نادانی در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۴

جهل در علوم عقلی به ویژه در منطق به معنای عدم علم در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.

مقدمه

معرِّف و حجت (معلومات تصوری و تصدیقی موصله) موضوع علم منطق را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در منطق از تصور و تصدیق و مقسم این دو (علم حصولی) و مفهوم مقابل علم - یعنی جهل - بحث می‌‌شود. علم، حضور صورت شیء نزد عقل است، و جهل، بر عدم علم در حق کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد انسان که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، تقابل بین علم و جهل، تقابل عدم و ملکه است، بنابراین کلمه علم و جهل و عالم و جاهل درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.

جهل به اعتباری، به جهل بسیط و مرکب، و به اعتبار دیگر، به جهل تصوری و تصدیقی منقسم می‌‌شود. همچنین، وهم و شک هم از مصادیق جهل شمرده می‌‌شود^[۱]

جستارهای وابسته

منابع

گنجینه اطلاعات علوم اسلامی

پانویس

↑ المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - منطق، ج۱، ص۱۷۲.

[1] المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - منطق، ج۱، ص۱۷۲.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = نادانی
+| عنوان مدخل  = نادانی
+| مداخل مرتبط = [[نادانی در قرآن]] - [[نادانی در حدیث]] - [[نادانی در نهج البلاغه]] - [[نادانی در فقه اسلامی]] - [[نادانی در فلسفه اسلامی]] - [[نادانی در اصول فقه]] - [[نادانی در اخلاق اسلامی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-{{امامت}}
+جهل در علوم عقلی به ویژه در منطق به معنای عدم [[علم]] در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[نادانی]]''' است. "'''[[نادانی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[نادانی در قرآن]] - [[نادانی در حدیث]] - [[نادانی در نهج البلاغه]] - [[نادانی در معارف دعا و زیارات]] - [[نادانی در فلسفه اسلامی]] - [[نادانی در اصول فقه]] - [[نادانی در اخلاق اسلامی]]</div>
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[نادانی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-جهل در [[علوم عقلی]] به ویژه در [[منطق]] به معنای عدم [[علم]] در موجود دارای قابلیت عالم شدن است.
+== مقدمه ==
+معرِّف و [[حجت]] (معلومات [[تصوری]] و [[تصدیقی]] موصله) موضوع [[علم]] [[منطق]] را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در [[منطق]] از [[تصور]] و [[تصدیق]] و مقسم این دو ([[علم حصولی]]) و مفهوم مقابل [[علم]] - یعنی [[جهل]] - بحث می‌‌شود. [[علم]]، حضور صورت شیء نزد [[عقل]] است، و [[جهل]]، بر عدم [[علم]] در [[حق]] کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد [[انسان]] که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، [[تقابل]] بین [[علم]] و [[جهل]]، [[تقابل]] عدم و [[ملکه]] است، بنابراین کلمه [[علم]] و [[جهل]] و عالم و [[جاهل]] درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.
-==مقدمه==
+[[جهل]] به اعتباری، به [[جهل بسیط و مرکب]]، و به اعتبار دیگر، به [[جهل]] [[تصوری]] و [[تصدیقی]] منقسم می‌‌شود. همچنین، [[وهم]] و [[شک]] هم از مصادیق [[جهل]] شمرده می‌‌شود<ref>المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - [[منطق]]، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
-*معرِّف و [[حجت]] (معلومات [[تصوری]] و [[تصدیقی]] موصله) موضوع [[علم]] [[منطق]] را تشکیل می‌‌دهند، از این رو در [[منطق]] از [[تصور]] و [[تصدیق]] و مقسم این دو ([[علم حصولی]]) و مفهوم مقابل [[علم]] - یعنی [[جهل]] - بحث می‌‌شود. [[علم]]، حضور صورت شیء نزد [[عقل]] است، و [[جهل]]، بر عدم [[علم]] در [[حق]] کسی اطلاق می‌‌شود که قابلیت و استعداد عالم شدن را دارد، مانند نوزاد [[انسان]] که قابلیت عالم شدن را دارد. به عبارت دیگر، [[تقابل]] بین [[علم]] و [[جهل]]، [[تقابل]] عدم و [[ملکه]] است، بنابراین کلمه [[علم]] و [[جهل]] و عالم و [[جاهل]] درباره جمادات و نباتات به کار نمی‌رود.
-*[[جهل]] به اعتباری، به [[جهل بسیط و مرکب]]، و به اعتبار دیگر، به [[جهل]] [[تصوری]] و [[تصدیقی]] منقسم می‌‌شود. همچنین، [[وهم]] و [[شک]] هم از مصادیق [[جهل]] شمرده می‌‌شود <ref>المنطق، ج۱، ص۱۹؛ شرح المنظومة - [[منطق]]، ج۱، ص۱۷۲.</ref>
-==منابع==
+== جستارهای وابسته ==
-* [https://thesaurus.isca.ac.ir/term/98nybe7rdogzg4a5 گنجینه اطلاعات علوم اسلامی]
+{{مدخل وابسته}}
-==جستارهای وابسته==
 * [[جهل محض]]
 * [[جهل بسیط]]
@@ خط ۲۶: / خط ۲۵: @@
 * [[جهل تصوری]]
 * [[جهل مرکب]]
-*[[ شک]]
+* [[شک]]
 * [[وهم]]
+{{پایان مدخل وابسته}}
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [https://thesaurus.isca.ac.ir/term/98nybe7rdogzg4a5 گنجینه اطلاعات علوم اسلامی]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس}}
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:جهل]]
-[[رده:نادانی]]