پرش به محتوا

جهان‌بینی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{خرد}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font...» ایجاد کرد)
 
خط ۹: خط ۹:


==مقدمه==
==مقدمه==
اصطلاح [[جهان بینی]] یا جهان‌نگری که با ولتانشونگ (Weltanschauung) آلمانی مترادف است به مجموعه‌ای از [[باورها]] اشاره دارد که نظرگاه یک گروه خاص [[اجتماعی]] را ـ اعم از یک [[طبقه اجتماعی]]، یک [[نسل]] یا یک [[فرقه]] مذهبی ـ از [[جهان]] تشکیل می‌دهند.<ref>فرهنگ جامعه‌شناسی، ص ۴۲۲.</ref> جهان بینی به معنای [[جهان‌شناسی]] است نه جهان احساسی و به مسئله معروف [[شناخت]] مربوط می‌شود که از مختصات [[انسان]] است، برخلاف [[احساس]] که از مشترکات انسان و سایر جانداران است و ازاین رو جهان بینی مختص انسان است و به نیروی [[تفکر]] و [[تعقل]] وی بستگی دارد و حیوانات، جهانْ احساسی دارند و بسیاری از آنها از این نظر از انسان پیشرفته‌ترند.<ref>مجموعه آثار، ج ۲، ص ۷۶، «جهان بینی توحیدی»؛ ر. ک: احسن‌الحدیث، ج ۷، ص ۴۵۰.</ref> البته به گفته برخی جهان بینی غیر از جهان‌شناسی بوده، مسائل جهان‌شناسی در مورد پدیده خاصی از پدیده‌های عالم است؛ ولی مسائل جهان بینی درباره کل وجود عالم.<ref>بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۱، ص ۱۰.</ref>
اصطلاح [[جهان بینی]] به مجموعه‌ای از [[باورها]] اشاره دارد که نظرگاه یک گروه خاص [[اجتماعی]] را ـ اعم از یک [[طبقه اجتماعی]]، یک [[نسل]] یا یک [[فرقه]] مذهبی ـ از [[جهان]] تشکیل می‌دهند.<ref>فرهنگ جامعه‌شناسی، ص ۴۲۲.</ref> جهان بینی به معنای [[جهان‌شناسی]] است نه جهان احساسی و به مسئله معروف [[شناخت]] مربوط می‌شود که از مختصات [[انسان]] است، برخلاف [[احساس]] که از مشترکات انسان و سایر جانداران است و ازاین رو جهان بینی مختص انسان است و به نیروی [[تفکر]] و [[تعقل]] وی بستگی دارد و حیوانات، جهانْ احساسی دارند و بسیاری از آنها از این نظر از انسان پیشرفته‌ترند.<ref>مجموعه آثار، ج ۲، ص ۷۶، «جهان بینی توحیدی»؛ ر. ک: احسن‌الحدیث، ج ۷، ص ۴۵۰.</ref> البته به گفته برخی جهان بینی غیر از جهان‌شناسی بوده، مسائل جهان‌شناسی در مورد پدیده خاصی از پدیده‌های عالم است؛ ولی مسائل جهان بینی درباره کل وجود عالم.<ref>بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج ۱، ص ۱۰.</ref>


واژه‌های جهان بینی و [[ایدئولوژی]] به معانی کم و بیش مشابهی به کار می‌روند. جهان بینی یک [[سلسله]] [[اعتقادات]] و بینش‌های کلی هماهنگ درباره جهان و انسان و به طور کلی درباره هستی است <ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> و به تعبیر دیگر جهان بینی [[تفسیر]] و [[تبیین]] [[جهان هستی]] است و در جهان بینی به معنای عام و گسترده آن باید اساسی‌ترین پرسش‌های انسان درباره هستی پاسخ داده شود.<ref>دائره‌المعارف تطبیقی، ص ۲۱۴.</ref> ایدئولوژی نیز یک سلسله آرای کلی هماهنگ درباره رفتارهای انسان است.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> بر اساس دو معنای یاد شده می‌توان [[سیستم]] [[عقیدتی]] و اصولی هر [[دین]] را جهان بینی آن و سیستم کلی [[احکام عملی]] آن را ایدئولوژی آن به حساب آورد و آنها را بر اصول و [[فروع دین]] [[تطبیق]] کرد.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> البته گاهی ایدئولوژی به معنای عامی به کار می‌رود که شامل [[جهان بینی]] هم می‌شود.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref>
واژه‌های جهان بینی و [[ایدئولوژی]] به معانی کم و بیش مشابهی به کار می‌روند. جهان بینی یک [[سلسله]] [[اعتقادات]] و بینش‌های کلی هماهنگ درباره جهان و انسان و به طور کلی درباره هستی است <ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> و به تعبیر دیگر جهان بینی [[تفسیر]] و [[تبیین]] [[جهان هستی]] است و در جهان بینی به معنای عام و گسترده آن باید اساسی‌ترین پرسش‌های انسان درباره هستی پاسخ داده شود.<ref>دائره‌المعارف تطبیقی، ص ۲۱۴.</ref> ایدئولوژی نیز یک سلسله آرای کلی هماهنگ درباره رفتارهای انسان است.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> بر اساس دو معنای یاد شده می‌توان [[سیستم]] [[عقیدتی]] و اصولی هر [[دین]] را جهان بینی آن و سیستم کلی [[احکام عملی]] آن را ایدئولوژی آن به حساب آورد و آنها را بر اصول و [[فروع دین]] [[تطبیق]] کرد.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref> البته گاهی ایدئولوژی به معنای عامی به کار می‌رود که شامل [[جهان بینی]] هم می‌شود.<ref>آموزش عقاید، ج ۱، ص ۶.</ref>
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش