شرح صدر در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۱

مقدمه

گشایش و بیان^[۱]، بسط‌ دادن^[۲]، گشایش ایجاد کردن، وسعت ‌دادن^[۳]، در مقابل قبض^[۴].

﴿فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ﴾^[۵].

این آیه شریفه به اراده الهی بر هدایت انسان دلالت دارد که خداوند متعال قلب او را وسعت می‌بخشد تا معارف حقه در آن متجلی گردد و حق را بپذیرد؛ لذا حق‌دوستی و حق پرستی در دل انسان به اراده الهی بوده تا حق را بپذیرد و از آن روی بر نتابد^[۶].

در مقابلِ شرح صدر، ضیق صدر به کفر آمده است: ﴿فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ﴾^[۷] و این تنگی و ضیق باعث روی‌تابی و رویگردانی از حق و صدق می‌گردد. تحمل و مدارای زیاد، اثر شرح صدر به اسلام است. پیامبر(ص) در راه هدایت انسان‌ها، سختی‌ها و مشکلات بسیاری را به جان خرید و تحمل همه این مشکلات بدون شرح صدر امکان پذیر نبود: ﴿أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ﴾^[۸].^[۹].

از صفات حاکمان اسلامی و مؤمنان در جامعه اسلامی، شرح صدر برای تحمل ناملایمات، مشکلات و مصائب در راه خدا برای هدایت انسان‌هاست.^[۱۰]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۲۶۹.
↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۴۹.
↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۹۳.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۳۱.
↑ «خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۷، ص۳۴۱-۳۴۲.
↑ «خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.
↑ «آیا به دلت گشایش ندادیم؟ و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟» سوره انشراح، آیه ۱-۲.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۱۴-۳۱۵.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۲-۳۶۳.

[1] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۲۶۹.

[2] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۴۹.

[3] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۹۳.

[4] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۳۱.

[5] «خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.

[6] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۷، ص۳۴۱-۳۴۲.

[7] «خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.

[8] «آیا به دلت گشایش ندادیم؟ و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟» سوره انشراح، آیه ۱-۲.

[9] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۱۴-۳۱۵.

[10] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۲-۳۶۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = شرح صدر
@@ خط ۱۰: / خط ۹: @@
 [[گشایش]] و بیان<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۲۶۹.</ref>، بسط‌ دادن<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۴۹.</ref>، [[گشایش]] ایجاد کردن، وسعت ‌دادن<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۹۳.</ref>، در مقابل قبض<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۳۱.</ref>.
-{{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ}}<ref>«خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید » سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref>.
+{{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ}}<ref>«خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref>.
 این [[آیه شریفه]] به [[اراده الهی]] بر [[هدایت]] [[انسان]] دلالت دارد که [[خداوند متعال]] [[قلب]] او را وسعت می‌بخشد تا [[معارف]] حقه در آن متجلی گردد و [[حق]] را بپذیرد؛ لذا [[حق‌دوستی]] و [[حق]] پرستی در [[دل انسان]] به [[اراده الهی]] بوده تا [[حق]] را بپذیرد و از آن روی بر نتابد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۷، ص۳۴۱-۳۴۲.</ref>.
-در مقابلِ [[شرح صدر]]، [[ضیق صدر]] به [[کفر]] آمده است: {{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ}}<ref>«خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید » سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref> و این تنگی و ضیق باعث روی‌تابی و رویگردانی از [[حق]] و [[صدق]] می‌گردد. [[تحمل]] و مدارای زیاد، اثر [[شرح صدر]] به [[اسلام]] است. [[پیامبر]]{{صل}} در [[راه هدایت]] [[انسان‌ها]]، [[سختی‌ها]] و [[مشکلات]] بسیاری را به [[جان]] خرید و [[تحمل]] همه این [[مشکلات]] بدون [[شرح صدر]] امکان پذیر نبود: {{متن قرآن|أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ}}<ref>«آیا به دلت گشایش ندادیم؟ و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟» سوره انشراح، آیه ۱-۲.</ref>.<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>.
+در مقابلِ [[شرح صدر]]، [[ضیق صدر]] به [[کفر]] آمده است: {{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ}}<ref>«خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref> و این تنگی و ضیق باعث روی‌تابی و رویگردانی از [[حق]] و [[صدق]] می‌گردد. [[تحمل]] و مدارای زیاد، اثر [[شرح صدر]] به [[اسلام]] است. [[پیامبر]]{{صل}} در [[راه هدایت]] [[انسان‌ها]]، [[سختی‌ها]] و [[مشکلات]] بسیاری را به [[جان]] خرید و [[تحمل]] همه این [[مشکلات]] بدون [[شرح صدر]] امکان پذیر نبود: {{متن قرآن|أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ}}<ref>«آیا به دلت گشایش ندادیم؟ و بار گرانت را از (دوش) تو برنداشتیم؟» سوره انشراح، آیه ۱-۲.</ref>.<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>.
 از [[صفات]] [[حاکمان]] [[اسلامی]] و [[مؤمنان]] در [[جامعه اسلامی]]، [[شرح صدر]] برای [[تحمل]] [[ناملایمات]]، [[مشکلات]] و [[مصائب]] در [[راه خدا]] برای [[هدایت]] انسان‌هاست.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۶۲-۳۶۳.</ref>