عشر: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عشر در فقه سیاسی]] - [[عشر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عشر در قرآن]] - [[عشر در حدیث]] - [[عشر در فقه اسلامی]] - [[عشر در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = عشر (پرسش)}}
== مقدمه ==
==مقدمه==
«عُشر» (به فارسی: یک‌دهم) [[حق]] گمرکی بود که [[عمر]]، [[خلیفه دوم]]، برای نخستین بار بر کشتی‌هایی که از قلمرو [[اسلام]] می‌گذشتند مقرر داشت<ref>الاموال، ص۲۱۴.</ref>. و این قضیه از آن جهت بود که روزی [[عمرو بن عاص]] - [[نماینده]] [[خلیفه]] - به [[عمر بن خطاب]] نوشت: "بازرگانان [[مسلمانی]] که به [[سرزمین]] [[کفار]] می‌روند، از آنها عشر دریافت می‌شود، خوب است ما نیز نسبت به بازرگانان آنها چنین کنیم". [[عمر]] در جواب وی نوشت:
عشر - ده یک -[[حق]] گمرکی بود که [[عمر]]، [[خلیفه دوم]]، برای نخستین بار بر کشتی‌هایی که از قلمرو [[اسلام]] می‌گذشتند مقرر داشت<ref>الاموال، ص۲۱۴.</ref>. و این قضیه از آن جهت بود که روزی [[عمرو بن عاص]] - [[نماینده]] [[خلیفه]] - به [[عمر بن خطاب]] نوشت:
"تو نیز از بازرگانانشان عشر بگیر! با این ترتیب که از [[اهل ذمه]]، نیم عشر و از [[مسلمانان]] از هر [[چهل]] [[درهم]]، یک [[درهم]] بگیر و کمتر از دویست [[درهم]] معاف است، ولی هرگاه به دویست [[درهم]] رسید، پنج [[درهم]] گرفته شود"<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۶۸؛ کنز العمال، ج۴، ص۵۱۲.</ref>. عشر در معنای دیگر، [[مالی]] است که به عنوان [[زکات]] از محصول [[اراضی]] و سر درختی گیرند<ref>ر. ک: اراضی عشریه. صبح الاعشی، ج۱۳، ص۱۱۷؛ مبسوط، ج۲، ص۱۹۹؛ الکامل فی التاریخ ج۲، ص۲۹۴؛ ابویعلی، الاحکام السلطانیه، ص۲۳۲.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۳۸.</ref>
"بازرگانان [[مسلمانی]] که به [[سرزمین]] [[کفار]] می‌روند، از آنها عشر دریافت می‌شود، خوب است ما نیز نسبت به بازرگانان آنها چنین کنیم". [[عمر]] در جواب وی نوشت:
"تو نیز از بازرگانانشان عشر بگیر! با این ترتیب که از [[اهل ذمه]]، نیم عشر و از [[مسلمانان]] از هر [[چهل]] [[درهم]]، یک [[درهم]] بگیر و کمتر از دویست [[درهم]] معاف است، ولی هرگاه به دویست [[درهم]] رسید، پنج [[درهم]] گرفته شود"<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۶۸؛ کنز العمال، ج۴، ص۵۱۲.</ref>. عشر در معنای دیگر، [[مالی]] است که به عنوان [[زکات]] از محصول [[اراضی]] و سر درختی گیرند<ref>ر.ک: اراضی عشریه. صبح الاعشی، ج۱۳، ص۱۱۷؛ مبسوط، ج۲، ص۱۹۹؛ الکامل فی التاریخ ج۲، ص۲۹۴؛ ابویعلی، الاحکام السلطانیه، ص۲۳۲.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۳۸.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
#[[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۱۴: خط ۱۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:عشر]]
[[رده:بیت المال]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۱۹

مقدمه

«عُشر» (به فارسی: یک‌دهم) حق گمرکی بود که عمر، خلیفه دوم، برای نخستین بار بر کشتی‌هایی که از قلمرو اسلام می‌گذشتند مقرر داشت[۱]. و این قضیه از آن جهت بود که روزی عمرو بن عاص - نماینده خلیفه - به عمر بن خطاب نوشت: "بازرگانان مسلمانی که به سرزمین کفار می‌روند، از آنها عشر دریافت می‌شود، خوب است ما نیز نسبت به بازرگانان آنها چنین کنیم". عمر در جواب وی نوشت: "تو نیز از بازرگانانشان عشر بگیر! با این ترتیب که از اهل ذمه، نیم عشر و از مسلمانان از هر چهل درهم، یک درهم بگیر و کمتر از دویست درهم معاف است، ولی هرگاه به دویست درهم رسید، پنج درهم گرفته شود"[۲]. عشر در معنای دیگر، مالی است که به عنوان زکات از محصول اراضی و سر درختی گیرند[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. الاموال، ص۲۱۴.
  2. تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۶۸؛ کنز العمال، ج۴، ص۵۱۲.
  3. ر. ک: اراضی عشریه. صبح الاعشی، ج۱۳، ص۱۱۷؛ مبسوط، ج۲، ص۱۹۹؛ الکامل فی التاریخ ج۲، ص۲۹۴؛ ابویعلی، الاحکام السلطانیه، ص۲۳۲.
  4. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۳۸.