گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
گستره علم غیب
از دیدگاه ادیان ابراهیمی
زبانفارسی
نویسندهسید امین موسوی
موضوععلم غیب
مذهبشیعه
ناشرانتشارات مهر امیرالمؤمنین (ع)
سال نشر۱۳۹۵ ش
تعداد صفحه۳۰۴
شابک۹۷۸۹۶۴۱۵۹۲۵۱۸‬‬

گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی گستره و محدوده علم غیب می‌پردازد. این کتاب اثر سید امین موسوی است و انتشارات مهر امیرالمؤمنین (ع) انتشار آن را به عهده داشته است[۱].

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در این کتاب به گستره و محدوده علم غیب می‌‌پردازد و آن را مختص به خدا نمی‌داند؛ بلکه گستره آن را به انبیا و اولیا به اذن الهی می‌داند. کتاب در دو بخش تبیین شده است. بخش اول، کلیات را شامل می‌شود که در ابتدا به تعریف علم و اقسام آن و سپس به تعریف غیب و اقسام غیب پرداخته است و دیدگاه‌هایی از فلاسفه را در این باره بیان می‌کند. بخش دوم، علم غیب را از دیدگاه آیین یهود و مسیحیت توضیح می‌دهد و آنگاه به طور مفصل بر علم غیب خدا، انبیا و اولیا از دیدگاه اسلامی با تکیه بر دلایل آیات، روایات و عقلی پرداخته است»[۱].

فهرست کتاب

  • پیشگفتار
  • درآمدی بر تحقیق
  • موضوع تحقیق؛
  • اهمیت و ضرورت تحقیق؛
  • اهداف تحقیق؛
  • پیشینه تحقیق.
  • بخش اول: کلیات
  • فصل اول: مفهوم‌شناسی
  • علم:
  • علم در لغت؛
  • علم در اصطلاح؛
  • اقسام علم:
  • الف) علم حضوری؛
  • ب) علم حصولی؛
  • ج) تفاوت‌های علم حصولی و علم حضوری؛
  • د) حضوری بودن علم واجب تعالی؛
  • ه‍) علم حضوری انبیا و اولیای الهی؛
  • و) تفاوت علم حضوری الهی با علم حضوری انبیا و اولیای الهی؛
  • غیب:
  • تعریف غیب؛
  • اقسام غیب؛
  • الف)غیب مطلق؛
  • ب) غیب نسبی؛
  • غیب در اصطلاح قرآن و سنت؛
  • الف) امور فراتر از حس بشر؛
  • ب) غیر مخصوص و مبذول؛
  • ج) راز نهایی
  • علم غیب:
  • تعریف علم غیب؛
  • اقسام علم غیب؛
  • تفاوت علم غیب با علم شهادت؛
  • فرق علم غیب با پیش‌بینی؛
  • فرق علم غیب با فراست؛
  • گستره علم غیب.
  • فصل دوم: امکان اطلاع انسان از غیب
۱: نظر فلوتین؛
۲: دیدگاه شیخ‌الرئیس ابو علی سینا؛
۳: نظر سهرودی؛
۴: دیدگاه صدرالمتألهین؛
۵: دلایل امکان اطلاع انسان از غیب؛
۶: شواهد دست‌یابی انسان به غیب:
۶-۱. ارتباط با ارواح و احضار آنها؛
۶-۲. تله پاتی؛
۶-۳. هیپنوتیسم؛
۶-۴. راز بینی؛
۶-۵. راز شنوی؛
۶-۶. الهام؛
  • تنیجه‌گیری.
  • بخش دوم: گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی
  • فصل اول: گستره علم غیب از دیدگاه آیین یهود
  • علم غیب خدا در آیین یهود؛
۱-۱. دلیل علمای یهود بر عدم غیب مطلق خداوند؛
۱-۲. علم غیب انبیا در آیین یهود:
  • الف) پیش‌گویی احیا، اصلاح؛
  • ب) پیش‌گویی به آمدن پیامبر اکرم (ص)؛
  • ج) انتظار مسیحا؛
۱-۳. علم غیب اولیا در آیین یهود؛
۱-۴. عوامل آگاهی اولیا از امور غیبی اولیا در آیین یهود:
  • الف) ظهور فرشته؛
  • ب) صدای فرشته؛
  • نتیجه‌گیری.
  • فصل دوم: گستره علم غیب از دیدگاه آیین مسیحیت
۱. علم غیب خداوند در آیین مسیحیت:
  • دلیل علمای مسیح بر غیب خداوند؛
۲. علم غیب انبیا در آیین مسیحیت؛
۳. پیش‌گویی‌های حضرت مسیح (ع):
۱-۱. پیش‌گویی‌های مربوط به مرگ حضرت مسیح (ع)؛
۱-۲. پیش‌گویی‌های مربوط به رستاخیز مسیح از مردگان؛
۳-۳. پیش‌گویی درباره صعود مسیح به آسمان؛
۳-۴. پیش‌گویی درباره بازگشت ثانوی مسیح؛
۳-۵. پیش‌گویی در نابودی و انهدام اورشلیم؛
۳-۶. پیش‌گویی درباره پیامبر اکرم (ص)؛
۱: اخبار پیامبر اکرم (ص) از تعداد امامان و اسامی آن‌ها؛
۲: اخبار پیامبر اکرم (ص) از موضع و محل قتل مشرکین در جنگ بدر؛
۳: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از کشته شدن امیه بن خلف به دست مسلمین؛
۴: اخبار پیامبر اکرم (ص) بعد از جنگ احزاب به عدم توانایی پیکار قریش و هم‌پیمانانش با مسلمانان؛
۵: به فتح بعد از مراجعت از حدیبیه؛
۶: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از مرگ منافق در مدینه موقع بازگشت از جمگ تبوک؛
۷: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از مرگ نجاشی و خواندن نماز میت بر او از راه دور؛
۸: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از چگونگی درگذشت ابوذر؛
۹: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) به عمار از شهادتش به دست گروه ستمگر؛
۱۰: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) به عایشه از نبرد با امیرالمؤمنین (ع)؛
۱۱: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از نبرد علی (ع) با سه گروه؛
۱۲: خبر دادن پیامبر اکرم (ص) از سرنوشت ذو الخویصره از سران خوارج؛
۱۳: گزارش رسول خدا (ص) از شهادت حضرت امیر (ع)؛
۱۴: اخبار نبی (ص) به اصحاب خوداز «مَا كَانَ‏ وَ مَا هُوَ كَائِن‏‏‏»؛
۱۵: اخبار واقع شدن فتنه بین مسلمین؛
۱۶: خبر دادن رسول خدا (ص) از اتفاقات قبل از قیامت؛
۱۷: خبر دادن رسول خدا (ص) از رهبران فتنه تا انقضای دنیا؛
  • روایات داله بر علم غیب اولیا در منابع حدیثی و تاریخی شیعه و سنی؛
  • علم غیب امیر مؤمنان علی (ع) در منابع شیعه و سنی؛
  • صورت اول: اثبات علم غیب حضرت علی (ع) به صورت کلی:
  • روایت اول: حدیث مدینه؛
  • روایت دوم: حدیث سلونی؛
  • روایات سوم: اعطای علم؛
  • روایت چهارم: آگاه به علوم پیغمبر (ص)؛
  • صورت دوم: بر خبر دادن حضرت علی (ع) از وقایع آینده؛
  • دلیل عقلی بر علم غیب انبیا و اولیا؛
  • مقام دوم: گستره علم غیب انبیا و اولیا؛
  • گستره علم غیب انبیا از نظر مشهور علمای اهل سنت؛
  • گستره علم غیب انبیا و ائمه (ع)::
  • نظر اول: تردید در حدود علم غیب پیامبران و ائمه (ع)؛
  • نظر دوم: محدود بودن علم غیب انبیا و ائمه (ع)؛
  • ادله دیدگاه محدود بودن آگاهی از غیب پیامبران و ائمه (ع)؛
  • الف) آیات و روایات دال بر اختصاص بعض علوم به خداوند؛
  • ب) روایات تفاضل انبیا و ائمه (ع)؛
  • ج) احادیث اخفای بعض علوم از خلق:
  • مناقشه در ادله قائلین به محدود بودن آگاهی؛
  • دلیل نظر سوم؛
  • نقد و بررسی دلیل دیدگاه سوم؛
  • نظر چهارم: آگاهی از غیب به خواست انبیا و ائمه (ع)؛
  • ادله دیدگاه چهارم؛
  • مناقشه در ادله نقلی؛
  • دلیل عقلی و نقد و بررسی آن؛
  • نظر پنجم: آگاهی باالفعل از غیب پیامبران و ائمه (ع)؛
  • دیدگاه نوبختی و پیروان او؛
  • ادله‌ آگاهی باالفعل از غیب؛
  • ب) روایات؛
  • ج) ادله عقلی؛
  • شبهات در محدوده، علم فعلی انبیا و ائمه (ع)؛
  • شبهه اول: منافات داشتن گستره علم غیب باالفعل رهبران الهی با شیوه‌های عملی آنها؛
  • شبهه دوم: عدم سازگار نبودن گستره علم غیب باالفعل رهبران الهی با استقبال از مرگ؛
  • پاسخ به شبهات؛
  • نتیجه‌گیری؛
  • منابع و مأخذ.

دربارهٔ پدیدآورنده

سید امین موسوی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید امین موسوی (متولد ۱۳۵۰ ش، ارسباران)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی و ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. معاونت پژوهش حوزه علمیه مدرسه امام رضا (ع) از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی»، «گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن» و «قلمرو علم غیب» برخی از این آثار است»[۲].

آثار وابسته

پانویس