ایثار در حدیث

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ایثار است. ایثار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ایثار در قرآن - ایثار در حدیث - ایثار در معارف و سیره حسینی - ایثار در معارف و سیره نبوی - ایثار در معارف و سیره فاطمی - ایثار در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

کلمات قصار پیرامون ایثار

در غررالحکم و دررالکلم در «باب الایثار»، سخنانی از مولای موحدان، امیرمؤمنان، علی (ع) به اقتصار بیان شده که در اینجا به نقل برخی از آنها می‌پردازیم:

1. «الْإِيثَارُ فَضِيلَةٌ الِاحْتِكَارُ رَذِيلَةٌ»: مردم را بر خود مقدم‌داشتن، فضیلت است، حبس مال، رذیلت و پستی است.
2. «الإیثار أشرف الإحسان»: ایثار و دیگران را بر خود برگزیدن، برترین احسان است.
3. «الْإِيثَارُ شِيمَةُ الْأَبْرَارِ»: ایثار، خصلت نیکوکاران است.
4. «الْإِيثَارُ غَايَةُ الْإِحْسَانِ‏»: بخشش در صورت نیاز به آن، نهایت نیکویی است.
5. «الْإِيثَارُ أَشْرَفُ‏ الْكَرَمِ‏»: ایثار، شریف‌ترین جود و بخشش است.
6. «الْإِيثَارُ أَعْلَى‏ الْإِحْسَانِ‏»: ایثار، برترین احسان است.
7. «الْإِيثَارُ أَعْلَى‏ الْمَكَارِمِ‏»: ایثار، برترین صفات نیک است.
8. «الْإِيثَارُ أَفْضَلُ‏ عِبَادَةٍ وَ أَجَلُّ سِيَادَةٍ»: جود و بخشش با احتیاج، برترین عبادت و بزرگ‌ترین (نیکوترین) سیادت و بزرگی است.
9. «الْإِيثَارُ عَلَى مَرَاتِبِ الْكَرَمِ وَ أَفْضَلُ‏ الشِّيَمِ‏»: ایثار، بالاترین مرتبه‌های شرافت، و افزون‌ترین خصلت‌ها است.
10. «الْإِيثَارُ أَحْسَنُ‏ الْإِحْسَانِ‏ وَ أَعْلَى مَرَاتِبِ الْإِيمَانِ»: دیگران را بر خود مقدم‌داشتن، بهترین نیکویی، و بلندترین پایه‌های ایمان است.
11. «الْإِيثَارُ سَجِيَّةُ الْأَبْرَارِ وَ شِيمَةُ الْأَخْيَارِ»: ایثار، خوی نیکوکاران و شیوه افراد نیک است.
12. «أَفْضَلُ‏ السَّخَاءِ الْإِيثَارُ»: افزون‌ترین بخشش، ایثار است.
13. «أَحْسَنُ‏ الْكَرَمِ‏ الْإِيثَارُ»: نیکوترین بزرگی، دیگران را بر خود مقدم‌داشتن است.
14. «بِالْإِيثَارِ يُسْتَرَقُ‏ الْأَحْرَارُ»: به وسیله جود و بخشش آزادگان، به بندگی کشیده خواهند شد.
15. «بِالْإِيثَارِ يُسْتَحَقُ‏ اسْمُ‏ الْكَرَمِ‏»: به سبب ایثار، استحقاق نام کرم حاصل می‌گردد (یعنی به کسی باید کریم گفت که ایثارگر باشد).
16. «بِالْإِيثَارِ عَلَى‏ نَفْسِكَ‏ تَمْلِكُ الرِّقَابَ»: به واسطه ایثار و برگزیدن دیگران بر خود، گردن‌ها را مالک می‌شوی؛ یعنی فرمان‌فرما خواهی شد و دیگران مطیع تو خواهند گردید.
17. «خَيْرُ الْمَكَارِمِ‏ الْإِيثَارُ»: بهترین بزرگی و جوانمردی، دیگران را بر خود برگزیدن است. ۱۸. «عند الإیثار علی النفس، تبین جواهر الکرماء»: هنگام برگزیدن دیگران بر خود گوهرهای کریمان آشکار می‌گردد.
18. «غَايَةُ الْمَكَارِمِ‏ الْإِيثَارُ»: نهایت بزرگی، دیگران را بر خود ترجیح‌دادن است.
19. «كَفَى‏ بِالْإِيثَارِ مَكْرُمَةً»: برای بزرگواری، ایثار کفایت می‌کند.
20. «مِنْ‏ شِيَمِ‏ الْأَبْرَارِ حَمْلُ النُّفُوسِ عَلَى الْإِيثَارِ»: از خصلت‌های نیکوکاران، وادار نمودن نفس‌ها بر بخشش، و تقدّم دیگران بر خویشتن است.
21. «مِنْ‏ أَحْسَنِ‏ الْإِحْسَانِ‏ الْإِيثَارُ»: از نیکویی‌ترین نیکویی‌ها، ترجیح دیگران بر خود است.
22. «مِنْ‏ أَفْضَلِ‏ الِاخْتِيَارِ التَّحَلِّي‏ بِالْإِيثَارِ»: از افزون‌ترین برگزیدن، زینت‌یافتن به ایثار است.
23. «لَا تَكْمُلُ‏ الْمَكَارِمُ‏ إِلَّا بِالْعَفَافِ‏ وَ الْإِيثَارِ»: بزرگواری‌ها به کمال نخواهد رسید، مگر با پارسایی و ایثار.

منابع

1. امامی، عبدالنبی، فرهنگ قرآن