|
|
| خط ۱۱۳: |
خط ۱۱۳: |
| *'''م) قاعده لطف و وجوب [[امامت]]:''' "لطف" عبارت است از: فعلی که مکلفان را به سوی اطاعت برمی‌انگیزد اما به سرحّد الجاء و اجبار نمی‌رسد؛ بر این اساس، ممکن است مکلف از لطف، استفاده مطلوب را نکند، قاعده لطف، یکی از نتایج و فروع قاعده حسن و قبح عقلی است. هرگاه در جامعه‌ای رهبری با کفایت و تدبیر وجود داشته باشد که از ظلم و تباهی جلوگیری می‌کند و از فضلیت و عدالت دفاع می‌نماید، شرایط اجتماعی برای بسط فضائل و ارزش‌ها فراهم تر خواهد بود و مردم از ستمگری و پلیدی می‌گزینند و این مطلب چیزی جز لطف نیست. | | *'''م) قاعده لطف و وجوب [[امامت]]:''' "لطف" عبارت است از: فعلی که مکلفان را به سوی اطاعت برمی‌انگیزد اما به سرحّد الجاء و اجبار نمی‌رسد؛ بر این اساس، ممکن است مکلف از لطف، استفاده مطلوب را نکند، قاعده لطف، یکی از نتایج و فروع قاعده حسن و قبح عقلی است. هرگاه در جامعه‌ای رهبری با کفایت و تدبیر وجود داشته باشد که از ظلم و تباهی جلوگیری می‌کند و از فضلیت و عدالت دفاع می‌نماید، شرایط اجتماعی برای بسط فضائل و ارزش‌ها فراهم تر خواهد بود و مردم از ستمگری و پلیدی می‌گزینند و این مطلب چیزی جز لطف نیست. |
| *'''نتیجه؛''' اینکه [[امامت]] و رهبری، لطف خداوند در حق مکلفان است و مقتضای حکمت الاهی این است که مکلفان را از آن محروم نسازد<ref>ر.ک. [[علی ربانی گلپایگانی]]، [[کلام تطبیقی ج۲ (کتاب)|کلام تطبیقی]]، ج۲، ص:۲۰۶ - ۲۰۸.</ref>. | | *'''نتیجه؛''' اینکه [[امامت]] و رهبری، لطف خداوند در حق مکلفان است و مقتضای حکمت الاهی این است که مکلفان را از آن محروم نسازد<ref>ر.ک. [[علی ربانی گلپایگانی]]، [[کلام تطبیقی ج۲ (کتاب)|کلام تطبیقی]]، ج۲، ص:۲۰۶ - ۲۰۸.</ref>. |
| ==نیاز امت به [[امام]]{{ع}}==
| |
| *[[پیامبر|پیامبر گرامی اسلام]]، وظایفی بر عهده داشتند:
| |
| *الف) تفسیر آیات قرآن.
| |
| *ب) بیان احکام فردی و اجتماعی.
| |
| *ج) پاسخگویی شبهات.
| |
| *د) جلوگیری از وقوع تحریف.
| |
| *واقعیت‌های تاریخی حاکی از تداوم این نیازها در جامعه اسلامی بود:
| |
| *#اختلاف شدید در تفسیر قرآن و در احکام عملی؛
| |
| *#هجوم شبهات و شیوع احادیث مجعول.
| |
| *حال، احتمال نخست آن است که خداوند امر مسلمانان را با علم به ناتوانی‌شان به خودشان واگذار کرده باشد که چنین نقض غرضی از سوی حکیم، ممتنع است.
| |
| *احتمال دوم آن که خداوند، شخص شایسته‌ای را به عنوان جانشین [[پیامبر]] تعیین کند. که اقتضای حکمت الهی احتمال دوم است<ref>ر.ک. [[محمد سعیدی مهر]]، همکار، معارف اسلامی، ج۲، ص:۱۳۷ - ۱۳۸.</ref>.
| |
| *نقش [[امامان]] شیعه در توسعه معارف دینی و اعتلای فضایل اخلاقی در جامعه اسلامی را نمی‌توان نادیده گرفت. پاره‌ای از این فواید:
| |
| *#در هیچ عصری، حتی دانشمندان احساس بی‌نیازی از [[امامان]] نکرده‌اند. همچنین در بخش شریعت اسلامی و فروعات احکام نیز نقش [[امامان]] آشکار است و برخی از سر سلسلۀ مذاهب فقهی [[اهل سنت]]، خود از شاگردان [[امامان]] شیعه‌اند.
| |
| *#[[امامان]] به عنوان اسوه‌های معنوی و اخلاقی، نقش بسزایی در تربیت اخلاقی مؤمنان داشته‌اند.
| |
| *#به برکت حضور [[امامان]]، مکتب فکری و سیاسی شیعه شکل گرفته، شکوفا شد. در دوران [[امام باقر]]{{ع}} و [[امام صادق]]{{ع}} در جامعه شیعی برای سازماندهی امور شیعیان، وکیلان و سفیرانی تعیین شد که دستورات اجتماعی را هم به مردم می‌رساندند. البته [[امام]] بر مبنای "تقیه" بیشتر در پی حفظ این گروه و تقویت بنیان‌های فکری این مکتب بودند. وجود تشکیلاتی که در این دوران میان [[امام]] و امت نقش نایبان را ایفا مینمود، حکومت وقت را نگران می‌کرد. بعد از [[امام رضا|امام هشتم]]، "[[امامت]] در سن کودکی" به عنوان امتحان سختی مطرح می‌گردد و ارتباط ظاهری [[امام]] با مردم کمتر می‌شود و مردم فقط با نایبان مورد اعتماد ایشان ارتباط داشتند<ref>ر.ک. [[محمد سعیدی مهر]]، همکار، معارف اسلامی، ج۲، ص:۱۲۳ - ۱۲۶.</ref>.
| |
| ==شناخت امام== | | ==شناخت امام== |
| {{اصلی|شناخت امام}} | | {{اصلی|شناخت امام}} |
