رهبانیت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[رهبانیت]] مصدر [[راهب]] است و تَرهُّب به معنای تعبّد در [[صومعه]] می‌باشد<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۴۷.</ref>. برخی [[غلو]] در تعبُّد و [[افراط]] در آن را [[رهبانیت]] دانسته‌اند<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۷.</ref>. اصل آن "رهب" به معنای [[خوف]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۴۷.</ref>، [[ترس]] مستمر و دائم<ref>حسین مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۲۴۱.</ref>. | [[رهبانیت]] مصدر [[راهب]] است و تَرهُّب به معنای تعبّد در [[صومعه]] می‌باشد<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۴۷.</ref>. برخی [[غلو]] در تعبُّد و [[افراط]] در آن را [[رهبانیت]] دانسته‌اند<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۷.</ref>. اصل آن "رهب" به معنای [[خوف]]<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۴۷.</ref>، [[ترس]] مستمر و دائم<ref>حسین مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۲۴۱.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref>. | {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref>. | ||
به [[عالمان]] [[مسیحی]] و [[یاران]] و [[اصحاب]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} در [[قرآن کریم]]، [[راهب]] ([[رهبان]] جمع [[راهب]]) اطلاق شده است. در مورد اصل [[رهبانیت]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref> [[رهبانیت]] را "[[بدعت]] [[حسنه]]" می‌شمارد، یعنی می‌فرماید: در [[دل]] کسانی که از او ([[عیسی]]{{ع}}) [[پیروی]] کردند، [[رأفت]] و [[رحمت]] قرار دادیم و رهبانیتی را به صورت بدعتی در پیش گرفتند که ما آن را بر ایشان [[واجب]] نکرده بودیم؛ مگر آنکه در [[طلب]] [[خشنودی الهی]] آن را در پیش گرفته بودند؛ ولی چنان‌که [[شایسته]] بود، رعایتش نکردند؛ پس بحث در کبری ([[رهبانیت]]) نیست که خود [[ممدوح]] و در [[طلب]] [[رضوان الهی]] است؛ بلکه در صغری یعنی عدم رعایت [[شایسته]] آن است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۴۱.</ref>. | به [[عالمان]] [[مسیحی]] و [[یاران]] و [[اصحاب]] [[حضرت عیسی]] {{ع}} در [[قرآن کریم]]، [[راهب]] ([[رهبان]] جمع [[راهب]]) اطلاق شده است. در مورد اصل [[رهبانیت]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً}}<ref>«در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref> [[رهبانیت]] را "[[بدعت]] [[حسنه]]" می‌شمارد، یعنی می‌فرماید: در [[دل]] کسانی که از او ([[عیسی]] {{ع}}) [[پیروی]] کردند، [[رأفت]] و [[رحمت]] قرار دادیم و رهبانیتی را به صورت بدعتی در پیش گرفتند که ما آن را بر ایشان [[واجب]] نکرده بودیم؛ مگر آنکه در [[طلب]] [[خشنودی الهی]] آن را در پیش گرفته بودند؛ ولی چنان‌که [[شایسته]] بود، رعایتش نکردند؛ پس بحث در کبری ([[رهبانیت]]) نیست که خود [[ممدوح]] و در [[طلب]] [[رضوان الهی]] است؛ بلکه در صغری یعنی عدم رعایت [[شایسته]] آن است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۴۱.</ref>. | ||
[[رهبانیت]] به معنای [[دنیاگریزی]] و دوری از [[اجتماع]] و اجتناب از اختلاط با [[مردم]]، در [[اسلام]] امری منفی و منهی است. [[راهبان]] [[مسیحی]] نیز نتوانستند خود را از علایق [[دنیوی]] منزه گردانند و به [[اموال]] و [[حقوق مردم]] [[تجاوز]] کردند و به همین [[دلیل]] [[قرآن کریم]] آنان را [[نکوهش]] می‌کند: {{متن قرآن|إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ}}<ref>«بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۱۸-۳۱۹.</ref> | [[رهبانیت]] به معنای [[دنیاگریزی]] و دوری از [[اجتماع]] و اجتناب از اختلاط با [[مردم]]، در [[اسلام]] امری منفی و منهی است. [[راهبان]] [[مسیحی]] نیز نتوانستند خود را از علایق [[دنیوی]] منزه گردانند و به [[اموال]] و [[حقوق مردم]] [[تجاوز]] کردند و به همین [[دلیل]] [[قرآن کریم]] آنان را [[نکوهش]] می‌کند: {{متن قرآن|إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ}}<ref>«بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۱۸-۳۱۹.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۱۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث رهبانیت است. رهبانیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رهبانیت در قرآن - رهبانیت در حدیث - رهبانیت در نهج البلاغه - رهبانیت در معارف دعا و زیارات - رهبانیت در اخلاق اسلامی - رهبانیت در فقه سیاسی - نکوهش رهبانیت در سیره پیامبر خاتم - پرسش‌های مرتبطمقدمه
رهبانیت مصدر راهب است و تَرهُّب به معنای تعبّد در صومعه می‌باشد[۱]. برخی غلو در تعبُّد و افراط در آن را رهبانیت دانسته‌اند[۲]. اصل آن "رهب" به معنای خوف[۳]، ترس مستمر و دائم[۴].
﴿وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً﴾[۵].
به عالمان مسیحی و یاران و اصحاب حضرت عیسی (ع) در قرآن کریم، راهب (رهبان جمع راهب) اطلاق شده است. در مورد اصل رهبانیت آیه شریفه ﴿وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً﴾[۶] رهبانیت را "بدعت حسنه" می‌شمارد، یعنی می‌فرماید: در دل کسانی که از او (عیسی (ع)) پیروی کردند، رأفت و رحمت قرار دادیم و رهبانیتی را به صورت بدعتی در پیش گرفتند که ما آن را بر ایشان واجب نکرده بودیم؛ مگر آنکه در طلب خشنودی الهی آن را در پیش گرفته بودند؛ ولی چنان‌که شایسته بود، رعایتش نکردند؛ پس بحث در کبری (رهبانیت) نیست که خود ممدوح و در طلب رضوان الهی است؛ بلکه در صغری یعنی عدم رعایت شایسته آن است[۷].
رهبانیت به معنای دنیاگریزی و دوری از اجتماع و اجتناب از اختلاط با مردم، در اسلام امری منفی و منهی است. راهبان مسیحی نیز نتوانستند خود را از علایق دنیوی منزه گردانند و به اموال و حقوق مردم تجاوز کردند و به همین دلیل قرآن کریم آنان را نکوهش می‌کند: ﴿إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ﴾[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۴۷.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۶۷.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۴۷.
- ↑ حسین مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۲۴۱.
- ↑ «در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.
- ↑ «در دل پیروان او مهر و بخشایشی نهادیم و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم جز آنکه برای رسیدن به خشنودی خداوند چنین کردند امّا آن را چنان» سوره حدید، آیه ۲۷.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۴۱.
- ↑ «بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند» سوره توبه، آیه ۳۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۱۸-۳۱۹.