عبدالله بن علی بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = فرزندان امام علی | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عبدالله بن علی بن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
{{جعبه اطلاعات اصحاب
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عبدالله بن علی بن ابی‌طالب در تراجم و رجال]] - [[عبدالله بن علی بن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]]</div>
| نام = عبدالله بن علی بن ابی‌طالب
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مشهور به = 
| نام تصویر = آرامگاه شهدای کربلا.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = آرامگاه شهدای کربلا
| نام کامل = عبدالله بن علی بن ابی‌طالب
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه =
| لقب = 
| اهل =  
| از قبیله = [[قریش]]
| از تیره = [[بنی هاشم]]
| پدر = [[علی ابن ابی‌طالب]]
| مادر = [[ام البنین]]
| همسر =
| پسر =
| دختر =
| خواهر =
| برادر = {{فهرست جعبه| [[عثمان بن علی بن ابی‌طالب]] | [[عباس بن علی بن ابی‌طالب]] | [[جعفر بن علی ابن ابی‌طالب]] }}
| خویشاوندان =
| وابستگان =
| تاریخ تولد =  [[۳۵ هجری]]
| محل تولد = [[مدینه]]
| محل زندگی = 
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت =
| تاریخ شهادت = [[۶۱ هجری]]
| محل شهادت = [[کربلا]]
| طول عمر =
| محل دفن = [[کربلا]]
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[امام حسین]]
| از طبقه =
| در جنگ = [[واقعه کربلا]]
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =
| علت شهرت =
| علت درگذشت =
| علت شهادت = شهادت در رکاب امام حسین {{ع}}
| راوی از =
| روایات مشهور =
| مشایخ او =
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =  
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مُبْلَى الْبَلَاءِ وَ الْمُنَادِي‏ بِالْوَلَاءِ فِي‏ عَرْصَةِ كَرْبَلَاءَ الْمَضْرُوبِ مُقْبِلًا وَ مُدْبِراً لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ هَانِيَ بْنَ ثُبَيْتٍ الْحَضْرَمِيَّ}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۶.</ref>؛
عبدالله، [[فرزند]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، از جمله چهار پسر [[ام‌البنین]]، دختر [[حزام]] است که در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۱۵۳، ۴۱۵، ۴۳۸ و ۴۶۵، دارالمعارف؛ مروج الذهب، ج۳، ص۶۳.</ref>. برخی نام وی را [[عبدالله اکبر]] و کنیه‌اش را ابومحمد نوشته‌اند<ref>ناسخ التواریخ، ج۱، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فرسان الهیجاء، ج۱، ص۲۵۰.</ref>. او هشت سال از [[حضرت عباس]] کوچک‌تر بود و شش سال در [[زمان]] پدرش، علی {{ع}} و ۲۵ سال یعنی همه عمرش را در [[روزگار]] [[امام حسین]] {{ع}} [[زندگی]] کرد و از خود [[فرزندی]] به یادگار نگذاشت<ref>مقاتل الطالبیین، ص۸۱-۸۲، دارالمعرفة؛ ابصارالعین، ص۶۷-۶۸، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة.</ref>.


[[درود]] بر [[عبدالله فرزند امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[آزمایش]] شده در [[مصیبت]] و منادی [[دوستی]] در میدان [[کربلا]]، آن کسی که از هر سو، از جانب جلو و عقب زخمی شد، [[خدا]] [[قاتل]] او «[[هانی بن ثبیط حضرمی]]» را [[لعنت]] کند.
در [[روز عاشورا]] پس از آنکه [[حضرت ابوالفضل]] {{ع}} شهادت بسیاری از خاندانش را [[مشاهده]] کرد خطاب به [[برادران]] خود فرمود: برادرانم، جانم به فدای شما باد! پیش بروید و [[جان]] خویش را سپر [[سید]] و آقای خود نموده از وی [[حمایت]] کنید و [[ثابت‌قدم]] باشید تا در کنار او به شهادت برسید. آنان به [[فرمان]] [[برادر]] به میدان رفتند و تمام تیرها و نیزه‌ها و شمشیرها را به جان خریده به [[فیض]] شهادت نایل گشتند. [[عبدالله بن علی]] {{ع}} پیش از برادران خویش به میدان رفت و چنین [[رجز]] خواند:
 
[[عبدالله فرزند امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[برادر]] [[امام حسن]] و [[امام حسین]]، دومین پسر از چهار پسر [[ام البنین]]، کنیه‌اش «[[ابو محمد]]» در [[سال ۳۶ هجری]] به [[دنیا]] آمد و هشت سال از برادر مادریش [[قمر بنی هاشم]] کوچک‌تر بود وی با [[برادران]] مادریش، یعنی [[حضرت عباس]]، [[عثمان]] و [[جعفر]] در کربلا حضور داشت و برادر بزرگ خود [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} را [[یاری]] کرد برای وی [[فرزندی]] ذکر نکرده‌اند<ref>ر.ک: مقاتل الطالبیین، ص۵۴.</ref>.
 
عبدالله مانند دیگر برادرانش چون در دامان پر مهر [[پدر]] بزرگوارشان [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} پرورش یافته بود دارای [[ایمانی]] [[قوی]] بود: «گویا [[کوه]] پا برجا که هیچ کوره بادی نمی‌توانست آن را تکان دهد»
 
وی در [[صراط مستقیم]] قرار داشت و کمتر از ذره‌ای در راه [[یاری امام]] [[حسین]]{{ع}} [[تردید]] به خود راه نمی‌داد و لذا موقعی که از جانب [[ابن زیاد]] و نیز خود [[شمر بن ذی الجوشن]] برای او، و چند برادر مادریش ام البنین، [[امان]] آوردند حتی حاضر نبودند جواب آورنده [[امان]] را بدهند و با [[لعن]] و [[نفرین]] به امان ابن زیاد و نیز امان [[شمر]] را پاسخ دادند و دست از مولا و آقای خود [[حضرت امام حسین]]{{ع}} برنداشتند<ref>در ترجمه حضرت عباس{{ع}} در همین کتاب شرح بیشتر امان‌نامه ابن زیاد را ملاحظه نمایید.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۹۲.</ref>
 
==[[شهادت]] در [[روز عاشورا]]==
در روز عاشورا پس از آنکه همه [[یاران امام]]{{ع}} به شهادت رسیدند و جمعی از بستگان نیز شربت شهادت نوشیدند، [[حضرت]] قمر بنی هاشم سه برادر [[مادری]] خود را [[طلب]] کرد و خطاب به آنان فرمود: ای [[فرزندان]] مادرم، به میدان روید تا شما را ببینم که در [[راه خدا]] و رسولش [[جان]] خود را [[فدا]] می‌‌کنید....<ref>{{متن حدیث|يَا بَنِي أُمِّي تَقَدَّمُوا حَتَّى أَرَاكُمْ قَدْ نَصَحْتُمْ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ....}}؛ ر.ک: ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۸. </ref>؛
 
[[عبدالله]] که از دو برادرش [[عثمان]] و [[جعفر]] بزرگ‌تر بود ابتدا به پا خاست و به سمت میدان رفت و در هنگام [[نبرد]] این چنین [[رجز]] می‌‌خواند:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''أَنَا ابْنُ ذِي النَّجْدَةِ وَ الْإِفْضَالِ''|2=''ذَاكَ عَلِيُّ الْخَيْرِ ذُو الْفَعَالِ‏''}}
{{ب|''أَنَا ابْنُ ذِي النَّجْدَةِ وَ الْإِفْضَالِ''|2=''ذَاكَ عَلِيُّ الْخَيْرِ ذُو الْفَعَالِ‏''}}
{{ب|''سَيْفُ رَسُولِ اللَّهِ ذُو النَّكَالِ''|2=''فِي كُلِّ‏ يَوْمٍ‏ ظَاهِرِ الْأَهْوَالِ''}}
{{ب|''سَيْفُ رَسُولِ اللَّهِ ذُو النَّكَالِ''|2=''فِي كُلِّ‏ يَوْمٍ‏ ظَاهِرِ الْأَهْوَالِ''}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
:من پسر آن [[دلاور]] مرد بافضیلتم که او [[علی]] [[پاک]] [[خصال]] و [[نیکو]] [[رفتار]] است، [[شمشیر رسول خدا]] دردآور است و هر [[روز]] [[ترس]] و [[بیم]] ایجاد می‌‌کند<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ص۱۰۷؛ ابصارالعین، ص۶۶.</ref>.
:من پسر آن [[دلاور]] مرد بافضیلتم که او [[علی]] [[پاک]] [[خصال]] و [[نیکو]] [[رفتار]] است، [[شمشیر رسول خدا]] دردآور است و هر [[روز]] [[ترس]] و [[بیم]] ایجاد می‌‌کند<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ص۱۰۷؛ ابصارالعین، ص۶۶.</ref>.


عبدالله این [[جوانمرد]] دلاور [[جنگ]] نمایانی کرد و با [[هانی بن ثبیط حضرمی]] به زد و خورد پرداخت، اما هانی یک باره به عبدالله حمله‌ور شد و شمشیرش را بر فرق [[مبارک]] او فرود آورد و او را در دم به [[شهادت]] رسانید<ref>ارشاد مفید، ج۲، ص۱۰۹؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۴؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۹؛ ابصار العین، ص۶۶؛ و ر.ک: مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۷؛ مقتل مقرم، ص۲۶۶؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۹.</ref>.
عبدالله [[جنگ]] شدیدی کرد تا آنکه با [[هانی بن ثبیت حضرمی]] درگیر شد و پس از رد و بدل شدن دو ضربت با ضربه‌ای که بر فرق وی فرود آمد به شهادت رسید<ref>مناقب، ج۴، ص۱۱۶؛ مقاتل الطالبیین، ص۸۱-۸۲، دارالمعرفة؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۸-۴۴۹ و ۴۶۸، دارالمعارف؛ مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۳۴، انوارالهدی؛ ارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۰۹، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید؛ ابصارالعین، ص۶۷-۶۸، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ منتهی الآمال، ج۱، ص۷۰۲؛ نفس المهموم، ص۲۹۵-۲۹۶؛ ذخیرة الدارین، ص۱۴۱؛ وسیلة الدارین، ص۲۵۷-۲۵۸.</ref>. برخی آورده‌اند: [[خولی بن یزید اصبحی]] به وی نیزه زد و مردی از [[بنی‌تمیم بن دارم]] او را به [[شهادت]] رساند.
 
در [[زیارت]] منسوب به [[ناحیه مقدسه]] بر وی چنین [[درود]] فرستاده شده است:{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مُبْلَى الْبَلَاءِ وَ الْمُنَادِي‏ بِالْوَلَاءِ فِي‏ عَرْصَةِ كَرْبَلَاءَ الْمَضْرُوبِ مُقْبِلًا وَ مُدْبِراً لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ هَانِيَ بْنَ ثُبَيْتٍ الْحَضْرَمِيَّ}}<ref>اقبال الاعمال، ج۳، ص۷۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۳.</ref>.


وی به هنگام شهادت ۲۵ سال داشت<ref>مقاتل الطالبیین، ص۵۴.</ref>.
درود بر عبدالله [[فرزند]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}؛ [[آزمایش]] شده در [[مصیبت]] و منادی [[دوستی]] ([[خاندان]] رسول‌اللّه) در میدان [[کربلا]]، آن کسی که از هر سوی ضربه خورد و زخمدار شد. [[خدا]] [[قاتل]] وی «[[هانی بن ثبیت حضرمی|هانی بن ثُبیتِ حضرمی]]» را [[لعنت]] کند!<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۲۴۲-۲۴۳.</ref>.


[[درود]] بی‌پایان [[خدا]] بر این راست قامتان [[تاریخ]] که با [[خون]] خود [[اسلام]] را [[یاری]] کردند وشیعه [[علوی]] را سرفراز نمودند، و همین [[افتخار]] بر او کافی است که در [[زیارت ناحیه مقدسه]] بر او [[سلام]] و درود فرستاده شده است.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۱۹۳-۱۹۴.</ref>
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[عثمان بن علی بن ابی طالب]] (برادر)
* [[جعفر بن علی ابن ابی‌طالب]] (برادر)
* [[عباس بن علی بن ابی‌طالب]] (برادر)
* [[هانی بن ثبیت حضرمی]] (قاتل)
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100374.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|'''اصحاب امام حسین''']]
# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: عبدالله بن علی بن ابی‌طالب]]
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:شهدای واقعه کربلا]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]
[[رده:فرزندان امام علی]]
[[رده:بنی‌هاشم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۸

عبدالله بن علی بن ابی‌طالب
آرامگاه شهدای کربلا
نام کاملعبدالله بن علی بن ابی‌طالب
جنسیتمرد
از قبیلهقریش
از تیرهبنی هاشم
پدرعلی ابن ابی‌طالب
مادرام البنین
برادر
تاریخ تولد۳۵ هجری
محل تولدمدینه
تاریخ شهادت۶۱ هجری
محل شهادتکربلا
محل آرامگاهکربلا
از اصحابامام حسین
حضور در جنگواقعه کربلا
علت شهادتشهادت در رکاب امام حسین (ع)

مقدمه

عبدالله، فرزند امیرالمؤمنین(ع)، از جمله چهار پسر ام‌البنین، دختر حزام است که در کربلا به شهادت رسید[۱]. برخی نام وی را عبدالله اکبر و کنیه‌اش را ابومحمد نوشته‌اند[۲]. او هشت سال از حضرت عباس کوچک‌تر بود و شش سال در زمان پدرش، علی (ع) و ۲۵ سال یعنی همه عمرش را در روزگار امام حسین (ع) زندگی کرد و از خود فرزندی به یادگار نگذاشت[۳].

در روز عاشورا پس از آنکه حضرت ابوالفضل (ع) شهادت بسیاری از خاندانش را مشاهده کرد خطاب به برادران خود فرمود: برادرانم، جانم به فدای شما باد! پیش بروید و جان خویش را سپر سید و آقای خود نموده از وی حمایت کنید و ثابت‌قدم باشید تا در کنار او به شهادت برسید. آنان به فرمان برادر به میدان رفتند و تمام تیرها و نیزه‌ها و شمشیرها را به جان خریده به فیض شهادت نایل گشتند. عبدالله بن علی (ع) پیش از برادران خویش به میدان رفت و چنین رجز خواند:

أَنَا ابْنُ ذِي النَّجْدَةِ وَ الْإِفْضَالِذَاكَ عَلِيُّ الْخَيْرِ ذُو الْفَعَالِ‏
سَيْفُ رَسُولِ اللَّهِ ذُو النَّكَالِفِي كُلِّ‏ يَوْمٍ‏ ظَاهِرِ الْأَهْوَالِ
من پسر آن دلاور مرد بافضیلتم که او علی پاک خصال و نیکو رفتار است، شمشیر رسول خدا دردآور است و هر روز ترس و بیم ایجاد می‌‌کند[۴].

عبدالله جنگ شدیدی کرد تا آنکه با هانی بن ثبیت حضرمی درگیر شد و پس از رد و بدل شدن دو ضربت با ضربه‌ای که بر فرق وی فرود آمد به شهادت رسید[۵]. برخی آورده‌اند: خولی بن یزید اصبحی به وی نیزه زد و مردی از بنی‌تمیم بن دارم او را به شهادت رساند.

در زیارت منسوب به ناحیه مقدسه بر وی چنین درود فرستاده شده است:«السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ مُبْلَى الْبَلَاءِ وَ الْمُنَادِي‏ بِالْوَلَاءِ فِي‏ عَرْصَةِ كَرْبَلَاءَ الْمَضْرُوبِ مُقْبِلًا وَ مُدْبِراً لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ هَانِيَ بْنَ ثُبَيْتٍ الْحَضْرَمِيَّ»[۶].

درود بر عبدالله فرزند امیرالمؤمنین (ع)؛ آزمایش شده در مصیبت و منادی دوستی (خاندان رسول‌اللّه) در میدان کربلا، آن کسی که از هر سوی ضربه خورد و زخمدار شد. خدا قاتل وی «هانی بن ثُبیتِ حضرمی» را لعنت کند![۷].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. تاریخ طبری، ج۵، ص۱۵۳، ۴۱۵، ۴۳۸ و ۴۶۵، دارالمعارف؛ مروج الذهب، ج۳، ص۶۳.
  2. ناسخ التواریخ، ج۱، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فرسان الهیجاء، ج۱، ص۲۵۰.
  3. مقاتل الطالبیین، ص۸۱-۸۲، دارالمعرفة؛ ابصارالعین، ص۶۷-۶۸، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة.
  4. مناقب ابن شهرآشوب، ص۱۰۷؛ ابصارالعین، ص۶۶.
  5. مناقب، ج۴، ص۱۱۶؛ مقاتل الطالبیین، ص۸۱-۸۲، دارالمعرفة؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۸-۴۴۹ و ۴۶۸، دارالمعارف؛ مقتل الحسین (ع)، خوارزمی، ج۲، ص۳۴، انوارالهدی؛ ارشاد شیخ مفید، ج۲، ص۱۰۹، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید؛ ابصارالعین، ص۶۷-۶۸، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ منتهی الآمال، ج۱، ص۷۰۲؛ نفس المهموم، ص۲۹۵-۲۹۶؛ ذخیرة الدارین، ص۱۴۱؛ وسیلة الدارین، ص۲۵۷-۲۵۸.
  6. اقبال الاعمال، ج۳، ص۷۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۶۳.
  7. جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص:۲۴۲-۲۴۳.