شناخت: تفاوت میان نسخهها
←نقش عقل و تفکر در شناخت
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
*[[امام علی]] {{ع}} بر مسئله شناخت تأکید دارد تأکید دارد و اعمال و [[رفتار]] [[مردمان]] را بدون شناخت، فاقد [[ارزش]] میداند. از اینرو خطاب به [[کمیل]] میفرماید: هیچ کار و حرکتی نیست، مگر اینکه تو در آن محتاج شناخت و معرفتی. انسانی که در طول [[زندگی]] به شناخت صحیح دست یابد، واجد صفت [[حکمت]] میشود شناخت در واقع پلی است بهسوی [[حکمت]] و [[زندگی]] حکیمانه؛ و در حد نهایت آن جزو اسماء و [[صفات الهی]] است و مرتبه والای آن در [[انسان کامل]]، یعنی [[امامان معصوم]] {{عم}} که از [[حکمت]] علمی و عملی برخوردارند، متجلی است. [[انسانها]] نیز در مسیر [[زندگی]] در صورت بروز شناختهای اصیل میتوانند به صفت [[حکیم]] متصف شوند. در این صورت گفتار و عملکرد آنها بهنسبت [[میزان]] شناخت، با [[حق]] و [[حکمت]] منطبق میشود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۵۰۹.</ref>. | *[[امام علی]] {{ع}} بر مسئله شناخت تأکید دارد تأکید دارد و اعمال و [[رفتار]] [[مردمان]] را بدون شناخت، فاقد [[ارزش]] میداند. از اینرو خطاب به [[کمیل]] میفرماید: هیچ کار و حرکتی نیست، مگر اینکه تو در آن محتاج شناخت و معرفتی. انسانی که در طول [[زندگی]] به شناخت صحیح دست یابد، واجد صفت [[حکمت]] میشود شناخت در واقع پلی است بهسوی [[حکمت]] و [[زندگی]] حکیمانه؛ و در حد نهایت آن جزو اسماء و [[صفات الهی]] است و مرتبه والای آن در [[انسان کامل]]، یعنی [[امامان معصوم]] {{عم}} که از [[حکمت]] علمی و عملی برخوردارند، متجلی است. [[انسانها]] نیز در مسیر [[زندگی]] در صورت بروز شناختهای اصیل میتوانند به صفت [[حکیم]] متصف شوند. در این صورت گفتار و عملکرد آنها بهنسبت [[میزان]] شناخت، با [[حق]] و [[حکمت]] منطبق میشود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۵۰۹.</ref>. | ||
==[[شناخت]] در [[قرآن]]== | |||
==امکان [[شناخت]]== | |||
==[[ترغیب]] به [[شناخت]]== | |||
==اهمیت و [[ارزش]] [[شناخت]]== | |||
==گستره [[شناخت]]== | |||
==[[هدف]] [[شناخت]]== | |||
==[[ابزارهای شناخت]]== | |||
===ابزار برونی=== | |||
====حواس==== | |||
====[[تاریخ]]==== | |||
===ابزار درونی=== | |||
====[[عقل]]==== | |||
====[[تفکر]]==== | |||
====[[تعقل]]==== | |||
====[[تدبر]]==== | |||
====[[تذکر]]==== | |||
===[[قلب]]=== | |||
===[[فطرت]]=== | |||
==[[اقسام شناخت]]== | |||
===[[شناخت حسی]]=== | |||
===[[شناخت عقلی]]=== | |||
===[[شناخت]] [[شهودی]]=== | |||
===[[شناخت]] [[وحیانی]]=== | |||
==شناختهای بی اعتبار== | |||
===[[شناخت]] ظنی=== | |||
===[[شناخت]] تخیلی=== | |||
===[[شناخت]] [[تقلیدی]]=== | |||
==شرایط [[شناخت]]== | |||
===[[ایمان]]=== | |||
===[[عمل صالح]]=== | |||
===[[تقوا]]=== | |||
==موانع و آفات [[شناخت]]== | |||
===[[کفر]]=== | |||
===[[گناه]]=== | |||
===[[فسق]]=== | |||
===[[هوای نفس]]=== | |||
===[[کبر]]=== | |||
===[[لجاجت]] و بهانه جویی=== | |||
===[[غفلت]]=== | |||
===وسوسههای درونی=== | |||
===ماندن در [[شک]]=== | |||
===عمل نکردن به رهاورد [[شناخت]]=== | |||
==نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در شناخت== | ==نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در شناخت== | ||
*در [[مکتب]] [[نهج البلاغه]]، شناخت و [[معرفت]] در سایه [[تفکر]] و [[تعقل]] حاصل میشود. بر این اساس به [[فرزند]] خویش میفرماید: بینیازترین [[بینیازی]]، [[عقل]] است و بزرگترین [[ناداری]]، [[نابخردی]]<ref>حکمت ۳۸: {{متن حدیث|إِنَّ أَغْنَی الْغِنَی الْعَقْلُ وَ أَکْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ }}</ref>. [[تفکر]] و [[اندیشه]] بهعنوان تمرین در بهرهگیری بیشتر از نیروهای [[باطنی]] و قلبی است که در وجود [[آدمی]] نهفتهاند. بر همین اساس در [[تفکر]] [[دینی]] یک ساعت [[تفکر]] را [[برتر]] از هفتاد سال [[عبادت]] دانستهاند. نیروهای ادراکی [[انسان]] در سایه [[تفکر]] بالنده میشوند و [[تفکر]] به رشد و توسعه قوای [[عقلی]] میانجامد. در نتیجه، استعدادهای [[انسان]] تبلور و بروز مییابد و به [[پیشرفت]] [[آدمی]] در [[زندگی]] میانجامد. از اینرو [[امام]] {{ع}} میفرماید: آنکه بیندیشد، بینا شود<ref>نامه ۳۱: {{متن حدیث|مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ}}</ref>. [[فکر]]، آینهای روش است<ref>حکمت ۳۶۵: {{متن حدیث| الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ}}</ref>. هیچ دانشی چون [[تفکر]] نیست<ref>حکمت ۱۰۹: {{متن حدیث|لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 509-510.</ref>. | *در [[مکتب]] [[نهج البلاغه]]، شناخت و [[معرفت]] در سایه [[تفکر]] و [[تعقل]] حاصل میشود. بر این اساس به [[فرزند]] خویش میفرماید: بینیازترین [[بینیازی]]، [[عقل]] است و بزرگترین [[ناداری]]، [[نابخردی]]<ref>حکمت ۳۸: {{متن حدیث|إِنَّ أَغْنَی الْغِنَی الْعَقْلُ وَ أَکْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ }}</ref>. [[تفکر]] و [[اندیشه]] بهعنوان تمرین در بهرهگیری بیشتر از نیروهای [[باطنی]] و قلبی است که در وجود [[آدمی]] نهفتهاند. بر همین اساس در [[تفکر]] [[دینی]] یک ساعت [[تفکر]] را [[برتر]] از هفتاد سال [[عبادت]] دانستهاند. نیروهای ادراکی [[انسان]] در سایه [[تفکر]] بالنده میشوند و [[تفکر]] به رشد و توسعه قوای [[عقلی]] میانجامد. در نتیجه، استعدادهای [[انسان]] تبلور و بروز مییابد و به [[پیشرفت]] [[آدمی]] در [[زندگی]] میانجامد. از اینرو [[امام]] {{ع}} میفرماید: آنکه بیندیشد، بینا شود<ref>نامه ۳۱: {{متن حدیث|مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ}}</ref>. [[فکر]]، آینهای روش است<ref>حکمت ۳۶۵: {{متن حدیث| الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ}}</ref>. هیچ دانشی چون [[تفکر]] نیست<ref>حکمت ۱۰۹: {{متن حدیث|لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 509-510.</ref>. |