شق صدر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = پیامبر خاتم | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = پیامبر خاتم (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از داستان‌های برساخته [[دوران کودکی]] [[رسول خدا]]{{صل}}، داستان شکافته شدن سینه آن حضرت در صحرای [[بنی سعد]] است که نخستین بار [[ابن اسحاق]]<ref>السیرة النبویة، ج۱، ص۱۷۶.</ref> این قصه را با [[سند]] {{عربی|"عن بعض أهل العلم"}} نقل کرده است. | از داستان‌های برساخته [[دوران کودکی]] [[رسول خدا]] {{صل}}، داستان شکافته شدن سینه آن حضرت در صحرای [[بنی سعد]] است که نخستین بار [[ابن اسحاق]]<ref>السیرة النبویة، ج۱، ص۱۷۶.</ref> این قصه را با [[سند]] {{عربی|"عن بعض أهل العلم"}} نقل کرده است. | ||
ماجرای شق صدر چنان است که گفته شده در یکی از روزها که [[پیامبر]] با [[برادران]] رضاعی خود در صحرای بنی سعد به چرانیدن گوسفندان [[قبیله]] مشغول بود، دو مرد که [[جامه]] سفید به تن داشتند، از [[آسمان]] به [[زمین]] آمدند و [[محمد]] را گرفتند و بر زمین خوابانیدند و شکمش را شکافتند. سپس دست‌های خود را داخل شکم او کردند و غده [[شر]] را بیرون آوردند. سپس [[قلب]] حضرت را شستشو دادند و در جای خود نهادند و شکمش را دوختند و به آسمان بازگشتند<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۴.</ref>. این ماجرا در کتاب‌های [[تاریخی]] و [[روایی]] [[اهل سنت]]، به طرق مختلف و با مضمون‌های متضاد و با اسناد مرفوع یا مجهول نقل شده است<ref>ر.ک: ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹ بیهقی، دلائل، ج۲، ص۶؛ شامی، ج۲، ص۸۲ و ۸۶؛ عامری، ج۱، ص۴۳؛ ذهبی، تاریخ، ج۲، ص۴۹؛ ابن حجر، فتح، ج۱، ص۳۸۹.</ref>، اما اهل سنت به دلیل وجود این [[روایات]] در کتاب‌های [[صحیح مسلم]]<ref>کتاب الصلاة، ح۳۳۶ و کتاب الایمان، و ح۲۳۷.</ref> و [[صحیح بخاری]]<ref>کتاب توحید، ح۶۹۶۳.</ref> آنها را صحیح و دانسته‌اند، برخی گفته‌اند شق صدر بین چهار تا پنج مرتبه تکرار شده است<ref>شامی، ج۲، ص۸۲؛ ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹.</ref>. در [[سیره]] [[ابن هشام]] نیز دو [[روایت]] درباره شق صدر وجود دارد که به دو طریق ذکر شده است که هر دو طریق از حیث سند، اعتباری ندارد؛ زیرا یکی از طرق آن {{عربی|"عن بعض أهل العلم"}} است و در طریق دیگر آن، [[جهم بن ابی جهم]] قرار گرفته که به گفته [[ذهبی]]، شناخته شده نیست<ref>ذهبی، میزان، ج۱، ص۴۲۶.</ref> و در تمام [[تاریخ]] [[طبری]] که بیش از بیست هزار [[راوی]] دارد، اسم او تنها یک بار آن هم در همین [[قصه]] شق صدر آمده است<ref>طبری، ج۲، ص۱۵۸.</ref>. دیگر منابع نیز این قصه را یا از کتاب‌های [[صحاح]] [[اهل سنت]] یا از [[سیره]] [[ابن هشام]] نقل کرده‌اند. | ماجرای شق صدر چنان است که گفته شده در یکی از روزها که [[پیامبر]] با [[برادران]] رضاعی خود در صحرای بنی سعد به چرانیدن گوسفندان [[قبیله]] مشغول بود، دو مرد که [[جامه]] سفید به تن داشتند، از [[آسمان]] به [[زمین]] آمدند و [[محمد]] را گرفتند و بر زمین خوابانیدند و شکمش را شکافتند. سپس دست‌های خود را داخل شکم او کردند و غده [[شر]] را بیرون آوردند. سپس [[قلب]] حضرت را شستشو دادند و در جای خود نهادند و شکمش را دوختند و به آسمان بازگشتند<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۴.</ref>. این ماجرا در کتاب‌های [[تاریخی]] و [[روایی]] [[اهل سنت]]، به طرق مختلف و با مضمون‌های متضاد و با اسناد مرفوع یا مجهول نقل شده است<ref>ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹ بیهقی، دلائل، ج۲، ص۶؛ شامی، ج۲، ص۸۲ و ۸۶؛ عامری، ج۱، ص۴۳؛ ذهبی، تاریخ، ج۲، ص۴۹؛ ابن حجر، فتح، ج۱، ص۳۸۹.</ref>، اما اهل سنت به دلیل وجود این [[روایات]] در کتاب‌های [[صحیح مسلم]]<ref>کتاب الصلاة، ح۳۳۶ و کتاب الایمان، و ح۲۳۷.</ref> و [[صحیح بخاری]]<ref>کتاب توحید، ح۶۹۶۳.</ref> آنها را صحیح و دانسته‌اند، برخی گفته‌اند شق صدر بین چهار تا پنج مرتبه تکرار شده است<ref>شامی، ج۲، ص۸۲؛ ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹.</ref>. در [[سیره]] [[ابن هشام]] نیز دو [[روایت]] درباره شق صدر وجود دارد که به دو طریق ذکر شده است که هر دو طریق از حیث سند، اعتباری ندارد؛ زیرا یکی از طرق آن {{عربی|"عن بعض أهل العلم"}} است و در طریق دیگر آن، [[جهم بن ابی جهم]] قرار گرفته که به گفته [[ذهبی]]، شناخته شده نیست<ref>ذهبی، میزان، ج۱، ص۴۲۶.</ref> و در تمام [[تاریخ]] [[طبری]] که بیش از بیست هزار [[راوی]] دارد، اسم او تنها یک بار آن هم در همین [[قصه]] شق صدر آمده است<ref>طبری، ج۲، ص۱۵۸.</ref>. دیگر منابع نیز این قصه را یا از کتاب‌های [[صحاح]] [[اهل سنت]] یا از [[سیره]] [[ابن هشام]] نقل کرده‌اند. | ||
[[جعفر مرتضی عاملی]]<ref>جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۸۳.</ref>، ضمن اقامه هشت دلیل در [[باطل]] بودن شق صدر، آبشخور و ریشه این قصه را از [[قصص]] [[جاهلی]] دانسته و شبیه این داستان را درباره [[اُمَیّه بن صلت]] از [[ابوالفرج اصفهانی]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، ج۴، ص۱۲۷.</ref> نقل کرده است. ابوریه <ref>اضواء، ص۱۸۹</ref>، داستان [[شکافتن سینه]] [[پیامبر]] را برگرفته از القائات [[مسیحیت]] می‌داند و می‌گوید: [[مسیحیان]] با این داستان بر آن‌اند که بگویند به غیر از [[حضرت مسیح]]، همه [[فرزندان آدم]] را [[شیطان]] هنگام ولادت لمس کرده است. به همین دلیل، [[پیامبر اسلام]] نیز در معرض [[خطا]] و [[اشتباه]] بوده؛ وگرنه لازم نبود بهره شیطان با جراحی از [[قلب]] او جدا شود. البته [[آشفتگی]] مضمون و [[سستی]] متن [[روایات]] شق صدر و بالاخره [[ثقه]] نبودن بسیاری از [[راویان]] آن، نشان از [[تحریف]] و ساخته شدن آن دارد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول | [[جعفر مرتضی عاملی]]<ref>جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۸۳.</ref>، ضمن اقامه هشت دلیل در [[باطل]] بودن شق صدر، آبشخور و ریشه این قصه را از [[قصص]] [[جاهلی]] دانسته و شبیه این داستان را درباره [[اُمَیّه بن صلت]] از [[ابوالفرج اصفهانی]]<ref>ابوالفرج اصفهانی، ج۴، ص۱۲۷.</ref> نقل کرده است. ابوریه <ref>اضواء، ص۱۸۹</ref>، داستان [[شکافتن سینه]] [[پیامبر]] را برگرفته از القائات [[مسیحیت]] می‌داند و می‌گوید: [[مسیحیان]] با این داستان بر آن‌اند که بگویند به غیر از [[حضرت مسیح]]، همه [[فرزندان آدم]] را [[شیطان]] هنگام ولادت لمس کرده است. به همین دلیل، [[پیامبر اسلام]] نیز در معرض [[خطا]] و [[اشتباه]] بوده؛ وگرنه لازم نبود بهره شیطان با جراحی از [[قلب]] او جدا شود. البته [[آشفتگی]] مضمون و [[سستی]] متن [[روایات]] شق صدر و بالاخره [[ثقه]] نبودن بسیاری از [[راویان]] آن، نشان از [[تحریف]] و ساخته شدن آن دارد.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۳-۳۴.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{ | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[نام پیامبر خاتم]] ([[نام‌های پیامبر خاتم]]) | * [[نام پیامبر خاتم]] ([[نام‌های پیامبر خاتم]]) | ||
* [[کنیه‌های پیامبر خاتم]] | * [[کنیه‌های پیامبر خاتم]] | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۳۲: | ||
** [[پس از شهادت پیامبر خاتم]] | ** [[پس از شهادت پیامبر خاتم]] | ||
* [[پرسش و پاسخ دوران پیامبر خاتم]] | * [[پرسش و پاسخ دوران پیامبر خاتم]] | ||
{{پایان | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|'''مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:تاریخ پیامبر خاتم]] | |||
[[رده:پیامبر خاتم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۴۷
مقدمه
از داستان‌های برساخته دوران کودکی رسول خدا (ص)، داستان شکافته شدن سینه آن حضرت در صحرای بنی سعد است که نخستین بار ابن اسحاق[۱] این قصه را با سند "عن بعض أهل العلم" نقل کرده است.
ماجرای شق صدر چنان است که گفته شده در یکی از روزها که پیامبر با برادران رضاعی خود در صحرای بنی سعد به چرانیدن گوسفندان قبیله مشغول بود، دو مرد که جامه سفید به تن داشتند، از آسمان به زمین آمدند و محمد را گرفتند و بر زمین خوابانیدند و شکمش را شکافتند. سپس دست‌های خود را داخل شکم او کردند و غده شر را بیرون آوردند. سپس قلب حضرت را شستشو دادند و در جای خود نهادند و شکمش را دوختند و به آسمان بازگشتند[۲]. این ماجرا در کتاب‌های تاریخی و روایی اهل سنت، به طرق مختلف و با مضمون‌های متضاد و با اسناد مرفوع یا مجهول نقل شده است[۳]، اما اهل سنت به دلیل وجود این روایات در کتاب‌های صحیح مسلم[۴] و صحیح بخاری[۵] آنها را صحیح و دانسته‌اند، برخی گفته‌اند شق صدر بین چهار تا پنج مرتبه تکرار شده است[۶]. در سیره ابن هشام نیز دو روایت درباره شق صدر وجود دارد که به دو طریق ذکر شده است که هر دو طریق از حیث سند، اعتباری ندارد؛ زیرا یکی از طرق آن "عن بعض أهل العلم" است و در طریق دیگر آن، جهم بن ابی جهم قرار گرفته که به گفته ذهبی، شناخته شده نیست[۷] و در تمام تاریخ طبری که بیش از بیست هزار راوی دارد، اسم او تنها یک بار آن هم در همین قصه شق صدر آمده است[۸]. دیگر منابع نیز این قصه را یا از کتاب‌های صحاح اهل سنت یا از سیره ابن هشام نقل کرده‌اند.
جعفر مرتضی عاملی[۹]، ضمن اقامه هشت دلیل در باطل بودن شق صدر، آبشخور و ریشه این قصه را از قصص جاهلی دانسته و شبیه این داستان را درباره اُمَیّه بن صلت از ابوالفرج اصفهانی[۱۰] نقل کرده است. ابوریه [۱۱]، داستان شکافتن سینه پیامبر را برگرفته از القائات مسیحیت می‌داند و می‌گوید: مسیحیان با این داستان بر آن‌اند که بگویند به غیر از حضرت مسیح، همه فرزندان آدم را شیطان هنگام ولادت لمس کرده است. به همین دلیل، پیامبر اسلام نیز در معرض خطا و اشتباه بوده؛ وگرنه لازم نبود بهره شیطان با جراحی از قلب او جدا شود. البته آشفتگی مضمون و سستی متن روایات شق صدر و بالاخره ثقه نبودن بسیاری از راویان آن، نشان از تحریف و ساخته شدن آن دارد.[۱۲]
جستارهای وابسته
- نام پیامبر خاتم (نام‌های پیامبر خاتم)
- کنیه‌های پیامبر خاتم
- کنیه پیامبر خاتم
- القاب پیامبر خاتم (لقب‌های پیامبر خاتم)
- تبار پیامبر خاتم (نسب پیامبر خاتم)
- خاندان پیامبر خاتم
- پدر پیامبر خاتم (عبدالله بن عبدالمطلب)
- مادر پیامبر خاتم (آمنه بنت وهب)
- برادران پیامبر خاتم
- خواهران پیامبر خاتم
- ازدواج پیامبر خاتم
- همسران پیامبر خاتم
- کنیزان پیامبر خاتم
- فرزندان پیامبر خاتم
- همسران فرزندان پیامبر خاتم
- سرگذشت تاریخی پیامبر خاتم (سرگذشت زندگی پیامبر خاتم):
- بیعت با پیامبر خاتم
- جنگ‌های پیامبر خاتم
- عصر پیامبر خاتم
- شرایط سیاسی و اجتماعی عصر پیامبر خاتم
- شرایط دینی و فرهنگی عصر پیامبر خاتم
- شمایل پیامبر خاتم
- صفات ظاهری پیامبر خاتم (سیمای پیامبر خاتم)
- امامت پیامبر خاتم (ولایت پیامبر خاتم)
- نصب الهی پیامبر خاتم
- صفات پیامبر خاتم (ویژگی‌های پیامبر خاتم):
- صفات امامت در پیامبر خاتم
- علم لدنی پیامبر خاتم:
- عصمت پیامبر خاتم:
- افضلیت پیامبر خاتم
- فضایل پیامبر خاتم:
- مناقب پیامبر خاتم:
- معجزات پیامبر خاتم:
- دیدگاه‌هایی درباره شخصیت پیامبر خاتم
- سیره پیامبر خاتم:
- ویژگی‌های عملی پیامبر خاتم
- سیره عبادی پیامبر خاتم
- سیره عرفانی پیامبر خاتم
- سیره اخلاقی پیامبر خاتم:
- سیره اعتقادی پیامبر خاتم:
- سیره علمی پیامبر خاتم
- سیره تبلیغی پیامبر خاتم
- سیره تربیتی پیامبر خاتم
- سیره خانوادگی پیامبر خاتم
- سیره اجتماعی پیامبر خاتم
- سیره سیاسی پیامبر خاتم:
- سیره اقتصادی پیامبر خاتم
- سیره قضایی پیامبر خاتم:
- سیره نظامی و جنگی پیامبر خاتم:
- مأموریت پیامبر خاتم
- نقش‌های ویژه پیامبر خاتم
- کارگزاران پیامبر خاتم
- صحابه پیامبر خاتم (یاران پیامبر خاتم)
- یاران پیامبر خاتم
- مخالفان یا دشمنان پیامبر خاتم:
- دشمنی با پیامبر خاتم
- وظایف امت نسبت به پیامبر خاتم:
- شناخت شخصیت و جایگاه پیامبر خاتم
- شناخت حقوق پیامبر خاتم
- شناخت سیره و معارف پیامبر خاتم
- ایمان به پیامبر خاتم (کفر به دشمنان پیامبر خاتم)
- پذیرش ولایت پیامبر خاتم (بیزاری از دشمنان او)
- محبت به پیامبر خاتم (بغض به دشمنان او):
- مودت پیامبر خاتم (عداوت با دشمنان او)
- تمسک به پیامبر خاتم
- اعتصام به پیامبر خاتم
- تبعیت از پیامبر خاتم
- اطاعت از پیامبر خاتم
- معیت با پیامبر خاتم
- وفاداری در بیعت با پیامبر خاتم
- اجابت دعوت پیامبر خاتم
- مظلومیت پیامبر خاتم
- پرسش و پاسخ دوران پیامبر خاتم
منابع
پانویس
- ↑ السیرة النبویة، ج۱، ص۱۷۶.
- ↑ ابن هشام، ج۱، ص۱۷۶-۱۷۴.
- ↑ ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹ بیهقی، دلائل، ج۲، ص۶؛ شامی، ج۲، ص۸۲ و ۸۶؛ عامری، ج۱، ص۴۳؛ ذهبی، تاریخ، ج۲، ص۴۹؛ ابن حجر، فتح، ج۱، ص۳۸۹.
- ↑ کتاب الصلاة، ح۳۳۶ و کتاب الایمان، و ح۲۳۷.
- ↑ کتاب توحید، ح۶۹۶۳.
- ↑ شامی، ج۲، ص۸۲؛ ابن حبان، صحیح، ج۱۴، ص۲۴۹.
- ↑ ذهبی، میزان، ج۱، ص۴۲۶.
- ↑ طبری، ج۲، ص۱۵۸.
- ↑ جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۸۳.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، ج۴، ص۱۲۷.
- ↑ اضواء، ص۱۸۹
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۳-۳۴.