نادانی در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۴

جهل در علوم عقلی به ویژه در منطق به معنای عدم علم در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.

مقدمه

معرِّف و حجت (معلومات تصوری و تصدیقی موصله) موضوع علم منطق را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در منطق از تصور و تصدیق و مقسم این دو (علم حصولی) و مفهوم مقابل علم - یعنی جهل - بحث می‌‌شود. علم، حضور صورت شیء نزد عقل است، و جهل، بر عدم علم در حق کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد انسان که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، تقابل بین علم و جهل، تقابل عدم و ملکه است، بنابراین کلمه علم و جهل و عالم و جاهل درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.

جهل به اعتباری، به جهل بسیط و مرکب، و به اعتبار دیگر، به جهل تصوری و تصدیقی منقسم می‌‌شود. همچنین، وهم و شک هم از مصادیق جهل شمرده می‌‌شود^[۱]

منابع

گنجینه اطلاعات علوم اسلامی

جستارهای وابسته

پانویس

↑ المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - منطق، ج۱، ص۱۷۲.

[1] المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - منطق، ج۱، ص۱۷۲.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = نادانی
-| عنوان مدخل  = [[نادانی]]
+| عنوان مدخل  = نادانی
-| مداخل مرتبط = [[نادانی در قرآن]] - [[نادانی در حدیث]] - [[نادانی در نهج البلاغه]] - [[نادانی در معارف دعا و زیارات]] - [[نادانی در فلسفه اسلامی]] - [[نادانی در اصول فقه]] - [[نادانی در اخلاق اسلامی]]
+| مداخل مرتبط = [[نادانی در قرآن]] - [[نادانی در حدیث]] - [[نادانی در نهج البلاغه]] - [[نادانی در فقه اسلامی]] - [[نادانی در فلسفه اسلامی]] - [[نادانی در اصول فقه]] - [[نادانی در اخلاق اسلامی]]
-| پرسش مرتبط  = نادانی (پرسش)
+| پرسش مرتبط  =
 }}
-جهل در [[علوم عقلی]] به ویژه در [[منطق]] به معنای عدم [[علم]] در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.
+جهل در علوم عقلی به ویژه در منطق به معنای عدم [[علم]] در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.
 == مقدمه ==
-* معرِّف و [[حجت]] (معلومات [[تصوری]] و [[تصدیقی]] موصله) موضوع [[علم]] [[منطق]] را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در [[منطق]] از [[تصور]] و [[تصدیق]] و مقسم این دو ([[علم حصولی]]) و مفهوم مقابل [[علم]] - یعنی [[جهل]] - بحث می‌‌شود. [[علم]]، حضور صورت شیء نزد [[عقل]] است، و [[جهل]]، بر عدم [[علم]] در [[حق]] کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد [[انسان]] که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، [[تقابل]] بین [[علم]] و [[جهل]]، [[تقابل]] عدم و [[ملکه]] است، بنابراین کلمه [[علم]] و [[جهل]] و عالم و [[جاهل]] درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.
+معرِّف و [[حجت]] (معلومات [[تصوری]] و [[تصدیقی]] موصله) موضوع [[علم]] [[منطق]] را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در [[منطق]] از [[تصور]] و [[تصدیق]] و مقسم این دو ([[علم حصولی]]) و مفهوم مقابل [[علم]] - یعنی [[جهل]] - بحث می‌‌شود. [[علم]]، حضور صورت شیء نزد [[عقل]] است، و [[جهل]]، بر عدم [[علم]] در [[حق]] کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد [[انسان]] که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، [[تقابل]] بین [[علم]] و [[جهل]]، [[تقابل]] عدم و [[ملکه]] است، بنابراین کلمه [[علم]] و [[جهل]] و عالم و [[جاهل]] درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.
-* [[جهل]] به اعتباری، به [[جهل بسیط و مرکب]]، و به اعتبار دیگر، به [[جهل]] [[تصوری]] و [[تصدیقی]] منقسم می‌‌شود. همچنین، [[وهم]] و [[شک]] هم از مصادیق [[جهل]] شمرده می‌‌شود <ref>المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - [[منطق]]، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
+[[جهل]] به اعتباری، به [[جهل بسیط و مرکب]]، و به اعتبار دیگر، به [[جهل]] [[تصوری]] و [[تصدیقی]] منقسم می‌‌شود. همچنین، [[وهم]] و [[شک]] هم از مصادیق [[جهل]] شمرده می‌‌شود<ref>المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - [[منطق]]، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
-* [https://thesaurus.isca.ac.ir/term/98nybe7rdogzg4a5 گنجینه اطلاعات علوم اسلامی]
+# [https://thesaurus.isca.ac.ir/term/98nybe7rdogzg4a5 گنجینه اطلاعات علوم اسلامی]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۳۵: / خط ۳۶: @@
 {{پانویس}}
-[[رده:نادانی]]
+[[رده:جهل]]