ثعلبة بن سعیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۷

آشنایی اجمالی

وی از تیره بنی‌هَدل (هَذل) و یهودی است، ولی از بنو قریظه و بنو نضیر نیست، بلکه پسر عموی آنان است^[۱]. نام پدرش «یامین»^[۲] و برادرش «اسید» است^[۳]. وی با برادرش اسید و اسد بن عبید در جاهلیت از وابستگان بنو قریظه بودند. سپس آنان در حالی که جوان بودند اسلام آوردند و بعدها از بزرگان اسلام شدند^[۴]. هنگامی که عبدالله بن سلام و «ثعلبة بن سعیه» و «اسید بن سعیه» اسلام آوردند، یهودیان گفتند: اهل کفر به محمد ایمان نمی‌آورند و از او پیروی نمی‌کنند، مگر بدترین افراد ما. اگر آنان بهترین ما بودند، دین پدرانشان را ترک نمی‌کردند تا به غیر دین آنان بپیوندند ^[۵]. آیه ﴿لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ﴾^[۶]، ﴿يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ﴾^[۷]. در این باره نازل شد^[۸]. ابن اثیر^[۹] اسلام آوردن آن سه نفر را در یک زمان درست نمی‌داند و می‌گوید: آن دو نفر، بعد از عبدالله بن سلام، اسلام آوردند. ثعلبه گوید: هنگامی که یهود بنی قریظه محاصره شدند، آن حضرت فرمود: «ای بنی قریظه، اسلام بیاورید که جان و مالتان در امان است». ثعلبه گوید: چندین سال بود که در شام خبر ظهور پیامبر را از ابن هیبان یهودی شنیده بودم^[۱۰]. ثعلبه به قومش گفت: این همان مردی است که ابن هیبان برای ما وصف کرده است^[۱۱]. در جریان محاصره بنو قریظه، آنان بر داوری سعد بن معاذ راضی شدند^[۱۲] که هر آنچه حکم کند، بپذیرند. ثعلبه به همراه برادرش پیش از داوری سعد، اسلام آورد و خون و مالش حفظ شد^[۱۳]. او از کسانی بود که بشارت اسلام ریحانه، دختر شمعون، از یهود بنی قریظه را به رسول خدا (ص) داد^[۱۴] و در حیات آن حضرت درگذشت^[۱۵].^[۱۶]

جستارهای وابسته

بنی‌هَدل (قبیله)
اسید بن سعیه (برادر)

منابع

مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن سعیه»، دانشنامه سیره نبوی ج۲

پانویس

↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۷۱۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۹.
↑ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۲، ص۳۷۹.
↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۷؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ «آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۳.
↑ «به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۴.
↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.
↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ شیبانی، الجامع الکبیر، ج۱، ص۲۶۲؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۲.
↑ ر. ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۲۷ و ۲۲۸.
↑ طبری، تاریخ، ج۲، ص۵۸۵؛ همو، جامع، ج۲۱، ص۱۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ ابن حبان، الثقات، ج۱، ص۲۷۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۴۶.
↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.
↑ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن سعیه»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۱۶.

[1] ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۷۱۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[2] ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[3] ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۹.

[4] ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۲، ص۳۷۹.

[5] طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۷؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[6] «آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۳.

[7] «به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۴.

[8] ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.

[9] ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[10] شیبانی، الجامع الکبیر، ج۱، ص۲۶۲؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۲.

[11] ر. ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۲۷ و ۲۲۸.

[12] طبری، تاریخ، ج۲، ص۵۸۵؛ همو، جامع، ج۲۱، ص۱۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[13] ابن حبان، الثقات، ج۱، ص۲۷۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.

[14] ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۴۶.

[15] ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.

[16] مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ثعلبة بن سعیه»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۱۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
 == آشنایی اجمالی ==
-وی از تیره بنی‌هَدل (هَذل) و [[یهودی]] است، ولی از [[بنو قریظه]] و [[بنو نضیر]] نیست، بلکه پسر عموی آنان است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۷۱۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>. نام پدرش «یامین»<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> و برادرش «[[اسید بن سعیه|اسید]]» است<ref>ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۹.</ref>. وی با برادرش اسید و [[اسد بن عبید]] در [[جاهلیت]] از وابستگان بنو قریظه بودند. سپس آنان در حالی که [[جوان]] بودند [[اسلام]] آوردند و بعدها از بزرگان اسلام شدند<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۲، ص۳۷۹.</ref>. هنگامی که [[عبدالله بن سلام]] و «ثعلبة بن سعیه» و «اسید بن سعیه» اسلام آوردند، [[یهودیان]] گفتند: [[اهل کفر]] به محمد [[ایمان]] نمی‌آورند و از او [[پیروی]] نمی‌کنند، مگر بدترین افراد ما. اگر آنان بهترین ما بودند، [[دین]] پدرانشان را ترک نمی‌کردند تا به غیر [[دین]] آنان بپیوندند <ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۷؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ}}<ref>«آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند  که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۳.</ref>، {{متن قرآن|يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۴.</ref>. در این باره نازل شد<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.</ref>. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> [[اسلام آوردن]] آن سه نفر را در یک [[زمان]] درست نمی‌داند و می‌گوید: آن دو نفر، بعد از عبدالله بن سلام، اسلام آوردند. [[ثعلبه]] گوید: هنگامی که [[یهود]] [[بنی قریظه]] محاصره شدند، آن [[حضرت]] فرمود: «ای بنی قریظه، اسلام بیاورید که [[جان]] و مالتان در [[امان]] است». ثعلبه گوید: چندین سال بود که در [[شام]] خبر [[ظهور پیامبر]] را از [[ابن هیبان]] [[یهودی]] شنیده بودم<ref>شیبانی، الجامع الکبیر، ج۱، ص۲۶۲؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۲.</ref>. ثعلبه به قومش گفت: این همان مردی است که ابن هیبان برای ما [[وصف]] کرده است<ref>ر.ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۲۷ و ۲۲۸.</ref>. در جریان محاصره بنو قریظه، آنان بر [[داوری]] [[سعد بن معاذ]] [[راضی]] شدند<ref>طبری، تاریخ، ج۲، ص۵۸۵؛ همو، جامع، ج۲۱، ص۱۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> که هر آنچه [[حکم]] کند، بپذیرند. ثعلبه به همراه برادرش پیش از داوری سعد، [[اسلام]] آورد و [[خون]] و مالش [[حفظ]] شد<ref>ابن حبان، الثقات، ج۱، ص۲۷۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.</ref>. او از کسانی بود که [[بشارت]] اسلام [[ریحانه]]، دختر [[شمعون]]، از [[یهود]] [[بنی قریظه]] را به [[رسول خدا]]{{صل}} داد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۴۶.</ref> و در [[حیات]] آن [[حضرت]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>.<ref>[[حسین مرادی نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثعلبة بن سعیه»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۳۱۶.</ref>
+وی از تیره بنی‌هَدل (هَذل) و [[یهودی]] است، ولی از [[بنو قریظه]] و [[بنو نضیر]] نیست، بلکه پسر عموی آنان است<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۳، ص۷۱۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>. نام پدرش «یامین»<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> و برادرش «[[اسید بن سعیه|اسید]]» است<ref>ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۴۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۹.</ref>. وی با برادرش اسید و [[اسد بن عبید]] در [[جاهلیت]] از وابستگان بنو قریظه بودند. سپس آنان در حالی که [[جوان]] بودند [[اسلام]] آوردند و بعدها از بزرگان اسلام شدند<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۲، ص۳۷۹.</ref>. هنگامی که [[عبدالله بن سلام]] و «ثعلبة بن سعیه» و «اسید بن سعیه» اسلام آوردند، [[یهودیان]] گفتند: [[اهل کفر]] به محمد [[ایمان]] نمی‌آورند و از او [[پیروی]] نمی‌کنند، مگر بدترین افراد ما. اگر آنان بهترین ما بودند، [[دین]] پدرانشان را ترک نمی‌کردند تا به غیر [[دین]] آنان بپیوندند <ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۷؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ}}<ref>«آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۳.</ref>، {{متن قرآن|يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۴.</ref>. در این باره نازل شد<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.</ref>. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> [[اسلام آوردن]] آن سه نفر را در یک [[زمان]] درست نمی‌داند و می‌گوید: آن دو نفر، بعد از عبدالله بن سلام، اسلام آوردند. [[ثعلبه]] گوید: هنگامی که [[یهود]] [[بنی قریظه]] محاصره شدند، آن [[حضرت]] فرمود: «ای بنی قریظه، اسلام بیاورید که [[جان]] و مالتان در [[امان]] است». ثعلبه گوید: چندین سال بود که در [[شام]] خبر [[ظهور پیامبر]] را از [[ابن هیبان]] [[یهودی]] شنیده بودم<ref>شیبانی، الجامع الکبیر، ج۱، ص۲۶۲؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۶۲.</ref>. ثعلبه به قومش گفت: این همان مردی است که ابن هیبان برای ما وصف کرده است<ref>ر. ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۲۲۷ و ۲۲۸.</ref>. در جریان محاصره بنو قریظه، آنان بر [[داوری]] [[سعد بن معاذ]] [[راضی]] شدند<ref>طبری، تاریخ، ج۲، ص۵۸۵؛ همو، جامع، ج۲۱، ص۱۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref> که هر آنچه [[حکم]] کند، بپذیرند. ثعلبه به همراه برادرش پیش از داوری سعد، [[اسلام]] آورد و [[خون]] و مالش [[حفظ]] شد<ref>ابن حبان، الثقات، ج۱، ص۲۷۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵.</ref>. او از کسانی بود که [[بشارت]] اسلام [[ریحانه]]، دختر [[شمعون]]، از [[یهود]] [[بنی قریظه]] را به [[رسول خدا]] {{صل}} داد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۸، ص۱۴۶.</ref> و در [[حیات]] آن [[حضرت]] درگذشت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۵؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۸.</ref>.<ref>[[حسین مرادی نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثعلبة بن سعیه»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۳۱۶.</ref>
 == جستارهای وابسته ==