آیا ایرانیان در دوران غیبت و ظهور امام مهدی نقشی دارند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::«از دیگر نشانه‌های [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[تلاش]] گسترده [[ایرانیان]] [[مسلمان]] در دوران [[غیبت کبری]] است.

::::::۱. '''[[حمایت]] همه جانبه از [[اسلام]]:''' در [[روایات]] آمده است: "[[ایرانیان]] تنها گروهی هستند که در زمان غربت [[اسلام]]، از [[دین]] و [[قرآن]] پاسداری می‌کنند".

::::::«کلیه [[منابع روایی]] [[شیعه]] و [[سنی]]، پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} اتفاق‌نظر دارند که آن بزرگوار بعد از نهضتی مقدماتی که برایش بوجود می‌آید، [[ظهور]] می‌کند ... و [[یاران]] درفش‌های سیاه، ایرانی‌اند که زمینه‌ساز [[حکومت]] آن [[حضرت]] و آماده کننده مقدمات فرمانروائی وی می‌باشند. در این [[روایات]]، اتفاق است که دو شخصیت وعده داده شده، [[سید خراسانی]] و یا [[هاشمی]] [[خراسانی]] و یاور او [[شعیب بن صالح]] هردو ایرانی هستند ... تا پایان روایاتی که مربوط به آنان در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] آمده است.

::::::'''مرحله اول'''، آغاز [[نهضت]] آنان به‌وسیله [[مردی از قم]]، کسی که حرکتش سرآغاز امر [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است، چه اینکه [[روایات]] گویای این است که "آغاز [[نهضت]] آن [[حضرت]] از [[ناحیه]] [[مشرق]] [[زمین]] است".

::::::مرحله اول: از آغاز [[نهضت]] آن توسط [[مردی از قم]] تا ورودشان در [[جنگ]].

::::::«[[محمد بن ابراهیم نعمانی]] در کتاب "[[غیبت نعمانی]]" در مورد خروج کسانی که از [[مشرق]] [[قیام]] می‌کنند و خواستار حقند ولی [[حق]] را به آنها نمی‌دهند و آنها می‌جنگند تا اینکه پیروز می‌شوند و سپس زمام امور خود را به دست [[حضرت صاحب الامر]]{{ع}} می‌سپارند، در روایتی از [[ابی خالد کابلی]] از [[حضرت]] [[ابو جعفر]] [[امام محمد باقر]]{{ع}} چنین [[نقل]] کرده است که آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|"كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ يَطْلُبُونَ اَلْحَقَّ فَلاَ يُعْطَوْنَهُ ثُمَّ يَطْلُبُونَهُ فَلاَ يُعْطَوْنَهُ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِكَ وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلاَ يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَقُومُوا وَ لاَ يَدْفَعُونَهَا إِلاَّ إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلاَهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّي لَوْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ لاَسْتَبْقَيْتُ نَفْسِي لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ"}}<ref>غیبت نعمانی، ص ۲۷۳، حدیث ۵۰ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳، حدیث ۱۱۶.</ref>. گوئی هماکنون من گروهی را با چشم خود می‌بینم که از [[مشرق]] (خاور) [[قیام]] کرده‌اند و خواستار حقند ولی آن را به آنها نمی‌دهند، سپس باز حقشان را می‌طلبند ولی به آنان داده نمی‌شود و چون چنان دیدند اسلحه‌های خود را بر می‌گیرند و بر گردن‌هایشان می‌گذارند، این وقت آنچه را که می‌خواستند به آنها داده می‌شود ولی آن [[طایفه]] دیگر نمی‌پذیرند تا اینکه [[قیام]] می‌کنند و کارشان رونق می‌گیرد، و آنان آن را به کسی نخواهند داد مگر به [[صاحب]] شما (یعنی: [[حضرت صاحب الامر]]{{ع}}) و کشته‌شدگانشان شهیدند. [[آگاه]] باش که اگر من آن روز را [[درک]] می‌نمودم خود را برای [[صاحب]] این امر (یعنی [[حضرت ولی عصر]]{{ع}}) نگه می‌داشتم.

::::::«در برخی از [[روایات]] [[اهل بیت]] {{عم}} به حضور فعّال [[عجم]] در [[سپاه]] و [[ارتش]] مخصوص [[امام مهدی]] {{ع}} اشاره شده است. البته مقصود از [[عجم]]، ملّت‌های [[غیر عرب]] است. ولی به احتمال زیاد، بیشترین مصداق آن در [[عصر ظهور]]، [[ایرانیان]] خواهند بود، به‌ویژه که مرکز ثقل [[تشیع]] نیز در [[ایران]] است، از شهرهایی که نام برده شده‌‏اند: [[خراسان]]، [[ری]]، [[طالقان]]، [[قم]]، [[فارس]] و ... است.

::::::«بنابر آنچه از برخی [[روایات]] استفاده می‌شود، شهر [[قم]] یکی از شهرهایی است که نقش محوری در [[زمینه‌سازی]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} دارد. این شهر از ابتدای [[حکومت]] [[عباسیان]]، خاستگاه و منطقه امنی برای [[شیعیان]] و مورد [[عنایت]] و توجّه [[اهل بیت]]{{ع}} بوده است<ref>رجال کشی، ص۳۳۳، ح۶۰۸ و ۶۰۹.</ref>. اهل [[قم]] در [[معراج]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[ولایت]] مداری ستوده شده‌اند<ref>علل الشرائع، ج۲، ص۵۷۲، باب۳۷۳، ح۱.</ref>. شهر [[قم]] با آغاز [[غیبت صغری]] به عنوان [[مرجع]] علمی‌ [[شیعیان]] مطرح شد. [[حسین بن روح نوبختی]] ([[نایب سوم]]) در آن زمان برای تأیید کتابی، آن را برای [[عالمان]] [[قم]] فرستاد<ref>غیبت، طوسی، ص۳۹۰، ح۳۵۷.</ref>. این مطلب نشان از [[جایگاه]] علمی‌ و حدیثی این شهر در آن دوره دارد. در روایتی [[امام صادق|امام جعفر صادق]]{{ع}} به خالی شدن [[کوفه]] از [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} و آشکار شدن آن در شهر [[قم]] در [[نزدیکی ظهور]] اشاره می‌کند و می‌فرماید: "[[کوفه]] از [[مؤمنان]]، خالی خواهد شد و [[دانش]] از آن مکان جمع می‌شود؛ مانند جمع شدن مار در لانه اش. سپس [[دانش]] در شهری که به آن [[قم]] گویند، آشکار شود و آن مکان، معدن [[دانش]] و [[فضیلت]] می‌شود؛ به صورتی که در [[زمین]]، [[مستضعف]] دینی حتی در بانوان پشت پرده باقی نمی‌ماند. و این اتفاق نزدیک [[ظهور قائم]] ما رخ خواهد داد. [[خداوند]]، [[قم]] و اهلش را در آن زمان، [[جانشینان]] [[حجّت]] قرار می‌دهد"<ref>{{متن حدیث|"سَتَخْلُو كُوفَةُ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ يأزر يَأْرِزُ عَنْهَا الْعِلْمُ كَمَا تأزر تَأْرِزُ الْحَيَّةُ فِي جُحْرِهَا ثُمَّ يَظْهَرُ الْعِلْمُ‏ بِبَلْدَةٍ يُقَالُ‏ لَهَا قُمُ‏ وَ تَصِيرُ مَعْدِناً لِلْعِلْمِ‏ وَ الْفَضْلِ حَتَّى لَا يَبْقَى فِي الْأَرْضِ مُسْتَضْعَفٌ فِي الدِّينِ حَتَّى الْمُخَدَّرَاتُ فِي الْحِجَالِ وَ ذَلِكَ عِنْدَ قُرْبِ ظُهُورِ قَائِمِنَا فَيَجْعَلُ اللَّهُ قُمَّ وَ أَهْلَهُ قَائِمِينَ مَقَامَ الْحُجَّةِ  ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار، ج۵۷، ص۳۲۱، ح۳۲.</ref>. بنابر این [[حدیث]] و روایت‌های مشابه<ref>بحار الأنوار، ج۵۷، ص۲۱۲، ح۲۲ و ص۲۱۴، ح۳۰.</ref>، [[قم]] به وسیله گسترش [[معارف]] [[اهل بیت]]{{ع}} همگان را با [[حضرت مهدی]]{{ع}} آشنا می‌کند و به پذیرش  عمومی‌و پرورش نیرو جهت [[یاری]] [[امام مهدی|امام عصر]] می‌پردازد. در حدیثی که از [[امام کاظم|امام موسی کاظم]]{{ع}} [[نقل]] شده، به [[تشکیل حکومت]] توسط فردی از اهل [[قم]] برای بر پایی [[حق]] اشاره شده است. در این [[روایت]] می‌خوانیم: {{متن حدیث|"رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ قُمَ‏ يَدْعُو النَّاسَ‏ إِلَى‏ الْحَقِ‏ يَجْتَمِعُ‏ مَعَهُ‏ قَوْمٌ‏ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ لَا تُزِلُّهُمُ الرِّيَاحُ الْعَوَاصِفُ وَ لَا يَمَلُّونَ مِنَ الْحَرَبِ وَ لَا يَجْبُنُونَ وَ عَلَى اللَّهِ يَتَوَكَّلُونَ‏ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref> مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق فرا می‌ خواند. گروهی مانند پاره های آهن، همراه او جمع می‌شوند که بادهای تند، آنان را منحرف نمی‌کند. از نبرد، خسته نمی‌شوند و نمی‌ترسند و بر خداوند توکل می‌کنند و عاقبت برای اهل تقوا است؛ بحارالأنوار، ج۵۷، ص۲۱۶، ح۳۷.</ref>. البته در این [[حدیث]]، اشاره‌ای به نزدیکی [[قیام]] [[مردی از قم]]، به [[ظهور]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} نشده است»<ref>[[سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن]]، [[نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی]]، ص ۵۹ - ۶۶.</ref>.

::::::«[[ایرانیان]] در فرجام [[تاریخ]] [[بشریت]] که با آمدن [[منجی آسمانی]] توأم است، در سه مقطع استراتژیک و مهم؛ یعنی آستانه [[ظهور]]، [[بعد از ظهور]] و [[حکومت جهانی]] ایفای نقش می‌کنند. نقش [[ایرانیان]] در حوزه آستانه [[ظهور]] که به رُخداد [[ظهور]] منتهی می‌شود، به عنوان نخستین گروه از [[زمینه‌سازان ظهور]] جلوه می‌کند و در حوزه [[بعد از ظهور]] که به [[قیام امام زمان]]{{ع}} منتهی می‌شود، به عنوان سران و [[فرماندهان سپاه امام]] زمان{{ع}} نقش ایفاء می‌کنند. پس چنان‌که [[نهضت جهانی امام زمان]]{{ع}} دارای سه بُرهه: [[ظهور]]، [[قیام]] و [[حکومت]] است. مشارکت و حضور [[زمینه‌سازان]] نیز بر اساس آن به سه بُرهه: [[زمینه‌سازی ظهور]] و [[زمینه‌سازی]] [[قیام]] و [[زمینه‌سازی]] [[حکومت]] بازشناسی و تعریف می‌شود که در ذیل به صورت مستقل و مجزا به دو برهه نخست آن پرداخته می‌شود.

::::::«از روایات فهمیده می‌شود که تعداد قابل‌توجهی از سپاهیان مخصوص و ارتش [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} از ایرانیان هستند و از آنان با تعبیرهای طرفداران [[سلمان فارسی]]، اهل ری، اهل مشرق زمین، اهل خراسان، گنج‌های طالقان، یاران درفش‌های سیاه، قمی‌ها، سرخ‌رویان، اهل فارس و... یاد شده است. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "نیروهایی با پرچم‌های سیاه -که از خراسان قیام کرده‌اند- در کوفه فرود می‌آیند و هنگامی که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در شهر مکه ظهور می‌کند، با آن حضرت [[بیعت]] می‌کنند"<ref>فتن ابن حمّاد، ص ۸۵؛ عقد الدّرر، ص ۱۲۹ (به نقل از چشم‌اندازی به حکومت مهدی {{ع}}، طبسی).</ref>. و نیز فرمود: "یاران حضرت قائم {{ع}} سی صد و سیزده نفرند و از فرزندان عجم (غیرعرب) می‌باشند"<ref>غیبة نعمانی، ص ۳۱۵؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۹.</ref>. هرچند عجم به غیرعرب گفته می‌شود، ولی به‌طور قطع، ایرانیان را نیز دربر می‌گیرد. براساس روایاتی دیگر، در زمینه‌سازی عملیاتی که پیش از ظهور و به هنگام قیام [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} صورت می‌گیرد، ایرانیان نقش اساسی دارند و تعداد فراوانی از جنگ‌آوران را تشکیل می‌دهند. در خطبه‌ای که حضرت علی {{ع}} درباره یاران مهدی {{ع}} و ملیت آنها، ایراد کرده است، نام برخی از شهرهای ایران ذکر شده است. [[اصبغ بن نباته]] می‌گوید: [[امیر مؤمنان]] {{ع}} خطبه‌ای ایراد کرد و در ضمن آن، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و یارانش را -که همراه حضرت قیام می‌کنند- برشمرد و فرمود: "از اهواز یک نفر، از شوشتر یک نفر، از شیراز سه نفر به نام‌های حفص، یعقوب و علی؛ از اصفهان چهار نفر به نام‌های موسی، علی، عبد الله و غلفان؛ از بروجرد یک نفر به نام قدیم؛ از نهاوند یک نفر به نام عبد الرزاق؛ از همدان<ref>احتمال دارد که منظور قبیله همدان از قبایل عرب باشد.</ref> سه نفر به نام‌های جعفر، اسحاق و موسی؛از قم ده نفر که هم‌نام [[اهل بیت]] [[رسول خدا]] {{صل}} هستند (و در حدیثی دیگر هجده نفر ذکر شده است)؛از شیروان یک نفر؛از خراسان یک نفر به نام درید و نیز پنج نفر که هم‌نام اصحاب کهف هستند؛از آمل یک نفر، از جرجان یک نفر، از دامغان یک نفر، از سرخس یک نفر، از ساوه یک نفر، از طالقان بیست و چهار نفر، از قزوین دو نفر، از فارس یک نفر، از ابهر یک نفر، از اردبیل یک نفر، از مراغه سه نفر، از خوی یک نفر، از سلماس یک نفر، از آبادان سه نفر، از کازرون یک نفر". سپس فرمود: "[[پیامبر اکرم]] {{صل}} سی‌صد و سیزده نفر از یاران مهدی {{ع}} به تعداد یاران بدر را برای من برشمرد و فرمود: خداوند آنان را، در کم‌تر از یک چشم به هم زدن از مشرق و مغرب زمین، در کنار کعبه گرد می‌آورد"<ref>ملاحم ابن طاووس، ص ۱۴۶.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۴۷.</ref>.