مشفق در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = مشفق | |||
| عنوان مدخل = [[مشفق]] | |||
| مداخل مرتبط = [[مشفق در قرآن]] - [[مشفق در حدیث]] - [[مشفق در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = مشفق (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
اصل آن "شفق" به معنای رقّت و نازک‌دلی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۹۷.</ref>، [[رخوت]] و [[ضعف]] و نازکی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۸۶.</ref> در مقابل شدت و [[غلظت]]. در حالت وصفی یا اسنادی به مفهومی آمیخته از [[عنایت]] با [[ترس]] دلالت دارد. گاهی با {{متن قرآن|مِنَ}} متعدی می‌شود و مفهوم ترس در آن ظاهر و غالب می‌گردد؛ مانند {{متن قرآن|وَهُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ}}<ref>«آنان که از پروردگارشان در نهان می‌هراسند و از رستخیز می‌ترسند» سوره انبیاء، آیه ۴۹.</ref> و در صورتی که با {{متن قرآن|فِي}} متعدد شود، معنای عنایت در آن اظهر است {{متن قرآن|إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ}}<ref>«می‌گویند: ما پیش از این در میان خانواده خویش ترسان بودیم» سوره طور، آیه ۲۶.</ref><ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۸.</ref>، [[شفقت]] از همین مادّه به معنای ترس ناصح از [[نصیحت]] بر منصوح آمده است<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۴۴.</ref>. | اصل آن "شفق" به معنای رقّت و نازک‌دلی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۹۷.</ref>، [[رخوت]] و [[ضعف]] و نازکی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۸۶.</ref> در مقابل شدت و [[غلظت]]. در حالت وصفی یا اسنادی به مفهومی آمیخته از [[عنایت]] با [[ترس]] دلالت دارد. گاهی با {{متن قرآن|مِنَ}} متعدی می‌شود و مفهوم ترس در آن ظاهر و غالب می‌گردد؛ مانند {{متن قرآن|وَهُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ}}<ref>«آنان که از پروردگارشان در نهان می‌هراسند و از رستخیز می‌ترسند» سوره انبیاء، آیه ۴۹.</ref> و در صورتی که با {{متن قرآن|فِي}} متعدد شود، معنای عنایت در آن اظهر است {{متن قرآن|إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ}}<ref>«می‌گویند: ما پیش از این در میان خانواده خویش ترسان بودیم» سوره طور، آیه ۲۶.</ref><ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۸.</ref>، [[شفقت]] از همین مادّه به معنای ترس ناصح از [[نصیحت]] بر منصوح آمده است<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۴۴.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ}}<ref>«آنان که بدان ایمان ندارند آن را به شتاب می‌جویند و مؤمنان از آن در هراسند و می‌دانند که راستین است، آگاه باش! آنان که درباره رستخیز چالش می‌ورزند | {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ}}<ref>«آنان که بدان ایمان ندارند آن را به شتاب می‌جویند و مؤمنان از آن در هراسند و می‌دانند که راستین است، آگاه باش! آنان که درباره رستخیز چالش می‌ورزند در گمراهی ژرفند» سوره شوری، آیه ۱۸.</ref>. | ||
شفقت در هر دو مفهوم "عنایت" و "هراس" در جنبه [[معنوی]] برای [[سعادت انسان]] و اطرافیان اوست و در [[قرآن کریم]] [[ستایش]] شده است. [[هراس]] و [[خوف]] از [[قیامت]] و [[آخرت]] از اصول راهنمای [[انسانی]] است تا در [[زندگی]] خود جانب [[تقوا]] و [[عدالت]] را رعایت نماید و [[حقوق]] دیگران را محترم بشمارد؛ همچنین شفقت به [[خانواده]] و [[فرزندان]] اقتضا دارد، به [[سعادت]] آنان اهمیت بدهد و برای [[نجات]] آنان از [[مهلکه]] [[گمراهی]]، [[نیکوترین]] [[معاشرت]] را داشته باشد و دعوت‌کننده آنان به [[نیکی]] و [[حق]] باشد<ref>ر.ک: سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۱۴-۱۵.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۷۹-۴۸۰.</ref> | شفقت در هر دو مفهوم "عنایت" و "هراس" در جنبه [[معنوی]] برای [[سعادت انسان]] و اطرافیان اوست و در [[قرآن کریم]] [[ستایش]] شده است. [[هراس]] و [[خوف]] از [[قیامت]] و [[آخرت]] از اصول راهنمای [[انسانی]] است تا در [[زندگی]] خود جانب [[تقوا]] و [[عدالت]] را رعایت نماید و [[حقوق]] دیگران را محترم بشمارد؛ همچنین شفقت به [[خانواده]] و [[فرزندان]] اقتضا دارد، به [[سعادت]] آنان اهمیت بدهد و برای [[نجات]] آنان از [[مهلکه]] [[گمراهی]]، [[نیکوترین]] [[معاشرت]] را داشته باشد و دعوت‌کننده آنان به [[نیکی]] و [[حق]] باشد<ref>ر. ک: سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۱۴-۱۵.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۷۹-۴۸۰.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده:مشفق]] | [[رده:مشفق]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مشفق است. مشفق از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مشفق در قرآن - مشفق در حدیث - مشفق در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
اصل آن "شفق" به معنای رقّت و نازک‌دلی[۱]، رخوت و ضعف و نازکی[۲] در مقابل شدت و غلظت. در حالت وصفی یا اسنادی به مفهومی آمیخته از عنایت با ترس دلالت دارد. گاهی با ﴿مِنَ﴾ متعدی می‌شود و مفهوم ترس در آن ظاهر و غالب می‌گردد؛ مانند ﴿وَهُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ﴾[۳] و در صورتی که با ﴿فِي﴾ متعدد شود، معنای عنایت در آن اظهر است ﴿إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ﴾[۴][۵]، شفقت از همین مادّه به معنای ترس ناصح از نصیحت بر منصوح آمده است[۶].
﴿وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ﴾[۷].
شفقت در هر دو مفهوم "عنایت" و "هراس" در جنبه معنوی برای سعادت انسان و اطرافیان اوست و در قرآن کریم ستایش شده است. هراس و خوف از قیامت و آخرت از اصول راهنمای انسانی است تا در زندگی خود جانب تقوا و عدالت را رعایت نماید و حقوق دیگران را محترم بشمارد؛ همچنین شفقت به خانواده و فرزندان اقتضا دارد، به سعادت آنان اهمیت بدهد و برای نجات آنان از مهلکه گمراهی، نیکوترین معاشرت را داشته باشد و دعوت‌کننده آنان به نیکی و حق باشد[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۹۷.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۸۶.
- ↑ «آنان که از پروردگارشان در نهان می‌هراسند و از رستخیز می‌ترسند» سوره انبیاء، آیه ۴۹.
- ↑ «می‌گویند: ما پیش از این در میان خانواده خویش ترسان بودیم» سوره طور، آیه ۲۶.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۸.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۵، ص۴۴.
- ↑ «آنان که بدان ایمان ندارند آن را به شتاب می‌جویند و مؤمنان از آن در هراسند و می‌دانند که راستین است، آگاه باش! آنان که درباره رستخیز چالش می‌ورزند در گمراهی ژرفند» سوره شوری، آیه ۱۸.
- ↑ ر. ک: سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۱۴-۱۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۷۹-۴۸۰.