ولایت اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = ولایت
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ولایت تشریعی اهل بیت در حدیث]] - [[ولایت تشریعی اهل بیت در کلام اسلامی]] - [[ولایت تشریعی اهل بیت در فقه سیاسی]]</div>
| عنوان مدخل = ولایت اهل بیت
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[سیره اجتماعی معصومان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط = [[ولایت اهل بیت در حدیث]]
| پرسش مرتبط  =  
}}


==[[ولایت تکوینی اهل بیت]]==
== ولایت تشریعی اهل بیت ==
==[[ولایت تشریعی اهل بیت]]==
{{اصلی|ولایت تشریعی اهل بیت}}
{{اصلی|ولایت تشریعی اهل بیت}}
[[ولایت تشریعی]] [[ائمه]] {{ع}} دارای شش معناست: ۱. اعتقاد به اینکه [[خداوند]] تحلیل و [[تحریم]] را به طور کامل و استقلالی به [[ائمه]] سپرده است؛ چنین [[اعتقادی]] قعاً [[باطل]] و [[غلو]] است<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۵۴۶.</ref>؛ ۲. خداوند [[احکام دین]] از [[راه وحی]] به [[پیامبر]] سپرده و پیامبر به طور کامل به همه [[قوانین]] [[آگاه]] است و ائمه هم قوانین را از طرف خداوند و پیامبر و از راه‌های مختلف دریافت کرده است؛ در این تفسیر اشکالی وجود ندارد و [[روایات]] آن را [[تأیید]] می‌کند؛ ۳. [[خدای متعال]] پس از آنکه پیامبر{{صل}} را تکمیل فرمود، [[تعیین]] بعضی از امور مانند [[نماز]] و [[روزه]] را به ایشان واگذار کرد و آنچه را که پیامبر [[انتخاب]] می‌کند از [[طریق وحی]] تأیید می‌کند؛ ۴. امر [[سیاست]] و [[تعلیم]] و [[تأدیب]] [[خلق]] در مرحله [[اجرا]] با [[بیان احکام]] و [[آشکار کردن]] آن یا آشکار نکردنش به حسب [[مصلحت]] [[زمان]] (مثل زمان [[تقیه]]) به [[اهل بیت]]{{عم}} [[تفویض]] شده است؛ ۵. [[خداوند]] اصول و کلیات مسائل [[دینی]] را از طریق [[قرآن]] و [[وحی]] به اهل بیت{{عم}} اعلام کرده است و سپس اهل بیت{{عم}} [[فروع]] و جزئیات [[استنباط]] می‌کنند. این‌گونه تفسیر از سوی طرفداران [[نظریه]] [[علمای ابرار]] مطرح شده است؛ ۶. قول به تفصیل و نظر علامه مجلسی است که می‌فرماید: اگر تفویض در [[خلقت]] و [[زنده کردن]] مرده و [[میراندن]] و روزی‌دادن باشد [[کفر]] و [[باطل]] است، ولی اگر در [[تعلیم و تربیت]] [[مردم]] و بخشیدن و نبخشیدن [[انفال]] و [[خمس]] و تشریح بعضی از [[احکام]] باشد صحیح است<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۱.</ref>.
[[ولایت تشریعی]] [[ائمه]] {{ع}} دارای شش معناست:  
# اعتقاد به اینکه [[خداوند]] تحلیل و [[تحریم]] را به طور کامل و استقلالی به [[ائمه]] سپرده است؛ چنین [[اعتقادی]] قعاً [[باطل]] و [[غلو]] است<ref>من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۵۴۶.</ref>؛  
# خداوند [[احکام دین]] از [[راه وحی]] به [[پیامبر]] سپرده و پیامبر به طور کامل به همه [[قوانین]] [[آگاه]] است و ائمه هم قوانین را از طرف خداوند و پیامبر و از راه‌های مختلف دریافت کرده است؛ در این تفسیر اشکالی وجود ندارد و [[روایات]] آن را [[تأیید]] می‌کند؛  
# [[خدای متعال]] پس از آنکه پیامبر {{صل}} را تکمیل فرمود، تعیین بعضی از امور مانند [[نماز]] و [[روزه]] را به ایشان واگذار کرد و آنچه را که پیامبر [[انتخاب]] می‌کند از [[طریق وحی]] تأیید می‌کند؛  
# امر [[سیاست]] و [[تعلیم]] و [[تأدیب]] [[خلق]] در مرحله اجرا با [[بیان احکام]] و آشکار کردن آن یا آشکار نکردنش به حسب [[مصلحت]] [[زمان]] (مثل زمان [[تقیه]]) به [[اهل بیت]] {{عم}} [[تفویض]] شده است؛  
# [[خداوند]] اصول و کلیات مسائل [[دینی]] را از طریق [[قرآن]] و [[وحی]] به اهل بیت {{عم}} اعلام کرده است و سپس اهل بیت {{عم}} فروع و جزئیات [[استنباط]] می‌کنند. این‌گونه تفسیر از سوی طرفداران نظریه [[علمای ابرار]] مطرح شده است؛  
# قول به تفصیل و نظر علامه مجلسی است که می‌فرماید: اگر تفویض در [[خلقت]] و زنده کردن مرده و میراندن و روزی‌دادن باشد [[کفر]] و [[باطل]] است، ولی اگر در [[تعلیم و تربیت]] [[مردم]] و بخشیدن و نبخشیدن [[انفال]] و [[خمس]] و تشریح بعضی از [[احکام]] باشد صحیح است<ref>مرآة العقول، ج۳، ص۱۴۱.</ref>.


برخی از [[اختلافات]] طرفداران و [[مخالفان]] [[ولایت تشریعی]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[اختلاف]] لفظی است، به این صورت که مقصود مخالفان، معنای [[حقیقی]] [[تشریع]] (تشریع استقلالی) و مقصود موافقان، تشریع طولی و کشفی است<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۳۲۶.</ref>.
برخی از [[اختلافات]] طرفداران و مخالفان [[ولایت تشریعی]] [[اهل بیت]] {{عم}} [[اختلاف]] لفظی است، به این صورت که مقصود مخالفان، معنای [[حقیقی]] [[تشریع]] (تشریع استقلالی) و مقصود موافقان، تشریع طولی و کشفی است<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۳۲۶.</ref>.


==[[حقانیت ولایت اهل بیت]]==
== حقانیت ولایت اهل بیت ==
{{اصلی|حقانیت ولایت اهل بیت}}
{{اصلی|حقانیت ولایت اهل بیت}}
از دیدگاه برخی از اندیشمندان [[حدیث ثقلین]] که [[متواتر]] بین جمیع [[مسلمین]] است<ref>محدث خبیر شیخ حرّ عاملی می‌گوید بین عامه و خاصه به صورت متواتر از پیامبر{{صل}} نقل شده است که فرمود: {{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}} (عاملی، وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳-۳۴).</ref> [[حجت]] [[قاطع]] بر حقانیت ولایت ائمه اثنی‌عشر است<ref>امام خمینی، وصیت‌نامه، ص۳.</ref>. نکته دیگری که می‌تواند دلیل بر [[حقانیت اهل بیت]] عصمت{{عم}}، تلقی شود، این است که آنان [[معادن]] [[وحی الهی]] بوده و تمام گفته‌ها و علوم‌شان از مقوله وحی الهی و [[کشف]] محمّدی{{صل}} به شمار می‌آید<ref>امام خمینی، آداب الصلاة (آداب نماز)، ص۴۱.</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۷۲.</ref>
از دیدگاه برخی از اندیشمندان [[حدیث ثقلین]] که متواتر بین جمیع [[مسلمین]] است<ref>محدث خبیر شیخ حرّ عاملی می‌گوید بین عامه و خاصه به صورت متواتر از پیامبر {{صل}} نقل شده است که فرمود: {{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}} (عاملی، وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳-۳۴).</ref> [[حجت]] [[قاطع]] بر حقانیت ولایت ائمه اثنی‌عشر است<ref>امام خمینی، وصیت‌نامه، ص۳.</ref>. نکته دیگری که می‌تواند دلیل بر حقانیت اهل بیت عصمت {{عم}}، تلقی شود، این است که آنان [[معادن]] [[وحی الهی]] بوده و تمام گفته‌ها و علوم‌شان از مقوله وحی الهی و [[کشف]] محمّدی {{صل}} به شمار می‌آید<ref>امام خمینی، آداب الصلاة (آداب نماز)، ص۴۱.</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۷۲.</ref>


==[[پذیرش ولایت اهل بیت]]==
== پذیرش ولایت اهل بیت ==
{{اصلی|پذیرش ولایت اهل بیت}}
براساس آیات و روایات [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار دارد. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]] {{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید: و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] می‌کردند. اینهایند که [[ولایت]] و [[اطاعت]] آنها لازم است"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
 
[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]] {{عم}} ثمرات و [[برکات]] فراوانی دارد مانند: [[تقرب به خدا]]؛ پذیرفته شدن اعمال واجب و ...<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص۷۴ ـ ۷۵.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100785.jpg|22px]] [[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|'''مقامات امامان''']]
# [[پرونده:1100785.jpg|22px]] [[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|'''مقامات امامان''']]
#[[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
# [[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
# [[پرونده:IM010259.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|'''وظایف امت نسبت به قرآن و عترت''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۶: خط ۳۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:اهل بیت]]
[[رده:اهل بیت]]
[[رده:ولایت]]
۲۱۸٬۳۵۱

ویرایش