامتگاه]] خود در [[ابطح]] رفت و[[ شب]] در آنجا ماند و در همین شب دستور داد پیش از ترک مکه [[طواف]] کنند و خود نیز هنگام [[سحر]] و پیش از [[نماز صبح]] طواف به جا آورد و [[صبح ]]روز ۱۴ ذیحجه راه [[مدینه]] را در پیش گرفت<ref>الطبقات، ج ۲، ص۱۸۲ - ۱۸۳؛ تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۱۰۹ - ۱۱۲؛ جوامع السیرة النبویه، ص۲۰۷ - ۲۰۸؛ سبل الهدی، ج ۸، ص۴۸۳.</ref>. ۱۸ ذیحجه در [[غدیرخم]] ایستاد و به [[فرمان خدا]] خطبه‌ای مهم خواند و در آن به [[مردم]] درباره [[قرآن و عترت]] فراوان سفارش کرد و از [[جانشینی حضرت علی]]{{ع}} پس از خود خبر داد<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص۱۱۲؛ البدایة والنهایه، ج ۵، ص۲۲۹ - ۲۳۰.</ref>.<ref>[[علی محمدی یدک|محمدی یدک، علی]]، [[حجة‌الوداع - محمدی یدک (مقاله)|مقاله «حجة‌الوداع»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۰ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۰، ص ۴۷۵.</ref>

== منابع ==