دادخواهی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دادخواهی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۲۳

۶٬۴۹۶ بایت حذف‌شده ، ‏۱۴ مهٔ ۲۰۲۳

←‏جستارهای وابسته

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۹۱۲

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط
-| موضوع مرتبط = تمدن اسلامی
+| موضوع مرتبط = نظام قضایی
 | عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط = [[دادخواهی در قرآن]] - [[دادخواهی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
+| مداخل مرتبط = [[دادخواهی در قرآن]] - [[دادخواهی در معارف و سیره علوی]] - [[دادخواهی در نهج البلاغه]] - [[دادخواهی در حقوق اسلامی]]
 | پرسش مرتبط  =
 }}
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 # '''جهر:''' {{متن قرآن|لَا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَكَانَ اللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا}}<ref>«خداوند بانگ برداشتن به بدگویی را دوست نمی‌دارد مگر (از) کسی که بر او ستم رفته است و خداوند شنوایی داناست» سوره نساء، آیه ۱۴۸.</ref> دربردارند<ref>[[محمود گودرزی|گودرزی، محمود]]، [[دادخواهی (مقاله)|دادخواهی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۲.</ref>.
-== [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} و دادخواهی ==
+== جستارهای وابسته ==
-در ادوار [[تاریخ]] [[ملت‌ها]]، همواره [[اغنیا]]، [[ستمگران]] و [[زورمداران]] باعث تضییع [[حقوق]] افراد [[ضعیف]] و [[بی‌بضاعت]] در [[جامعه]] بوده و آنان را به [[استعمار]]، [[استضعاف]] و [[بردگی]] می‌‌کشیدند و [[قدرت]] بهره‌گیری و [[دفاع]] از مزایای [[اجتماعی]]، فردی و [[زندگی]] سالم را از آنان سلب می‌‌نمودند. در [[حقیقت]] شرایط به گونه‌ای بود که افراد [[ناتوان]] خودشان را عاجز از مقابله و [[رویارویی با مستکبران]] می‌‌دیدند و این امر، خود موجب پرورش و [[ترویج]] [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]] گردیده و [[نظام]] طبقاتی و ظالمانه‌ای را در [[جامعه]] به وجود می‌‌آورد. [[علی]] {{ع}} برای از بین بردن این روند و ممانعت از [[گسترش ظلم]] و تبعیضات در [[جامعه اسلامی]]، تنها [[راه]] [[رهایی]] و [[نجات]] را [[مبارزه]] می‌‌دانست و می‌‌فرمود: "افراد [[ضعیف]] و [[ناتوان]]، هرگز نمی‌توانند [[ستم]] را از خود دور کنند، و [[حق]] جز با تلاش و کوشش به [[دست]] نمی‌آید"<ref>{{متن حدیث|لَا يَمْنَعُ الضَّيْمَ الذَّلِيلُ وَ لَا يُدْرَكُ الْحَقُّ إِلَّا بِالْجِدِّ}}، نهج البلاغه، خطبه ۲۹.</ref>.
+* [[انتصاف]]
-از تعبیر [[امام]] {{ع}} به {{متن حدیث|وَ لَا يُدْرَكُ الْحَقُّ إِلَّا بِالْجِدِّ}} به خوبی استفاده می‌‌شود که [[حق]] در هر حال گرفتنی است و نه دادنی. پس هر فردی از افراد [[بشر]] اگر مورد [[ستم]] و تظلم واقع شود، [[وظیفه شرعی]] و [[اسلامی]]‌اش ایجاب می‌‌کند تا در مقابل [[ظالمین]] تنها نظاره‌گر صحنه نباشد و بلکه از خود واکنش نشان بدهد و ساکت ننشیند. [[مستضعفان]] و [[ستمدیدگان]] و محرومان [[جهان]] باید از این [[کلام]] [[زیبا]] و نغز [[امام]] {{ع}} نهایت استفاده را نموده و درس بگیرند و برای احقاق حقشان از [[جامعه جهانی]] [[متحد]] و یک‌دل شوند و به پاخیزند و [[قیام]] نمایند، به [[یقین]] بدانند که [[نصرت الهی]] شامل حال آنان خواهد شد.
-[[رسیدگی به مشکلات]] [[مردم]] از امور بسیار مهمی است که [[علی]] {{ع}} بر آن تاکید داشت و نهایت [[سعی]] خود را به کار می‌‌برد تا در قلمرو [[حکومت]] او بر کسی ظلمی نرود. اگر اطلاع پیدا می‌نمود، فردی و یا افرادی مورد [[ستم]] واقع شده‌اند، فوراً [[اقدام]] می‌‌کرد و عاملین آن را مورد [[عتاب]] و [[سرزنش]] قرار می‌‌داد و حتی از [[قدرت]] [[عزل]] می‌‌کرد. این نحوه از [[برخورد امام]] {{ع}} با افرادی که در پیرامونش گرد آمده بودند، حاکی از [[عشق]] و علاقه بیش از حد در نهاد [[علی]] {{ع}} برای تحقق [[عدالت]] در [[جامعه]] و از بین بردن [[ستم]]، [[تبعیض]]، [[حق‌کشی]] و اجحاف بود. [[رفتار]] [[علی]] {{ع}} با توده [[مردم]]، شاکیان و [[ستمدیدگان]]، الگوی [[عدل]] [[اسلامی]] است؛ زیرا هیچگاه [[بینوایی]] را از در خانه‌اش نراند و بلکه باوقار و [[متانت]] به درد [[دل]] تک تک افراد و [[مظلومان]] گوش فرا می‌‌داد و آنگاه برای دادخواهی و [[رسیدگی به مشکلات]] آنها شخصاً وارد میدان می‌‌شد. هرگاه می‌‌شنید ستمی توسط یکی از عُمّالش بر مظلومی روا داشته شده، سخت برمی‌آشفت و از غصه اینکه در [[حکومت]] آن حضرت بر [[مسلمانی]] یا [[اهل]] کتابی، [[جور]] و [[تعدی]] صورت گرفته است [[گریه]] می‌‌کرد.
-[[نقل]] کرده‌اند، روزی "[[سوده]]" دختر عماره [[همدانی]] به [[شکایت]] از مردی که [[علی]] {{ع}} او را [[مأمور]] جمع‌آوری مالیاتش کرده بود، به [[خدمت]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} رسید. حضرت با یک [[دنیا]] [[عطوفت]] و مهر از او پرسید: کاری داری؟ [[سوده]] [[شکایت]] خود را مطرح ساخت. [[علی]] {{ع}} بر ستمی که بر آن بانو رفته بود، بگریست و گفت: "بارخدایا! من آن را [[فرمان]] نداده‌ام تا به بندگانت [[ستم]] روا دارد و حقت را ترک گوید".آنگاه کاغذی از جیب خود درآورد و نامه‌ای بدین مضمون نوشت: "پیمانه و [[میزان]] را کامل کن و به [[مردم]] چیزی را کم نفروش و در [[زمین]] [[فساد]] برپا ننما؛ چون این [[نامه]] من به تو برسد، آنچه را که در [[اختیار]] داری، نگهدار تا کسی که آن را از تو تحویل خواهد گرفت، بیاید"<ref>بحارالانوار، ج ۴۱، ص ۱۱۹.</ref>.<ref>[[غلام سخی حلیمی|سخی حلیمی، غلام]]، [[فرهنگ کوثر (نشریه)|فصلنامه فرهنگ کوثر]]، [[امام علی و دفاع از مظلوم (مقاله)|امام علی و دفاع از مظلوم]]، ص۳۰.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
 # [[پرونده:000063.jpg|22px]] [[محمود گودرزی|گودرزی، محمود]]، [[دادخواهی (مقاله)|دادخواهی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۲''']]
-# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «فریادرسی و فریادخواهی»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
-# [[پرونده:Fqs.jpg|22px]] [[غلام سخی حلیمی|سخی حلیمی، غلام]]، [[فرهنگ کوثر (نشریه)|فصلنامه فرهنگ کوثر]]، [[امام علی و دفاع از مظلوم (مقاله)|'''امام علی و دفاع از مظلوم''']]
 {{پایان منابع}}