بحث:حج در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←آثار سیاسی ـ اجتماعی حج
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== آثار سیاسی ـ اجتماعی حج == | == آثار سیاسی ـ اجتماعی حج == | ||
حج از نگاه سیاسی اجتماعی دارای آثار فراوانی مانند محکمشدن پیوندها و نزدیکی [[دلها]] و تفاهم و [[وحدت]] بیشتر میان مسلمانان و برداشتن موانع و برقراری [[پیمانها]] و مبادلات معنوی و مادی است و مورد توجه [[اندیشمندان اسلامی]] بوده<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲۵/۳۹ و ۴۶.</ref> و در اینجا به مهمترین آنها اشاره میشود: | حج از نگاه سیاسی اجتماعی دارای آثار فراوانی مانند محکمشدن پیوندها و نزدیکی [[دلها]] و تفاهم و [[وحدت]] بیشتر میان مسلمانان و برداشتن موانع و برقراری [[پیمانها]] و مبادلات معنوی و مادی است و مورد توجه [[اندیشمندان اسلامی]] بوده<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲۵/۳۹ و ۴۶.</ref> و در اینجا به مهمترین آنها اشاره میشود: | ||
# آثار فرهنگی و [[تبلیغی]]: [[روایات]] رسیده از [[رسول خدا]]{{صل}} و [[ائمه معصوم]]{{ع}}، درباره بعد تبلیغی حج، زیاد است. برخی از [[روایات]]، مهمترین [[هدف]] این [[مراسم]] را [[شناخت]] آثار و [[اخبار]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[ائمه معصوم]]{{ع}} ذکر کردهاند؛ چنانکه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بهطور مطلق [[حج]] را موجب [[تحکیم]] و [[تقویت دین]] و [[همبستگی]] [[مسلمانان]] معرفی کرده است<ref>نهج البلاغه، ح۲۴۴، ۵۵۵.</ref> و [[امام صادق]]{{ع}} به این نکته توجه داده است که [[اجتماع]] در حج از شرق و غرب، افزون بر شناخت متقابل افراد نسبت به هم و منافع اقتصادی برای [[مسلمین]]، سبب شناخت آثار و شناخت و احیای اخبار و [[گفتار پیامبر]]{{صل}} و فراموش نشدن آنها میشود<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة، ۱۱/۱۴.</ref>. همچنین بعضی از روایات، [[حج]] مقبول را حجی میدانند که [[مسلمان]] ضمن انجام آن، [[ولایت]] و [[دوستی]] خود را نیز بر [[امام حق]] عرضه و از [[دشمنان دین]] [[اعلام برائت]] کند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۹۳.</ref>. | # '''آثار فرهنگی و [[تبلیغی]]:''' [[روایات]] رسیده از [[رسول خدا]]{{صل}} و [[ائمه معصوم]]{{ع}}، درباره بعد تبلیغی حج، زیاد است. برخی از [[روایات]]، مهمترین [[هدف]] این [[مراسم]] را [[شناخت]] آثار و [[اخبار]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[ائمه معصوم]]{{ع}} ذکر کردهاند؛ چنانکه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بهطور مطلق [[حج]] را موجب [[تحکیم]] و [[تقویت دین]] و [[همبستگی]] [[مسلمانان]] معرفی کرده است<ref>نهج البلاغه، ح۲۴۴، ۵۵۵.</ref> و [[امام صادق]]{{ع}} به این نکته توجه داده است که [[اجتماع]] در حج از شرق و غرب، افزون بر شناخت متقابل افراد نسبت به هم و منافع اقتصادی برای [[مسلمین]]، سبب شناخت آثار و شناخت و احیای اخبار و [[گفتار پیامبر]]{{صل}} و فراموش نشدن آنها میشود<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة، ۱۱/۱۴.</ref>. همچنین بعضی از روایات، [[حج]] مقبول را حجی میدانند که [[مسلمان]] ضمن انجام آن، [[ولایت]] و [[دوستی]] خود را نیز بر [[امام حق]] عرضه و از [[دشمنان دین]] [[اعلام برائت]] کند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۳۹۳.</ref>. | ||
# تبادل اطلاعات و روشنگری: حج بزرگترین تجمع مسلمانانِ سراسر [[جهان]] است که در هر سال تکرار میشود و نیروی انسانی بزرگی را با هدف [[اطلاعرسانی]] و روشنگری درباره مسائل مختلف مسلمانان، در [[اختیار]] [[جهان اسلام]] قرار میدهد<ref>محمدی و فلاحزاده، ظرفیتهای حج در تحقق بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی، ۸۶–۸۷.</ref>. سیل [[عظیم]] جمعیتی که هر ساله در [[مکه مکرمه]] جمع میشوند و با خود، افزون بر [[فرهنگ دینی]] مشترک، خردهفرهنگهای محلی را نیز به همراه میآورند، سرمایهای است که در هیچکجای جهان پیدا نمیشود<ref>سلطانی، تجلی توحید، ۱۳۸.</ref>. یکی از [[وظایف مسلمانان]]، پیبردن به این [[واقعیت]] است که حج چیست و چرا باید برای همیشه بخشی از امکانات مادی و [[معنوی]] مسلمانان به آن اختصاص یابد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۷۷.</ref>. | # '''تبادل اطلاعات و روشنگری:''' حج بزرگترین تجمع مسلمانانِ سراسر [[جهان]] است که در هر سال تکرار میشود و نیروی انسانی بزرگی را با هدف [[اطلاعرسانی]] و روشنگری درباره مسائل مختلف مسلمانان، در [[اختیار]] [[جهان اسلام]] قرار میدهد<ref>محمدی و فلاحزاده، ظرفیتهای حج در تحقق بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی، ۸۶–۸۷.</ref>. سیل [[عظیم]] جمعیتی که هر ساله در [[مکه مکرمه]] جمع میشوند و با خود، افزون بر [[فرهنگ دینی]] مشترک، خردهفرهنگهای محلی را نیز به همراه میآورند، سرمایهای است که در هیچکجای جهان پیدا نمیشود<ref>سلطانی، تجلی توحید، ۱۳۸.</ref>. یکی از [[وظایف مسلمانان]]، پیبردن به این [[واقعیت]] است که حج چیست و چرا باید برای همیشه بخشی از امکانات مادی و [[معنوی]] مسلمانان به آن اختصاص یابد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۷۷.</ref>. | ||
# تقویت [[همبستگی]]: پراکندگی جغرافیایی و فرهنگی [[جهان اسلام]] میتواند مانعی در مسیر [[هویتیابی]] مشترک و همبستگی جهان اسلام باشد و [[حج]] جایگاهی است که در عین حضور حداکثری [[ملتها]] و [[فرهنگ اسلامی]]، نهایت [[یکدلی]] و [[وحدت]] در آن وجود دارد. به این ترتیب مسلمانان در حج میآموزند که ملیتها را در [[سایه]] [[ایمان به خدا]] و [[تقوا]] کنار بگذارند و اسلام را مایه و محور وحدت و [[همگرایی]] خود قرار دهند<ref>محمدی و فلاحزاده، ظرفیتهای حج در تحقق بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی، ۹۲–۹۳.</ref>؛ چنانکه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[هدف]] از حج را [[تقویت دین]] و نزدیکی [[دینداران]] شمرده است<ref>نهج البلاغه، ح۲۴۴، ۵۵۵.</ref>. تقویت دین در صورت افزوده شدن بر [[ایمان]] و عدد [[پیروان]] [[دین]] و مطابقت عمل آنان با [[دین]] شکل میگیرد. قوت اسلام به [[نیرومندی]] مسلمانان بستگی دارد و [[قدرت]] مسلمانان، وابسته به [[استحکام]] پیوند و [[اتحاد]] میان آنان است؛ بنابراین فرصت[[حج]]، فرصتی برای نشر [[حقایق]] [[اسلامی]] و تقویت پیوند مسلمانان است و یکی از فلسفههای [[فریضه]] حج، محکمشدن پیوندها و تفاهم بیشتر میان [[مسلمانان]] است<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲۵/۳۹ و ۸۹–۹۰.</ref>. | # '''تقویت [[همبستگی]]:''' پراکندگی جغرافیایی و فرهنگی [[جهان اسلام]] میتواند مانعی در مسیر [[هویتیابی]] مشترک و همبستگی جهان اسلام باشد و [[حج]] جایگاهی است که در عین حضور حداکثری [[ملتها]] و [[فرهنگ اسلامی]]، نهایت [[یکدلی]] و [[وحدت]] در آن وجود دارد. به این ترتیب مسلمانان در حج میآموزند که ملیتها را در [[سایه]] [[ایمان به خدا]] و [[تقوا]] کنار بگذارند و اسلام را مایه و محور وحدت و [[همگرایی]] خود قرار دهند<ref>محمدی و فلاحزاده، ظرفیتهای حج در تحقق بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی، ۹۲–۹۳.</ref>؛ چنانکه [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[هدف]] از حج را [[تقویت دین]] و نزدیکی [[دینداران]] شمرده است<ref>نهج البلاغه، ح۲۴۴، ۵۵۵.</ref>. تقویت دین در صورت افزوده شدن بر [[ایمان]] و عدد [[پیروان]] [[دین]] و مطابقت عمل آنان با [[دین]] شکل میگیرد. قوت اسلام به [[نیرومندی]] مسلمانان بستگی دارد و [[قدرت]] مسلمانان، وابسته به [[استحکام]] پیوند و [[اتحاد]] میان آنان است؛ بنابراین فرصت[[حج]]، فرصتی برای نشر [[حقایق]] [[اسلامی]] و تقویت پیوند مسلمانان است و یکی از فلسفههای [[فریضه]] حج، محکمشدن پیوندها و تفاهم بیشتر میان [[مسلمانان]] است<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲۵/۳۹ و ۸۹–۹۰.</ref>. | ||
# فرصت تصمیمگیریهای مهم: [[مسلمانان]] در دنیای امروز بهطور جدی به مرکزی برای تصمیمگیریهای مهم و کلان برای پرهیز از تشتت و پراکندگی و [[وابستگی]] به گروهبندیهای خارج [[جهان اسلام]] نیازمند هستند که این نیاز میتواند در [[حج]] تأمین شود. توجهنکردن یا ناآشنایی [[رهبران]] [[کشورهای اسلامی]] با این ظرفیت حج، به رنجورشدن جهان اسلام از [[تفرقه]] و جدایی منجر شده است<ref>سلطانی، تجلی توحید، ۱۰۷.</ref>.<ref>[[سید محمود طاهری|طاهری]] و [[پروین سادات قوامی|قوامی]]، [[حج ابراهیمی (مقاله)|مقاله «حج ابراهیمی»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۴]]، ص ۲۶۷.</ref> | # '''فرصت تصمیمگیریهای مهم:''' [[مسلمانان]] در دنیای امروز بهطور جدی به مرکزی برای تصمیمگیریهای مهم و کلان برای پرهیز از تشتت و پراکندگی و [[وابستگی]] به گروهبندیهای خارج [[جهان اسلام]] نیازمند هستند که این نیاز میتواند در [[حج]] تأمین شود. توجهنکردن یا ناآشنایی [[رهبران]] [[کشورهای اسلامی]] با این ظرفیت حج، به رنجورشدن جهان اسلام از [[تفرقه]] و جدایی منجر شده است<ref>سلطانی، تجلی توحید، ۱۰۷.</ref>.<ref>[[سید محمود طاهری|طاهری]] و [[پروین سادات قوامی|قوامی]]، [[حج ابراهیمی (مقاله)|مقاله «حج ابراهیمی»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۴]]، ص ۲۶۷.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |