حقیقت امامت و اوصاف امام از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی (پایان‌نامه): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{جعبه اطلاعات پایان‌نامه | عنوان = حقیقت امامت و اوصاف اما...» ایجاد کرد)
 
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پایان‌نامه
{{جعبه اطلاعات پایان‌نامه
| عنوان = حقیقت امامت و اوصاف امام از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی
| عنوان = حقیقت [[امامت]] و اوصاف [[امام]]{{ع}} از دیدگاه قاضی [[عبدالجبار]] و [[سید مرتضی]]
| تصویر = 9030760879.jpg
| تصویر = Daneshgahemaaref.jpg
| اندازه تصویر   = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| پژوهشگر = [[علی اصغر حدیدی]] (ایران)
| پژوهشگر = [[علی اصغر حدیدی]] (ایران)
| استاد راهنما = [[محمد رضا امامی‌نیا]] (ایران)
| استاد راهنما = [[محمد رضا امامی‌نیا]] (ایران)
| مشاور = [[محمد ابراهیمی راد]] (ایران)
| مشاور = [[محمد ابراهیمی راد]] (ایران)
| داور = (نامعلوم)
| داور =  
| مقطع = کارشناسی ارشد
| مقطع = کارشناسی ارشد
| موضوع = [[علم امام]]، [[علم غیب]]، [[آیات]] و [[روایات]]
| موضوع = [[علم امام]]، [[عصمت امام]] <br/> [[وجوب عقلی امامت]]، [[افضلیت امام]] <br/> [[صفات امام]]
| مذهب = [[شیعه]]
| مذهب = [[شیعه]]
| سال دفاع = ۱۳۹۳
| سال دفاع = ۱۳۹۳
| محل دفاع = [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی]]، ایران
| محل دفاع = [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی]]، ایران
| وابسته به = [[دانشگاه معارف اسلامی]] (قم)
| وابسته به = [[دانشگاه معارف اسلامی]] (قم)
| تعداد صفحات =(نامعلوم)
| تعداد صفحات =  
| وبگاه معرف = [[پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)]]
| وبگاه معرف = [[پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)]]
| شماره رکورد =  
| شماره رکورد =  
}}
}}
 
'''حقیقت [[امامت]] و اوصاف [[امام]]{{ع}} از دیدگاه قاضی [[عبدالجبار]] و [[سید مرتضی]]''' پایان‌نامه‌ای است که به بررسی دیدگاه قاضی [[عبدالجبار]] و [[سید مرتضی]] در مورد [[امامت]] و اوصاف [[امام]]{{ع}} می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط [[علی اصغر حدیدی]] نگاشته و در [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی]] وابسته به [[دانشگاه معارف اسلامی]] دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای [[محمد رضا امامی‌نیا]] و استاد مشاور آن آقای [[محمد ابراهیمی راد]] است.<ref name=p1>[https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/673866 وبگاه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)]</ref>
'''حقیقت امامت و اوصاف امام از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی''' پایان‌نامه‌ای است که به بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی در مورد [[امامت]] و اوصاف امام می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط خانم [[علی اصغر حدیدی]] نگاشته و در [[دانشکده الهیات و معارف اسلامی]] وابسته به [[دانشگاه معارف اسلامی]] دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای [[محمد رضا امامی‌نیا]] و استاد مشاور آن آقای [[محمد ابراهیمی راد]] است.<ref name=p1>[https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/673866 وبگاه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)]</ref>


== چکیده پایان‌نامه ==  
== چکیده پایان‌نامه ==  
* پژوهشگر این  پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «این رساله به بیان دیدگاه قاضی عبدالجبار و معاصر وی سید مرتضی درباره حقیقت امامت و صفات امام، پرداخته است. از نگاه قاضی عبدالجبار «امام کسی است که بر امت ریاست داشته باشد، به طوری که قدرتی بالاتر از او نباشد.» از نظر سید مرتضی «امامت، رهبری عمومی در زمینه دین به صورت بالاصاله است نه به طور نیابت از کسی که در سرای تکلیف است.» قاضی عبدالجبار وجوب امامت را وجوب نقلی علی الناس می داند، و سید مرتضی وجوب عقلی علی الله. قاضی عصمت را برای امام لازم نمی داند و معتقد است دلایل امامیه در این باره صحیح نمی باشد، اما سید مرتضی همچون دیگر متکلمان امامیه، عصمت را جزء ضروری ترین صفات امام بر می شمارد و دلایل امامیه را تأیید می نماید. قاضی عبدالجبار علم امام را در حد علم والیان ضروری می شمارد و بیش از آن را برای امام لازم نمی داند، از نظر او در صورت جهل امام به مسائل دینی، رجوع به علما و خبرگان هیچ اشکالی ندارد، در حالی که از نظر سید مرتضی باید علم امام، تمام مسائل دینی را فرا گیرد و او در مسائل دینی به کسی نیاز نداشته باشد. همچنین امام باید به امور مربوط به سیاست و حکومت آگاهی کافی داشته باشد».
* پژوهشگر این  پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «این رساله به بیان دیدگاه قاضی [[عبدالجبار]] و معاصر وی [[سید مرتضی]] درباره حقیقت [[امامت]] و [[صفات امام]]، پرداخته است. از نگاه قاضی [[عبدالجبار]]":[[امام]] کسی است که بر امت ریاست داشته باشد، به طوری که قدرتی بالاتر از او نباشد". از نظر [[سید مرتضی]]: "[[امامت]]، رهبری عمومی در زمینه دین به صورت بالاصاله است نه به طور نیابت از کسی که در سرای تکلیف است". قاضی [[عبدالجبار]] وجوب [[امامت]] را وجوب نقلی علی الناس می‌داند، و [[سید مرتضی]] وجوب عقلی علی الله. قاضی [[عبدالجبار]] عصمت را برای [[امام]] لازم نمی‌داند و معتقد است دلایل امامیه در این باره صحیح نمی‌باشد، اما [[سید مرتضی]] همچون دیگر متکلمان امامیه، عصمت را جزء ضروری ترین [[صفات امام]] بر می‌شمارد و دلایل امامیه را تأیید می‌نماید. قاضی [[عبدالجبار]] [[علم امام]] را در حد علم والیان ضروری می‌شمارد و بیش از آن را برای [[امام]] لازم نمی‌داند، از نظر او در صورت جهل [[امام]] به مسائل دینی، رجوع به علما و خبرگان هیچ اشکالی ندارد، در حالی که از نظر [[سید مرتضی]] باید [[علم امام]]، تمام مسائل دینی را فرا گیرد و او در مسائل دینی به کسی نیاز نداشته باشد. همچنین [[امام]] باید به امور مربوط به سیاست و حکومت آگاهی کافی داشته باشد».
*پژوهشگر می‌افزاید: «از نظر قاضی، افضلیت به معنای فزونی ثواب و برتری در صفات برای امام لازم نمی باشد و تقدیم مفضول بر فاضل جایز، بلکه برخی از اوقات، واجب است. اما سید مرتضی افضلیت به هر دو معنا را برای امام لازم دانسته و تقدیم مفضول بر فاضل را قبیح می شمارد. از صفاتی که هر دو متکلم معتزلی و امامی برای امام لازم می دانند: اسلام، آزاد بودن، عقل، شجاعت، برتریت در قدرت، عدالت، قریشی بودن است، البته در تفسیر دو صفت اخیر و دلایل آن با یکدیگر اختلاف دارند. واژگان کلیدی: امامت، عصمت، علم، افضلیت، سید مرتضی، قاضی عبدالجبار»<ref name=p1></ref>.
*پژوهشگر می‌افزاید: «از نظر قاضی [[عبدالجبار]]، افضلیت به معنای فزونی ثواب و برتری در صفات برای [[امام]] لازم نمی‌باشد و تقدیم مفضول بر فاضل جایز، بلکه برخی از اوقات، واجب است. اما [[سید مرتضی]] افضلیت به هر دو معنا را برای [[امام]] لازم دانسته و تقدیم مفضول بر فاضل را قبیح می‌شمارد. از صفاتی که هر دو متکلم معتزلی و امامی برای [[امام]] لازم می‌دانند: اسلام، آزاد بودن، عقل، شجاعت، برتریت در قدرت، عدالت، قریشی بودن است، البته در تفسیر دو صفت اخیر و دلایل آن با یکدیگر اختلاف دارند»<ref name=p1></ref>.


== فهرست پایان‌نامه ==
== فهرست پایان‌نامه ==
{{ستون-شروع|3}}
{{فهرست اثر}}
====فصل اول:کلیات و مفاهیم====
====فصل اول:کلیات و مفاهیم====
*مقدمه؛
*مقدمه؛
*مفاهیم؛
*مفاهیم؛
*امامت؛
* [[امامت]]؛
*معنای لغوی؛
*معنای لغوی؛
*تعاریف اصطلاحی؛
*تعاریف اصطلاحی؛
*توضیح قیود تعاریف؛
*توضیح قیود تعاریف؛
*مقایسه تعاریف امامیه با اهل سنت؛
*مقایسه تعاریف امامیه با [[اهل سنت]]؛
*عصمت؛
*عصمت؛
*معنای لغوی؛
*معنای لغوی؛
*معنای اصطلاحی؛
*معنای اصطلاحی؛
*ضرورت عصمت امام در بین مذاهب اسلامی؛
*ضرورت عصمت [[امام]] در بین مذاهب اسلامی؛
*قلمرو عصمت؛
*قلمرو عصمت؛
*علم؛
*علم؛
*تعریف علم؛
*تعریف علم؛
*علم امام؛
* [[علم امام]]؛
*منابع علم امام؛
*منابع [[علم امام]]؛
*افضلیت امام؛
*افضلیت [[امام]]؛
*قریشی بودن؛
*قریشی بودن؛
*معرفی اجمالی قاضی عبدالجبار و سید مرتضی؛
*معرفی اجمالی قاضی [[عبدالجبار]] و [[سید مرتضی]]؛
*زندگی‌نامه مختصر قاضی عبدالجبار؛
*زندگی‌نامه مختصر قاضی [[عبدالجبار]]؛
*معرفی مختصر کتاب «المغنی فی ابواب التوحید و العدل»؛
*معرفی مختصر کتاب «المغنی فی ابواب التوحید و العدل»؛
*زندگی نامه مختصر سید مرتضی؛
*زندگی نامه مختصر [[سید مرتضی]]؛
*معرفی مختصر کتاب «[[الشافی فی الامامة (کتاب)|الشافی فی الامامة]]».
*معرفی مختصر کتاب «[[الشافی فی الامامة (کتاب)|الشافی فی الامامة]]».
====فصل دوم: حقیقت امامت====
====فصل دوم: حقیقت [[امامت]]====
*تعریف امامت؛
*تعریف [[امامت]]؛
*جایگاه امامت؛
*جایگاه [[امامت]]؛
*وظایف امام؛
*وظایف [[امام]]؛
*وجوب امامت؛
*وجوب [[امامت]]؛
*وجوب عقلی امامت؛
*وجوب عقلی [[امامت]]؛
*وجوب عقلی امامت از جهت تمکین، بیان تکلیف و لطف؛
*وجوب عقلی [[امامت]] از جهت تمکین، بیان تکلیف و لطف؛
*وجوب عقلی امامت از جهت لطف؛
*وجوب عقلی [[امامت]] از جهت لطف؛
**وجوه مختلف قاضی عبدالجبار برای نفی لطف بودن امام؛
**وجوه مختلف قاضی [[عبدالجبار]] برای نفی لطف بودن [[امام]]؛
*وجوب عقلی امامت از جهت حفظ شریعت؛
*وجوب عقلی [[امامت]] از جهت حفظ شریعت؛
*وجوه مختلف قاضی عبدالجبار برای جایگزینی امام در حفظ شریعت؛
*وجوه مختلف قاضی [[عبدالجبار]] برای جایگزینی [[امام]] در حفظ شریعت؛
*جایگزینی تواتر برای حفظ شریعت؛
*جایگزینی تواتر برای حفظ شریعت؛
*جایگزینی اجماع، قیاس و خبر واحد برای حفظ شریعت؛
*جایگزینی اجماع، قیاس و خبر واحد برای حفظ شریعت؛
*وجوب نقلی امامت؛
*وجوب نقلی [[امامت]]؛
*سنت؛
*سنت؛
*اجماع؛
*اجماع؛
*رسیدن به مصالح دین و دنیا؛
*رسیدن به مصالح دین و دنیا؛
*راه‌های تعیین امام؛
*راه‌های تعیین [[امام]]؛
*عدم جواز معجزه بر امام؛
*عدم جواز معجزه بر [[امام]]؛
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
====فصل سوم: عصمت امام====
====فصل سوم: عصمت [[امام]]====
*عصمت امام از دیدگاه عبدالقاضی جبار؛
*عصمت [[امام]] از دیدگاه [[عبدالقاضی جبار]]؛
*عصمت امام از دیدگاه سید مرتضی؛
*عصمت [[امام]] از دیدگاه [[سید مرتضی]]؛
*تعریف عصمت؛
*تعریف عصمت؛
*قلمرو عصمت امام؛
*قلمرو عصمت [[امام]]؛
*براهین عصمت امام؛
*براهین عصمت [[امام]]؛
*برهان امتناع تسلسل؛
*برهان امتناع تسلسل؛
*برهان حفظ شریعت؛
*برهان حفظ شریعت؛
*برهان وجوب پیروی از امام؛
*برهان وجوب پیروی از [[امام]]؛
*نقد ادله عقلی عصمت امام؛
*نقد ادله عقلی عصمت [[امام]]؛
*نقد دلیل نقلی عصمت امام؛
*نقد دلیل نقلی عصمت [[امام]]؛
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
====فصل چهارم: علم امام====
====فصل چهارم: [[علم امام]]====
*گستره علم امام؛
*گستره [[علم امام]]؛
*دلایل علم امام؛
*دلایل [[علم امام]]؛
*دلیل اول: سیره عقلا؛
*دلیل اول: سیره عقلا؛
*دلیل دوم: حجیت امام در دین؛
*دلیل دوم: حجیت [[امام]] در دین؛
*نقد قاضی نسبت به امامیه؛
*نقد قاضی نسبت به امامیه؛
*عقلی نبودن وجوب علم امام؛
*عقلی نبودن وجوب [[علم امام]]؛
*نقد علم غیب امام و علم به امور غیر شریعت؛
*نقد [[علم غیب]] [[امام]] و علم به امور غیر شریعت؛
*نقد افضلیت امام از رسول؛
*نقد افضلیت [[امام]] از [[رسول]]؛
*نقض وجوب علم امام به علم منصوبین وی؛
*نقض وجوب [[علم امام]] به علم منصوبین وی؛
*راه‌های حصول علم امام؛
*راه‌های حصول [[علم امام]]؛
*شواهدی برای جواز توقف امام در صورت فقدان علم؛
*شواهدی برای جواز توقف [[امام]] در صورت فقدان علم؛
*تفاوت امام با نبی در گستره علم و راه‌های حصول آن؛
*تفاوت [[امام]] با [[نبی]] در گستره علم و راه‌های حصول آن؛
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
====فصل پنجم: افضلیت امام====
====فصل پنجم: افضلیت [[امام]]====
*افضلیت به معنای کثرت ثواب؛
*افضلیت به معنای کثرت ثواب؛
*افضلیت امام به معنی برتری در صفات؛
*افضلیت [[امام]] به معنی برتری در صفات؛
*دلایل قاضی عبدالجبار برای عدم اشتراط افضلیت؛
*دلایل قاضی [[عبدالجبار]] برای عدم اشتراط افضلیت؛
*تقدیم مفضول بر فاضل؛
*تقدیم مفضول بر فاضل؛
*اسباب تقدیم مفضول بر فاضل؛
*اسباب تقدیم مفضول بر فاضل؛
*تداوم امامت فاضل، حتی بعد از یافتن افضل؛
*تداوم [[امامت]] فاضل، حتی بعد از یافتن افضل؛
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
*جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.
====فصل ششم: سایر صفات امام====
====فصل ششم: سایر [[صفات امام]]====
*صفات عمومی امام؛
*صفات عمومی [[امام]]؛
*عدالت؛
*عدالت؛
*فسق باطنی و تأویلی؛
*فسق باطنی و تأویلی؛
*قریشی بودن امام؛
*قریشی بودن [[امام]]؛
*ادله اشتراط قریشی بودن؛
*ادله اشتراط قریشی بودن؛
*روایت؛
*روایت؛
خط ۱۱۹: خط ۱۱۷:
*فهرست منابع؛
*فهرست منابع؛
*نمایه.
*نمایه.
{{پایان}}
{{پایان فهرست اثر}}


== درباره پدیدآورندگان ==
== دربارهٔ پدیدآورندگان ==
{{Gallery
{{پدیدآورنده پایان‌نامه
|title=
| پدیدآورنده پایان‌نامه = علی اصغر حدیدی
|width=160 | height=170 | lines=4
| نوع همکاری = پژوهشگر}}
|align=center
{{پدیدآورنده پایان‌نامه
|footer=
| پدیدآورنده پایان‌نامه = محمد رضا امامی‌نیا
|File:11536.jpg |
| نوع همکاری = استاد راهنما}}
alt3=
{{پدیدآورنده پایان‌نامه
|[[محمد ابراهیمی راد]]<br/>(استاد مشاور)
| پدیدآورنده پایان‌نامه = محمد ابراهیمی راد  
|File:11535.jpg |
| نوع همکاری = استاد مشاور}}
alt2=
|[[محمد رضا امامی‌نیا]]<br/>(استاد راهنما)
|File:9030760879.jpg |
alt1=
|[[علی اصغر حدیدی]]<br/>(پژوهشگر)
}}
* در مورد '''پژوهشگر''' این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.


*'''استاد راهنمای''' این پایان‌نامه حجت الاسلام والمسلمین [[محمد رضا امامی‌نیا]] (متولد ۱۳۳۴ ش، زنجان)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: [[جعفر سبحانی]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و [[حسین وحید خراسانی]] پیگیری کرد. معاون فرهنگی اجتماعی و هنری بنیاد جانبازان استان زنجان و مسئول آموزش جهاد دانشگاهی استان زنجان ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. ''«راهنمای بدایة الحکمة»''، ''«معرفی ونقد موسوعه مصطلحات علم الکلام الاسلامی»'' و ''«اعجاز قرآن»'' برخی از این آثار است.<ref>[http://emaminiamr.andishvaran.ir/fa/Activity.html صفحه استاد راهنما در وبگاه اندیشوران حوزه]</ref>
== استخراج مقاله از پایان‌نامه ==
 
*'''استاد مشاور''' این پایان‌نامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر [[محمد ابراهیمی‌راد]]، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: [[حسین وحید خراسانی]]، [[عبدالله جوادی آملی]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] پیگیری کرد. عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه اراک از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. ''«[[ملاک انتخاب پیامبران و امامان از منظر احادیث (مقاله)|ملاک انتخاب پیامبران و امامان از منظر احادیث]]»''، ''«[[نقد شبهه آلوسی بر امامت ائمه در آیه ولایت (مقاله)|نقد شبهه آلوسی بر امامت ائمه در آیه ولایت]]»''، ''«برهان مفهومی از دیدگاه آنسلم و محقق اصفهانی»'' و ''«نقد و بررسی تقریر علامه طباطبایی از برهان صدیقین»'' برخی از این آثار است. <ref>[http://mebrahimirad.andishvaran.ir/fa/Activity.html وبگاه اندیشوران حوزه]</ref>
 
== استخراج مقاله از پایان‌نامه ==
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.


== چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب ==
== چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب ==
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.


== دریافت متن ==
== دریافت متن ==
*[https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/download_sparse/673866 دریافت ۱۰ صفحه pdf از این پایان‌نامه]
* [https://ganj-old.irandoc.ac.ir/articles/download_sparse/673866 دریافت ۱۰ صفحه pdf از این پایان‌نامه]


==پانویس==
== پیوند به بیرون ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:آثار امامت و ولایت]]
 
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی جامع امامت و ولایت]]
[[رده:پایان‌نامه‌]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی امامت]]
[[رده:آثار علی اصغر حدیدی]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت با تعداد صفحات بیش از ۱۰۰]]
[[رده:آثار محمد رضا امامی‌نیا]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت به زبان فارسی]]
[[رده:آثار محمد ابراهیمی راد]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت کارشناسی ارشد ]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت دانشکده الهیات و معارف اسلامی]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت دانشگاه باقرالعلوم]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)]]
[[رده:آثار علم امام]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم امام]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم امام به زبان فارسی]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت دانشجوی اهل ایران]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت  پژوهشگر علی اصغر حدیدی]]
[[رده:آثار امامت و ولایت علی اصغر حدیدی]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت  استاد راهنما  محمد رضا امامی‌نیا]]
[[رده:آثار امامت و ولایت محمد رضا امامی‌نیا]]
[[رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت استاد مشاور محمد ابراهیمی راد]]
[[رده:آثار امامت و ولایت محمد ابراهیمی راد]]
[[رده:پایان‌نامه‌های دارای فهرست]]
[[رده:پایان‌نامه‌های دارای چکیده]]
[[رده:پایان‌نامه‌های فاقد معرفی پدیدآورنده]]
[[رده:پایان‌نامه‌های فاقد تصویر پدیدآورنده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۸

حقیقت امامت و اوصاف امام(ع) از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی
زبانفارسی
پژوهشگرعلی اصغر حدیدی (ایران)
استاد راهنمامحمد رضا امامی‌نیا (ایران)
موضوععلم امام، عصمت امام
وجوب عقلی امامت، افضلیت امام
صفات امام
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۹۳
وابسته بهدانشگاه معارف اسلامی (قم)
وبگاه معرفپژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

حقیقت امامت و اوصاف امام(ع) از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی پایان‌نامه‌ای است که به بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی در مورد امامت و اوصاف امام(ع) می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط علی اصغر حدیدی نگاشته و در دانشکده الهیات و معارف اسلامی وابسته به دانشگاه معارف اسلامی دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد رضا امامی‌نیا و استاد مشاور آن آقای محمد ابراهیمی راد است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «این رساله به بیان دیدگاه قاضی عبدالجبار و معاصر وی سید مرتضی درباره حقیقت امامت و صفات امام، پرداخته است. از نگاه قاضی عبدالجبار":امام کسی است که بر امت ریاست داشته باشد، به طوری که قدرتی بالاتر از او نباشد". از نظر سید مرتضی: "امامت، رهبری عمومی در زمینه دین به صورت بالاصاله است نه به طور نیابت از کسی که در سرای تکلیف است". قاضی عبدالجبار وجوب امامت را وجوب نقلی علی الناس می‌داند، و سید مرتضی وجوب عقلی علی الله. قاضی عبدالجبار عصمت را برای امام لازم نمی‌داند و معتقد است دلایل امامیه در این باره صحیح نمی‌باشد، اما سید مرتضی همچون دیگر متکلمان امامیه، عصمت را جزء ضروری ترین صفات امام بر می‌شمارد و دلایل امامیه را تأیید می‌نماید. قاضی عبدالجبار علم امام را در حد علم والیان ضروری می‌شمارد و بیش از آن را برای امام لازم نمی‌داند، از نظر او در صورت جهل امام به مسائل دینی، رجوع به علما و خبرگان هیچ اشکالی ندارد، در حالی که از نظر سید مرتضی باید علم امام، تمام مسائل دینی را فرا گیرد و او در مسائل دینی به کسی نیاز نداشته باشد. همچنین امام باید به امور مربوط به سیاست و حکومت آگاهی کافی داشته باشد».
  • پژوهشگر می‌افزاید: «از نظر قاضی عبدالجبار، افضلیت به معنای فزونی ثواب و برتری در صفات برای امام لازم نمی‌باشد و تقدیم مفضول بر فاضل جایز، بلکه برخی از اوقات، واجب است. اما سید مرتضی افضلیت به هر دو معنا را برای امام لازم دانسته و تقدیم مفضول بر فاضل را قبیح می‌شمارد. از صفاتی که هر دو متکلم معتزلی و امامی برای امام لازم می‌دانند: اسلام، آزاد بودن، عقل، شجاعت، برتریت در قدرت، عدالت، قریشی بودن است، البته در تفسیر دو صفت اخیر و دلایل آن با یکدیگر اختلاف دارند»[۱].

فهرست پایان‌نامه

فصل اول:کلیات و مفاهیم

فصل دوم: حقیقت امامت

  • تعریف امامت؛
  • جایگاه امامت؛
  • وظایف امام؛
  • وجوب امامت؛
  • وجوب عقلی امامت؛
  • وجوب عقلی امامت از جهت تمکین، بیان تکلیف و لطف؛
  • وجوب عقلی امامت از جهت لطف؛
  • وجوب عقلی امامت از جهت حفظ شریعت؛
  • وجوه مختلف قاضی عبدالجبار برای جایگزینی امام در حفظ شریعت؛
  • جایگزینی تواتر برای حفظ شریعت؛
  • جایگزینی اجماع، قیاس و خبر واحد برای حفظ شریعت؛
  • وجوب نقلی امامت؛
  • سنت؛
  • اجماع؛
  • رسیدن به مصالح دین و دنیا؛
  • راه‌های تعیین امام؛
  • عدم جواز معجزه بر امام؛
  • جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.

فصل سوم: عصمت امام

فصل چهارم: علم امام

فصل پنجم: افضلیت امام

  • افضلیت به معنای کثرت ثواب؛
  • افضلیت امام به معنی برتری در صفات؛
  • دلایل قاضی عبدالجبار برای عدم اشتراط افضلیت؛
  • تقدیم مفضول بر فاضل؛
  • اسباب تقدیم مفضول بر فاضل؛
  • تداوم امامت فاضل، حتی بعد از یافتن افضل؛
  • جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.

فصل ششم: سایر صفات امام

  • صفات عمومی امام؛
  • عدالت؛
  • فسق باطنی و تأویلی؛
  • قریشی بودن امام؛
  • ادله اشتراط قریشی بودن؛
  • روایت؛
  • اجماع؛
  • عدول از قریشی به غیر آن؛
  • جمع‌بندی و نتیجه‌گیری؛
  • خاتمه؛
  • فهرست منابع؛
  • نمایه.

دربارهٔ پدیدآورندگان

علی اصغر حدیدی (پژوهشگر)
علی اصغر حدیدی
حجت الاسلام و المسلمین علی اصغر حدیدی، (متولد ۱۳٦۸ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات جعفر سبحانی و محمد مهدی شب زنده‌دار و محمد عندلیب همدانی پیگیری کرد. تدریس ادبیات عرب، تدریس حفظ قرآن، همکاری با گروه تفسیر مؤسسه اسراء و تدریس در دانشگاه مفید از جمله فعالیت های او است. وی علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تا کنون چندین مقاله به رشته تحریر در آورده است «حقیقت امامت و اوصاف امام(ع) از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی» از این آثار است.
محمد رضا امامی‌نیا (استاد راهنما)
محمد رضا امامی‌نیا
حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا امامی‌نیا (متولد ۱۳۳۴ ش، زنجان)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. معاون فرهنگی اجتماعی و هنری بنیاد جانبازان استان زنجان و مسئول آموزش جهاد دانشگاهی استان زنجان ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «راهنمای بدایة الحکمة»، «معرفی ونقد موسوعه مصطلحات علم الکلام الاسلامی» و «اعجاز قرآن» برخی از این آثار است.[۲]
محمد ابراهیمی راد (استاد مشاور)
محمد ابراهیمی راد
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد ابراهیمی راد، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه اراک از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «ملاک انتخاب پیامبران و امامان از منظر احادیث»، «تحلیل و بررسی روایات سهو النبی (ص)»، «نقد شبهه آلوسی بر امامت ائمه در آیه ولایت»، «برهان مفهومی از دیدگاه آنسلم و محقق اصفهانی» و «نقد و بررسی تقریر علامه طباطبایی از برهان صدیقین» برخی از این آثار است. [۳]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

دریافت متن

پیوند به بیرون

پانویس